Zinsdelen ond, ww gez, lijd vw

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Zinsdelen

Stap 1) Persoonsvorm

Persoonsvorm

1. Lisa liep snel naar de bushalte.

     Lopen komt in een andere tijd te staan, dus lopen is de persoonsvorm.

2. De zin vragend maken kan ook, maar er kunnen meerdere persoonsvormen in langere zinnen zijn.

(en/,) 

3. Lisa en Joep lopen snel naar de bushaltes.

     Lopen verandert in de zin, lopen is het enige werkwoord dat verandert, lopen is dus de persoonsvorm.

     

De persoonsvorm is een werkwoord. In iedere zin staat een persoonsvorm.

Je kunt de persoonsvorm het beste op deze manier vinden:

Verander de zin van tijd. 

Lisa loopt snel naar de bushalte.

Alles voor het zinsdeel persoonsvorm is een apart zinsdeel

Had Lisa haast en liep ze daarom zo snel naar de bushalte?

Noem een of meer persoonsvormen

1. Had
2. Had liep
3. Liep
4. Bushalte

Noem een of meer persoonsvormen:
Claudia's zangleraar vindt dat zij talent heeft.

Zinsdelen

Stap 2) Gezegde

Werkwoordelijk gezegde

Geeft aan wat het onderwerp doet in de zin. 

Het bestaat uit alle werkwoorden in de zin. Het werkwoordelijk gezegde bevat altijd een zelfstandig werkwoord, en mogelijk een of meer hulpwerkwoorden.

    Milou eet twee boterhammen.
    Eelko heeft een grote pizza gegeten.

Noteer het werkwoordelijk gezegde:
Gisteren heb ik mijn broer met een gratis etentje verrast

Zinsdelen

Stap 3) Onderwerp en lijdend voorwerp

Onderwerp

Jan heeft drop gekregen

Jan en Rita hebben dropjes gekregen

De persoonsvorm verandert in de zin, dit is een werkwoord. Het onderwerp verandert mee.

Jan verandert in de zin

MAAR OOK

wie+ heeft gekregen?

Het onderwerp doet iets of is iets.

   -Wie (soms wat)+gezegde

-Meervoudsproef 

(Ow verandert mee)

Lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp 'ondergaat' het werkwoordelijk gezegde

wat (soms wie) + werkwoordelijk gezegde + onderwerp

Ik wil drop eten

Ik heb hem gezien

De postbode | gaf | het pakketje | aan de buren.


Wat is het lijdend voorwerp?

1. gaf
2. de postbode
3. het pakketje
4. aan de buren

Laura | heeft | haar huiswerk | toch | gemaakt.


Wat is het lijdend voorwerp?

1. Laura
2. haar huiswerk
3. toch
4. heeft gemaakt

Hebben | jullie buren | ook | een dure vakantie | geboekt | via die site?

Wat is het lijdend voorwerp?

1. jullie buren
2. via die site
3. een dure vakantie
4. hebben geboekt

Wat is het onderwerp in deze zin?

Aan de bezoekers wordt een korte uitleg gegeven.

Aan de bezoekers = meewerkend voorwerp

Zelf oefenen: 

Taalverzorging -> grammatica -> Onderwerp, lijdend voorwerp

2F als je geen vrijstelling hebt op het onderdeel

3F als je wel vrijstelling hebt op het onderdeel