Grammatica-woordsoorten-periode 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

grammatica

woordsoorten

Welke woordsoorten ken je nog?

Wat moet je kennen/kunnen?

- znw

- bnw

- blw/olw

- vz

- hww/zww/kww

- bw

- ns vw

- os vw

- pers. vnw

- bez. vnw

- wk vnw

- wkg vnw

- aw. vnw

- vr. vnw

- betr. vnw

(Sven) is gisteren naar school gefietst.

1. zn
2. bn
3. bw
4. vz

Sven (is) gisteren naar school gefietst.

1. hww
2. zww
3. kww
4. vz

Sven is gisteren (naar) school gefietst.

1. zn
2. bn
3. bw
4. vz

Sven is gisteren naar (school) gefietst.

1. zn
2. bn
3. bw
4. vz

Sven is gisteren naar school (gefietst).

1. zn
2. hww
3. zww
4. kww

Mijn (nichtje) schijnt erg groot te zijn geworden.

1. zn
2. hww
3. zww
4. kww

Mijn nichtje (schijnt) erg groot te zijn geworden.

1. zn
2. hww
3. zww
4. kww

Mijn nichtje schijnt erg (groot) te zijn geworden.

1. zn
2. bw
3. bn
4. vz

Mijn nichtje schijnt erg groot te (zijn) geworden.

1. hww
2. zww
3. kww
4. bw

Mijn nichtje schijnt erg groot te zijn (geworden).

1. hww
2. zww
3. kww
4. bw

Zww / hww / kww? (ww + afkorting)
Ik kampeer graag in de zomervakantie.

Zww / hww / kww? (ww + afkorting)
Ik ga graag kamperen in de zomervakantie.

Zww / hww / kww? (ww + afkorting)
Ik zou het liefst gekampeerd willen hebben in de zomervakantie.

Zww / hww / kww? (ww + afkorting)
Ik heb niet vaak gekampeerd, dus een echte campingfanaat zal ik nooit worden.

Maak oefening B3 & B5.

Welke woordsoort vind je nog lastig?

olw/blw

bn

zn

hww

zww

kww

vz

geen

Het bijwoord

Kan iets zeggen over elke woordsoort, maar niet over een zn (dan is het een bn). 

Ik fietste snel naar huis.

Gisteren heb ik me ook erg verveeld.

Wanneer geef je daar weer een optreden?

Waarschijnlijk is het gewoon nog zo gegaan ook.
Bijwoorden?

Maak oefening B6.

Voornaamwoorden:

 

- persoonlijk voornaamwoord

- bezittelijk voornaamwoord

- wederkerend voornaamwoord

- wederkerig voornaamwoord

persoonlijk voornaamwoord

Alle woorden die verwijzen naar personen (geen namen):

ik, jij, hij, zij, het, wij, hun, hen, ons, u etc.

Ik loop op straat.

Zij geeft haar boek aan ons. 

pers. vnw
Wij hebben hun een cadeau gegeven.

bezittelijk voornaamwoord

- Er volgt een bezit. 

mijn (fiets), jouw (fiets), uw, onze, hun, jullie

Geef me jouw boek eens even. 

Uw auto staat daar geparkeerd.

bez. vnw
Hebben jullie zijn moeder gezien?

wederkerend voornaamwoord

- keert weder = komt weer terug

Er wordt een persoon genoemd. Later in de zin wordt die persoon nog een keer genoemd met een ander woord.

me, je, jullie, ons, zich etc.

- Hij (pers. vnw) schaamt zich (wk vnw).

- Was je (pers. vnw) je (wk vnw) zo nog even?

wk vnw
Bij het schillen van de appels heb ik me gesneden.

wederkerig voornaamwoord 

elkaar, mekaar, elkander 

Wij hebben elkaar een knuffel gegeven. 

elkaar = wkg

Geven jullie elkaar de antwoorden?

aanwijzend voornaamwoord

Woordjes waarmee je dingen aan kunt wijzen.

'Die, dat, dit, deze, zulke, zo'n, datgene, diegene

Heb jij dat meisje zien fietsen?

dat = aw. vnw

a. vnw
Deze schoenen heb ik vorige week gekocht.

Vragend voornaamwoord (vr. vnw)

Wie, wat, welke, wat voor (een)

Wie gaat er vanavond mee?

Wie = vr. vnw

Let op: woorden zoals 'waar' 'wanneer' en 'waarom' zijn bijwoorden. 

vr. vnw
Weet jij welke filmster een Oscar heeft gewonnen?

Betrekkelijk voornaamwoord

Een betrekkelijk voornaamwoord (betr. vnw) heeft betrekking op iets dat eerder is genoemd. Meestal staat het antecedent (het woord of de woordgroep waar het betrekkelijk voornaamwoord naar verwijst) direct ervoor. De meest voorkomende betrekkelijke voornaamwoorden zijn “die” en “dat”.

De bal die in de tuin ligt, is van mij. “die” is een betr. vnw.

   Het meisje dat daar loopt, is mijn nichtje. “dat” is een betr. vnw.

Die en dat

“Die” en “dat” kunnen ook aanwijzende voornaamwoorden zijn. 

Dat kind dat in de kleuterklas zit, heet Lisa. 

Eerste “dat”  =  aanwijzend voornaamwoord, 

Tweede “dat” =  betrekkelijk voornaamwoord.

Wie en wat

 Als je “wie” kunt vervangen door “degene die” of als je “wat” kunt vervangen door “datgene dat” heb je te maken met betrekkelijke voornaamwoorden.

  

- Wie als eerste aankomt, heeft gewonnen. “Wie” is een betr. vnw.

  -  Wat op tafel ligt, is niet van mij. “Wat” is een betr. vnw.

Wat

“Wat” is ook een betrekkelijk voornaamwoord als het verwijst naar woorden als “iets, niets en alles” en als het verwijst naar een hele zin.

  

- Dana is blij met alles wat ze heeft gekregen.

   - Thijs heeft een onvoldoende gehaald, wat hij erg vervelend vindt.

Betr. vnw?
Je mag alle boeken die op lezenvoordelijst.nl staan lezen.

(Wat) hij toen zei, ben ik nooit vergeten.

1. a. vnw
2. betr. vnw
3. vr. vnw

Is dat alles wat (we) nodig hebben?

1. a. vnw
2. betr. vnw
3. vr. vnw
4. pers. vnw

Is (dat) alles wat we nodig hebben?

1. a. vnw
2. betr. vnw
3. vr. vnw
4. pers. vnw

Is dat alles (wat) we nodig hebben?

1. a. vnw
2. betr. vnw
3. vr. vnw
4. pers. vnw

Snap je hoe je het betrekkelijk voornaamwoord kunt vinden?

😒🙁😐🙂😃

(Wat) ga je daar doen?

1. a. vnw
2. betr. vnw
3. vr. vnw

Wat vind je nog lastig?