2023-2024 woningtekort burgerschap 5V

1 / 45
next
Slide 1: Slide
EconomieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 45 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 120 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Woningtekort
Het economische verhaal

Maandag 22 april 2024 
13.15 - 15.15uur
5V

Log in op deze les met 1 device per groepje

Slide 2 - Slide

aan het einde van deze les:
...Begrijp je hoe de prijs van woonruimte tot stand komt op een markt
...Kan je de woningmarkt verdelen in 4 economische groepen
...Kan je de belangrijkste oorzaken van het woningtekort  uitleggen
...Kan je een mogelijke oplossing voor het woningtekort beargumenteren

Je werkt tijdens de les samen met je groepje; met het beantwoorden van vragen zijn punten te verdienen.
De prijs voor het winnende groepje:  Geld!




Slide 3 - Slide

Hoeveel is de gemiddelde prijs van een koopwoning gestegen in 2023 ten opzichte van 1993?
A
3x zoveel
B
2x zoveel
C
4x zoveel
D
5x zoveel

Slide 4 - Quiz

een eenvoudig economisch model

Tekst
1993
€ 82.000
prijs -->
hoeveelheid-->
Een klassieke economische gedachte:

Laat de markt vrij, dan zullen vraag en aanbod vanzelf in evenwicht komen en zijn er geen tekorten of overschotten

Economisch gezien meest optimale situatie

Slide 5 - Slide

een eenvoudig economisch model:
Welke groep hoort bij welke kleur?
Tekst
1993
€ 82.000
prijs -->
hoeveelheid-->
- willen graag verkopen maar vinden de marktprijs te laag
- krijgen meer voor de woning dan ze minimaal willen hebben
- betalen minder voor de woning dan ze willen betalen
- willen graag kopen maar vinden de marktprijs te hoog

Slide 6 - Slide

kies de juiste combinatie
A
oranje: wil verkopen maar vindt de prijs te laag groen: wil kopen maar vindt de prijs te laag
B
groen: krijgen meer voor de woning dan ze minimaal willen hebben blauw: betalen minder voor de woning dan ze willen betalen
C
blauw: willen graag kopen maar vinden de prijs te hoog rood: willen graag verkopen maar vinden de prijs te laag
D
rood: willen graag verkopen maar vinden de prijs te laag oranje: krijgen meer voor de woning dan ze minimaal willen hebben

Slide 7 - Quiz

een eenvoudig economisch model:
prijs wordt bepaald door vraag en aanbod
Tekst
1993
€ 82.000
prijs -->
hoeveelheid-->
willen graag verkopen maar vinden de marktprijs te laag
krijgen meer voor de woning dan ze minimaal willen hebben
betalen minder voor de woning dan ze maximaal willen betalen
willen graag kopen maar vinden de marktprijs te hoog

Slide 8 - Slide

Woningtekort?
Tekst
1993
€ 82.000
prijs -->
hoeveelheid-->
Volgens dit model is geen sprake van een 'woningtekort':

Bij de prijs van € 82.000 zijn er net zoveel aanbieders als vragers van een woning

MAAR:
Deze situatie is vooral vervelend voor de blauwe groep... 

Slide 9 - Slide

'willen graag kopen maar vinden de marktprijs te hoog'
voorbeelden???

Slide 10 - Mind map

'woningtekort': verschil tussen blauwe groep en marktevenwicht

Tekst
1993
€ 82.000
prijs -->
hoeveelheid-->
willen graag kopen maar vinden de marktprijs te hoog:

jongeren die noodgedwongen bij hun ouders wonen

gescheiden ouders die geen woonruimte in de buurt van hun kinderen kunnen krijgen

sociale huurders van wie het woonblok gesloopt lijkt te worden

gezinnen die met 4 kinderen en 2 honden in een appartement van 60 m2 wonen

enz.






Slide 11 - Slide

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

oorzaken prijsstijging woningmarkt?

Slide 15 - Mind map

Oorzaken prijsstijgingen woningmarkt
Vraag naar woningen is meer gestegen dan het aanbod:

- hypotheekrenteaftrek
- periode van lage rente
- meer particuliere beleggers
- grote institutionele beleggers
- ...

