Les 1 Samenleving Wit/Blauw

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Samen leven? Wat gaan we leren?

Hoe rond je de thema af.

TOETS: Backup

Missie: Excursie!

Werkblad missie inleveren.

Meer info over missie vervolgt.

Infodag op:

Organismen leven samen

Voedselrelaties

Blauw

• Je deelt dieren in drie groepen in op basis van wat ze eten.
• Je stelt een voedselketen en een voedselweb op.
• Je analyseert voedselrelaties in een biologische context.

Blauw

• Je legt de rol van biotische en abiotische factoren in ecosystemen uit
• Je legt uit wat een biotoop is en wat een habitat is.
• Je legt uit hoe organismen in verbondenheid samenleven in een biotoop.
• Je beredeneert welke soorten afhankelijk van elkaar zijn en op welke manier.

WIT

• Je beschrijft de rol van biotische en abiotische factoren in ecosystemen.
• Je legt uit wat een biotoop is en wat een habitat is.
• Je legt uit hoe organismen in verbondenheid samenleven in een biotoop.

WIT

• Je deelt dieren in drie groepen in op basis van wat ze eten.
• Je stelt een voedselketen en een voedselweb op.

Biotisch en abiotisch

• Biotisch: levende natuur
• Abiotisch: niet levende natuur
• Ecosysteem is een gebied met samenwerkende biotisch en abiotische factoren.
  

Welke rol heeft abiotische factoren

Abiotische die belangrijk zijn voor bijen: temperatuur en wind.

Overlevingskans en Tolerantiegebied.

Sleep naar juiste afbeelding

Ecosysteem

Biotisch

Abiotisch

Biotisch

Abiotisch

Wind

Lucht

Zuurstof

Water

Grond

Roofvijanden

Soort

genoten

Plant

Bacterie

Voedsel

Biotoop en levensgemeenschap

Biotoop: Een leefgebied van een organisme, de omstandigheden van dit gebied zijn geschikt voor het organisme.

Habitat: de onderdelen uit een biotoop die en organisme nodig heeft om van te leven. 

Levensgemeenschap: alle organismen die in een biotoop samenleven.

De onderdelen uit een gebied die organisme nodig hebben

1. Biotoop
2. Habitat

Een leefgebied van een organisme, de omstandigheden van dit gebied zijn geschikt voor het organisme.

1. Habitat
2. Biotoop
3. Ecosysteem
4. Gebied

Hoe leven organismen samen

Concurrentie

 Concurrentie wil zeggen dat twee organismen strijden om dezelfde voedselbron of schuilplaats.

Predatie

Een dier eet een ander dier op. Dit wordt predatie genoemd. Het dier dat jaagt, heet de predator.

Symbiose

Soms hebben organismen elkaar nodig om te kunnen overleven. Ze leven dan niet alleen samen in de habitat, maar ze hebben elkaar ook nodig om te kunnen blijven leven. Ze zijn afhankelijk van elkaar. Zo’n vorm van samenleven noem je symbiose. Symbiose betekent letterlijk: samen-leven.

Symbiose

Kan nog in 3 delen verdeeld worden.

• Mutualisme
  
• Commensalisme
• Parasitisme

Bloemen en bijen hebben een soort samenwerken relatie. Dit noemt men

1. Predatie
2. Symbiose
3. Concurrentie

Noem een voorbeeld van Predatie.

Er zijn 3 verschillende vormen van Symbiose. Één heeft voordeel en één is neutraal, dit is:

1. Commensalisme
2. Parasitisme
3. Mutualisme

Leeuwen en Hyena's vechten tegen elkaar om een dode Bison te eten. Hoe noem je zo een relatie?

1. Symbiose
2. Predatie
3. Concurrentie

3 soorten eters

Planteneters - Herbivoren

Vleeseters - Carnivoren

Alleseters - Omnivoren

Planteneters - Herbivoren

Een planteneter eet alleen planten.

De cellen van planten hebben celwanden. Deze celwanden zijn moeilijk verteerbaar.

Een planteneter heeft daarom een lang darmkanaal zodat de celwanden verteerd kunnen worden.

Plantencel

Vleeseters - Carnivoren

Een vleeseter eet alleen vlees en geen planten. 
Dus hij hoeft geen celwanden van planten te verteren. 

Een vleeseter heeft een kort darmkanaal.

Alleseters - Omnivoren

Alleseters eet zowel planten als vlees. 

Hij moet dus ook de celwanden van planten verteren. 

De alleseter heeft daarom een middellang darmkanaal.

Blauw: snijtanden

Oranje: hoektanden

Geel + bruin: kiezen

Middellang darmkanaal

Omnivoor

Herbivoor

Carnivoor

Lang darmkanaal

Kort darmkanaal

Knipkiezen

Knobbelkiezen

Plooikiezen

Geen hoektanden

Grote hoektanden

Grote of kleine hoektanden

Het darmkanaal van een vleeseter is kort omdat?

1. de vleeseter slank moet zijn om te kunnen jagen
2. de vleeseter geen moeilijk verteerbare onderdelen hoeft te verteren
3. de vleeseter geen tijd heeft om rustig te eten. Het eten wordt snel afgepakt.
4. de vleeseter wel moeilijk verteerbare onderdelen moet verteren

Planteneters hebben een grote blinde darm. Wat is de functie hiervan?

1. langer maken van het darmkanaal voor betere vertering van het voedsel
2. Het zuiveren en opnemen van water
3. Het verteren van vezels door micro-organismen die zich hier bevinden
4. Het scheiden van verschillend voedsel zodat de vertering sneller is.

Voedselketen

Voedselweb

Samenhang voedselrelaties.

Check portal: