Oefentoets Barok

• Muziek
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

Deze les:

Deze les gaan we de begrippen van de barok herhalen. 

Je hoorde zojuist een gedeelte uit het "hallelujah" van Händel.

Dit werk is een onderdeel van een grotere compositie. 

Je hoorde zojuist een gedeelte uit het "hallelujah" van Händel.
Dit is een gedeelte van een grotere compositie. Uit welke compositie komt dit koorwerk?

1. Oratorium "The Messiah"
2. Opera "lascia ch'io pianga"

Welke begrippen horen bij 1: Oratorium, 2: beide, 3: Opera

1: oratorium

2: beide

3: opera

recitatief

Aria

passie

ouverture

Tussenspelen

bijbelse tekst

wereldlijke tekst

emotie

Baletten

decor

kostuums

aan het hof

in de kerk

Welke  composities bestaan uit meerdere onderdelen, en welke maar uit één? Sleep ze naar het eerste of het tweede vak.

meerdere onderdelen

maar één onderdeel

Sonate

Sarabande

Suite

Cantate

Concerto grosso

Fuga

menuet

Concerto

Soloconcert

Opera

oratorium

Aria

Fuga

Fugare: vluchten

de stemmen zetten ná elkaar in, vluchten ahw voor elkaar

fuga bestaat uit drie onderdelen:

expositie - verwerking - slot

expositie fuga

het thema wordt tentoongesteld in de expositie. 

Alle 'stemmen' die meedoen, laten het thema even horen. Eerst op de tonica, daarna op de kwint, dan weer op de tonica en weer op de kwint. We geven dat met romeinse cijfers aan: I - V - I - V 

de I staat voor de eerste trede van de ladder, de V voor de vijfde trede van de ladder. 

fugatische inzet

Het thema klinkt in zijn geheel, dat kan over 1 maat zijn of over meer maten. Op het moment dat de tweede stem inzet is het thema klaar. Zo kun je precies de lengte van het thema zien. De expositie is afgelopen als de laatste stem het thema heeft laten horen.

Het na elkaar inzetten van stemmen noemen we fugatische inzetten. 

Tot welke compositietechniek hoort de fuga?

1. Imitatie
2. canon
3. sequens
4. versieringen

De stijlperiode Barok vond plaats in welke periode:

1. 1500-1600
2. 1620-1750
3. 1700-1825
4. 1800-1900

Het meest gebruikte toetsinstrument in de barok was:

1. klavecimbel
2. kerkorgel
3. piano
4. fortepiano

Sleep de tempo's naar de juiste aanduidingen

Allegro

Largo

Presto

Adagio

Zeer snel

Zeer langzaam

Langzaam

Snel

Slepen maar!

Menuet

Mars

Sarabande

tweedelig

driedelig, vlot

driedelig, langzaam

Wat is de toonsoort?
(kies op volgende dia)

Wat is de toonsoort?

1. d klein
2. F groot
3. f klein
4. Bes groot

Noem de paralleltoonsoort van A groot

Noem de paralleltoonsoort van g klein

Welke toonsoort zie je hier?

Welke toonsoort zie je hier?

Welke toonsoort zie je hier?

Als hier de toonsoort c klein staat, welke voortekens moeten er dan worden gebruikt?

De vierde toontrap (IV) wordt subdominant genoemd. Hoe noem je de vijfde toontrap (V)?

Je hoort twee fragmenten: een aria en een recitatief.
Sleep de fragmenten naar de juiste term. 

aria

recitatief

Kenmerken recitatief:

- klein bereik

- 'zingend spreken'

- weinig begeleiding en eenvoudig

- vaak syllabisch (verstaanbaarheid is belangrijk)

Kenmerken aria:

- groter bereik

- expressieve melodie

- uitgebreidere begeleiding

- vaker melismatisch

Bekijk het muziekstuk in de volgende dia.

Bekijk de inzet van de stemmen: 

hoe noem je een dergelijke compositie?

Wat is de toonsoort?

De eerste inzet is in de hoofdtoonsoort (d klein);
op de eerste toontrap (I), de tonica: d mineur.
De tweede inzet is op de dominant (V); welk akkoord is dat?

In het vorige stuk in D mineur werd vaak de cis gebruikt i.p.v. de c;
de 7e toon van de toonladder werd verhoogd.
Hoe noem je zo'n toon?

Welke instrumenten hoor je hier?