Paragraaf 4 Esters

Paragraaf 4 esters

Programma

- vorming van esters

- afbreken van esters

- Oliën en vetten: vorming en afbraak

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je:

- In een structuurformule de karakteristieke groep van een ester herkennen.

- De beginstoffen voor het maken van een ester noemen en uit de structuurformule de naam van een ester halen

- De reactievergelijking voor de vorming en hydrolyse van een ester geven

- De structuurformule van glycerol tekenen en aangeven wat een vetzuur is (en deze opzoeken in binas)

- De reactievergelijking voor de vorming en voor de hydrolyse van een vet of olie in structuurformules weergeven.

Vorming ester

Een ester is een koolstofverbinding met een karakteristieke groep

De beginstoffen waaruit een ester wordt gemaakt zijn een carbonzuur en een alcohol.

De -COOH groep en de -OH groep 

Vorming ester

De vorming van een ester is een condensatie reactie.

Let op dat er water ontstaat bij deze reactie.

Naam van een ester

De naam van een ester bestaat altijd uit:

- de naam van het zuur

- de naam van het alkanol

Afbreken van een ester

De omkeerbare reactie van een condensatie heet een hydrolyse.

Voor een hydrolyse is altijd water nodig voor de pijl

Oliën en vetten: vorming 

Oliën en vetten zijn esters van glycerol en vetzuren

Olien en vetten: vorming

Een olie of een vet vormt op dezelfde manier als een ester. De OH-groep van het glycerol gaat reageren met de zuurgroep van het vetzuur waardoor er een ester ontstaat en water afsplits. Echter gebeurd dit nu 3x omdat er 3 beschikbare OH groepen zijn.

Afbreken van een olie of vet

Het afbreken van een olie of een vet gebeurd met behulp van een hydrolyse. 

Dit betekent dat er water nodig is om het ester weer te laten opdelen in glycerol (propaan-1,2,3-triol) en de 3 vetzuren.

Het is eigenlijk weer de omgekeerde reactie van de vorming.

Examenopdracht