4.1 Prikkels en gedrag (V)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom bij biologie!

Even voorstellen

Mevrouw Wijninga

En wie zijn jullie allemaal?

Wat leer je bij biologie?

De leer van het leven!

'Bios' = leven 

'Logos' = wetenschap

Als je goed kijkt, is biologie overal!

Programma Biologie Brugklas

Periode 1:

H4 gedrag

Periode 2: 

1.1 Organen

H2 Bewegen

Voor een gedetailleerde versie zie PLA

Periode 3:

H3 Waarneming 

H5 Planten

Periode 4: 

H6 Ecologie

Bij Biologie werk je met: 

- PLA 

- Planning per periode  

- Lesmaterialen

- Oefeningen, D-toetsen

- Links naar uitlegfilms, websites e.d.

Wat verwacht ik van jou?

• Actieve houding!
  Maak aantekeningen, stel vragen, bereid de lessen goed voor en verwerk de lesstof na de les
  
• Je hebt altijd je boek, binas en opgeladen laptop mee
  
• Je maakt altijd keurig je huiswerk :)

Wat mag je van mij verwachten?

• Antwoord op al je vragen 
• Veel afwisseling in de lessen
• Oefenen met en voor de toetsen 
• Tijd om je huiswerk te maken in de les

Periode 1

4.1 Prikkels en gedrag

Dit ga je leren vandaag:

1. Je kunt beschrijven wat prikkels en gedrag is.
   
   
2. Je kunt beschrijven waardoor gedrag ontstaat.
    
3. Je kunt uitleggen wanneer een mens of dier reageert.
   
   
4. Je kunt uitleggen hoe je gedrag onderzoekt. 
   

Wat is gedrag?

Alles wat een mens of dier doet!

Gedrag is een reactie op een prikkel (een verandering in de omgeving of in je lichaam)

Welk gedrag heb jij vandaag vertoont?

Wat zijn de flamingo's hier volgens jou aan het doen? En waarom?

Waarom?

1. Welke functie heeft gedrag in de natuur?
   
   
   
2. Wat is de aanleiding voor gedrag?
   
   
   
3. Hoe ontstaat gedrag tijdens de ontwikkeling van een dier?

Daarom!

1. Succesvol gedrag leidt tot overleving, groei en voortplanting
   
2. Gedrag ontstaat als reactie op inwendige en uitwendige prikkels
   
3. Succesvol gedrag wordt geleerd door: inprenting, gewenning, imitatie, oefening, operant- en klassiek conditioneren en inzicht.

Inwendige prikkels

Uitwendige prikkels

De jonge pimpelmeesjes sperren. Op welke inwendige en uitwendige prikkels reageren de vogels?

Benoem wat volgens jou de inwendige- en uitwendige prikkels zijn die er voor zorgen dat je gaat eten.

Motivatie

• Wat kost het vangen (tijd, energie, risico)
• Wat levert het op (hoe groot is de prooi)
• Hoe hard heb ik het nodig?

Motivatie

Als de optelsom boven de drempelwaarde komt, is de motivatie groot genoeg om bepaald gedrag te vertonen.

Wat ga je doen?

1. Lees 4.1 door en maak een begrippenlijst  
   Die kun je vinden in Classroom -> maak een kopie van het document in je eigen Drive zodat je de begrippenlijst kan bijhouden. 
   
   
2. Maak opdracht 2, 3, 6, 7 en 10 in het werkboek

Sleutelprikkel

Prikkel die vrijwel altijd lijdt tot dezelfde reactie van een dier.

Dit ga je leren vandaag:

1. Je kunt beschrijven wat prikkels en gedrag is.
   
   
2. Je kunt beschrijven waardoor gedrag ontstaat.
    
3. Je kunt uitleggen wanneer een mens of dier reageert.
   
   
4. Je kunt uitleggen hoe je gedrag onderzoekt. 
   

Ethologie

Bij het goed bestuderen van gedrag zien we dat gedrag is opgebouwd uit opeenvolgende handelingen, dit zijn de ‘losse’ dingen die een dier doet

Ethogram: een lijst met beschrijvingen en afkortingen van handelingen

Je gebruikt de ethogram om een protocol te maken, dan hou je gedurende een bepaalde tijd bij hoe vaak, in welke volgorde of hoe lang een dier iets doet

Een lijst met handelingen en afkortingen heet een...

1. Tabel
2. Protocol
3. Ethogram
4. Grafiek

Hoeveel handelingen staan in de volgende zin?
'De hond staat op uit zijn mand en loopt naar zijn bak, waar hij gaat eten'

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Waar of niet waar?
Je maakt een protocol, voor je het ethogram maakt

1. Waar
2. Niet waar

Huiswerk

Opdracht 12, 14, 16, 17, 18 en 19 van 4.1 

Dit moet je volgende les kunnen laten zien, samen met de opdrachten die je tijdens de les hebt gemaakt!

Volgende week meer over gedragsonderzoek :)