Samentrekking KEUW

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Samentrekking

Korte en krachtige zinnen: overbodige woorden weglaten

Voorbeelden

Ik moet en (ik) zal winnen dit jaar.

Die winkel is altijd open, behalve op zon-(dagen) en feestdagen.

De Eerste Kamer heeft vergaderd en (heeft) de nieuwe wet aangenomen.

Samentrekking

Woorden uit een zin weglaten mag, als: 

- ze dezelfde betekenis hebben

- ze dezelfde grammaticale functie hebben

- ze hetzelfde getal (enkelvoud/meervoud) hebben

Samentrekking

 - woordniveau
- woordgroepniveau
- zinsniveau

- Voorwaartse en achterwaartse samentrekking

in- en uitvoer

een leuke film en een stomme

dure ringen en armbanden

keukenstoel en -tafel

Is de volgende zin een samentrekking?
'Marc zit op voetbal en Veysel ook.'

1. ja
2. nee

'In de toetsweek worden er lange en korte toetsen afgenomen.'
goed of fout?

1. goede samentrekking
2. foutieve samentrekking

'Sinterklaas had acht bier en een mijter op.'
goed of fout?

1. goede samentrekking
2. foutieve samentrekking

'De docent leidde het nieuwe onderwerp in en de leerlingen om de tuin.'

goed of fout?

1. goede samentrekking
2. foutieve samentrekking

'Ik moet en zal slagen dit jaar, want ik wil echt niet blijven zitten in klas 3.'
goed of fout?

1. goede samentrekking
2. foutieve samentrekking

'Jouw idee in de ideeënbus vond de jury het origineelste en zal spoedig gerealiseerd worden.'

goed of fout?

Extra info

Let op de grammaticale functie.

1. goede samentrekking
2. foutieve samentrekking

'De Eerste Kamer heeft gisteren vergaderd en de nieuwe wet aangenomen.'

goed of fout?

1. goede samentrekking
2. foutieve samentrekking

'De Eerste Kamer heeft de nieuwe wet aangenomen en geldt vanaf 1 januari.'
goed of fout?

1. goede samentrekking
2. foutieve samentrekking

Hij werd niet goed en naar huis gebracht.

1. goede samentrekking
2. foutieve samentrekking

Is de samentrekking juist of onjuist?

Alice maakte de bedden op en daarna het ontbijt klaar.

1. juist
2. onjuist

'Zijn broek kostte tachtig euro, maar vind ik niet mooi.'
Waarom foutieve samentrekking?

1. verschil in grammaticale functie
2. verschil in getal
3. verschil in betekenis

Zijn broek kostte tachtig euro, maar vind ik niet mooi.
Verbeter de zin.

Antwoordmogelijkheden

Zijn broek kostte tachtig euro, maar ik vind hem niet mooi. 

Zijn broek kostte tachtig euro, maar die vind ik niet mooi. 

Zijn broek kostte tachtig euro, maar is niet mooi, vind ik. 

Is de samentrekking juist of onjuist?

Het huiswerk was niet moeilijk en heb ik onder de les al afgemaakt.

1. juist
2. onjuist

Verbeter deze foutieve samentrekking:
In onze straat wordt een verkeersdrempel aangelegd en huizen gebouwd.

Maak van deze zin een samentrekking:

Ik eet een appel en ik eet een banaan.

Verbeter de onderstaande foutieve samentrekking:
Het lukte haar niet de beste te blijven en begon nerveus te worden.

Maak van deze zin een samentrekking:

De ouders van Bilal zijn aardige mensen en zijn behulpzame mensen.

Verbeter deze foutieve samentrekking:
Dat boek vond ik niet te duur en leek mij heel spannend.

Trix is moe en ziek gemeld door haar moeder.
























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie (pv, ow, lv)
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal (mv, ev)

Liesbeth is keeper en veel te vinden op het trainingsveld.
























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

Wij bieden u een baan aan en hopen u volgende week te zien.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

Veel sporters vonden het benauwd in de sporthal en wilden enkele deuren openzetten.
























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

De bouwvakker draait de panelen om en de moeren aan.
























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal