1.6 Transport van stoffen in en uit de cel [les 2]

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Telefoon in telefoontas

Tas van tafel

Laptop pakken & in Lesson-Up

Pen, potlood & notitieschrift pakken

Leerdoel

Je kunt uitleggen wat diffusie is en kan dit in een context plaatsen en herkennen.

Je kunt het verschil tussen actief en passief transport uitleggen en kunt voorbeelden geven.

Terugblik vorige les

Welke uitspraak is waar over passief transport?

1. Passief transport kost geen energie. Dit gaat van een hoge naar een lage concentratie.
2. Passief transport kost geen energie. Dit gaat van een lage naar een hoge concentratie.
3. Passief transport kost energie. Dit gaat van een hoge naar een lage concentratie.
4. Passief transport kost energie. Dit gaat van een lage naar een hoge concentratie.

Bij diffusie gaan deeltjes van een lage concentratie naar een hoge concentratie

1. Waar
2. Niet waar
3. Soms wel, soms niet

Diffusie is passief. D.w.z., het kost ons lichaam geen energie

1. Waar
2. Niet waar
3. Soms wel, soms niet

Diffusie

• Natuurkundig verschijnsel
  
• Deeltjes (moleculen) bewegen 
  
• Deeltjes bewegen net zolang totdat ze gelijkmatig verdeeld zijn over de ruimte
  
• Van een hoge concentratie naar een lage concentratie
  

Twee uitspraken:
1) Het transport van water door de celmembraan kost energie
2) Het transport van koolstofdioxide vindt plaats door diffusie
Welke uitspraken zijn juist?

1. 1 = waar 2 = waar
2. 1 = onwaar 2 = onwaar
3. 1 = waar 2 = onwaar
4. 1 = onwaar 2 = waar

Actief transport

• Kost de cel energie 
  
• Meestal transport van een lage concentratie naar een hoge concentratie
• Bij grotere moleculen 
  
• Speciale eiwitten in celmembraan die stoffen 'vastpakken' en aan de andere kant 'loslaten'

het celmembraan - fosfolipiden

• semipermeabel (laat niet alle stoffen door)

• hydrofiel - kan met water
  
• hydrofoob - kan niet met water

• de ionen (atomen met een + of - lading)

Heb je nog vragen over transport?

Leerdoel

Je weet wat osmose is en kunt in bekende en onbekende situaties uitleggen hoe in een organisme osmose gebruikt kan worden

OSMOSE

Water verplaatst naar de plaats met de meeste opgeloste stoffen.

Hierdoor ontstaat er een evenwicht in concentraties

OSMOSE = Om de concentraties aan beide zijden van het celmembraan gelijk te krijgen zal water zich gaan verplaatsen (dmv diffusie). 

Water verplaatst zich naar de plek met de hoogste concentratie opgeloste stoffen, totdat de concentraties gelijk zijn.

De plek met de hoogste concentratie stoffen heeft de hoogste osmotische waarde.

Wat is het verschil tussen diffusie en osmose?

v

hypertonisch: hogere concentratie opgeloste stoffen ten opzichte van een andere oplossing

isotonisch: dezelfde concentratie opgeloste stoffen als een andere oplossing

hypotonisch: lagere concentratie opgeloste stoffen ten opzichte van een andere oplossing

hypertonisch: hogere concentratie opgeloste stoffen ten opzichte van een andere oplossing

isotonisch: dezelfde concentratie opgeloste stoffen als een andere oplossing

hypotonisch: lagere concentratie opgeloste stoffen ten opzichte van een andere oplossing

Osmose bij planten.

Men legt enkele cellen uit een normale aardappel in gedestilleerd water (water met 0.0% zoutoplossing).
Wat gebeurt er in de cel?

1. Water trekt de cel in dmv osmose
2. Water trekt de cel uit dmv osmose
3. Moleculen diffunderen de cel uit
4. Moleculen diffunderen de cel in

Men legt enkele cellen uit een normale aardappel in gedestilleerd water (water met 0.0% zoutoplossing).
Wat gebeurt er met de osmotische waarde van de cellen?

1. De osmotische waarde en verandert niet.
2. De osmotische waarde neemt af
3. De osmotische waarde neemt toe

Dierlijke cellen

Dierlijke cellen hebben geen celwand, die verschrompelen dus helemaal, of zwellen op tot ze knappen als een ballon.

Dierlijke cellen knappen kapot in een

1. hypertone oplossing
2. hypotone oplossing
3. isotone oplossing

Infuus

Een infuus bevat naast medicijnen altijd een fysiologische zoutoplossing. Dat is een oplossing met dezelfde concentratie stoffen als je lichaamscellen

Leg uit wat er mis zou gaan als een infuus geen fysiologisch zout, maar kraanwater (hypotoon) zou bevatten.

De roze moleculen bewegen naar links door:

1. diffusie, actief transport
2. diffusie, passief transport
3. osmose, actief transport
4. osmose, passief transport

Huiswerk

1.6 Oefenvragen 4 t/m 7
1.6 Toetsvragen alle