Slide 16 - Slide

qv2024
qv1993
€ 436.000
€ 82.000
vraag naar koopwoningen is meer gestegen dan het aanbod

Slide 17 - Slide

Is het zo simpel???
Artikel Martin Bezemer - De Baksteenmythe
De Groene Amsterdammer
30 juni 2021

Lees het artikel en geef antwoord op de vragen


Slide 18 - Slide

Oorzaken prijsstijgingen woningmarkt
Vraag naar woningen is meer gestegen dan het aanbod:

- hypotheekrenteaftrek
- periode van lage rente
- meer particuliere beleggers
- grote institutionele beleggers
- ...

Slide 19 - Slide

oorzaak: hypotheekrenteaftrek
bespreek in je groepje hoe dit zorgt voor een toename van de vraag naar woningen

Slide 20 - Slide

OORZAAK: HYPOTHEEKRENTE AFTREK
huizenbezitters mogen de betaalde rente over een hypothecaire lening opgeven als ...(1).... Hierdoor daalt het ...(2)... inkomen en zal de inkomensheffing over een lager bedrag worden berekend. De af te dragen inkomstenbelasting zal daardoor ...(3)... uitvallen ten opzichte van een situatie waarin deze hypotheekrente aftrek niet mogelijk zou zijn. We spreken hier van een fiscaal voordeel voor de huizenbezitter.
Iemand die een huis huurt heeft dit voordeel niet, wat kopen aantrekkelijker maakt dan huren en zo zal ...(4)... koopwoningen stijgen.
A
1: heffingskorting 2: besteedbaar 3:hoger 4: de vraag naar
B
1: aftrekpost 2: arbeid 3: lager 4: het aanbod van
C
1: aftrekpost 2: belastbaar 3: lager 4: de vraag naar
D
1: aftrekpost 2: belastbaar 3: lager 4: het aanbod van

Slide 21 - Quiz

oorzaak: periode van lage rente
Bespreek in je groepje hoe dit zorgt voor meer vraag naar woningen

Slide 22 - Slide

oorzaak: periode van lage rente
Rente is de prijs van geld

Lage rente:
Geld lenen is goedkoop: vraag naar koopwoningen neemt dus toe

maar ook:
Geld uitlenen is minder aantrekkelijk
Veel beleggingen zijn gerelateerd aan het uitlenen van geld: "beschikbaar stellen van kapitaal"


Slide 23 - Slide

Lagere rente
Geld uitlenen is minder aantrekkelijk:
Beleggers zullen andere manieren zoeken om rendement te behalen:
- speculatie op waardestijgingen vastgoed
- inkomsten via verhuur vastgoed

Geld lenen is goedkoop
Beleggers lenen geld bij om vastgoed te
kopen omdat de rentekosten lager zijn
dan het verwachte rendement




Slide 24 - Slide

oorzaak: particuliere beleggers
zie 'lagere rente'

Maar ook:
Veel vermogen bij 
oudere generatie
€€€€€€€€

Slide 25 - Slide

Wat is een voorbeeld van een institutionele belegger?
A
pensioenfondsen
B
beleggingsfondsen
C
verzekeraars
D
banken

Slide 26 - Quiz

oorzaak: institutionele beleggers
Institutionele beleggers zijn organisaties die geld beleggen op de financiële markten namens anderen, zoals pensioenfondsen, verzekeraars, beleggingsfondsen en banken. Deze beleggers hebben grote hoeveelheden geld tot hun beschikking en investeren over het algemeen voor de lange termijn. Door hun omvang hebben deze beleggers een grote invloed op de verschillende financiële markten, zoals de aandelenmarkt, obligatiemarkt, valutamarkt en ... ook de woningmarkt.

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Slide

institutionele beleggers (1)
Documentaire 'Push'

13.44 - 20.11

Wat is de invloed van deze ontwikkeling op de woningmarkt?



Slide 29 - Slide

Wat is de invloed van deze
ontwikkeling op de
woningmarkt?
A
vraag neemt toe aanbod neemt toe prijzen blijven gelijk woningtekort blijft gelijk
B
vraag neemt af aanbod neemt af prijzen stijgen woningtekort neemt toe
C
vraag neemt toe aanbod neemt af prijzen stijgen woningtekort neemt toe
D
vraag neemt toe aanbod neemt af prijzen stijgen woningtekort neemt af

Slide 30 - Quiz

institutionele beleggers (2)
Documentaire 'Push'

25.56 - 30.20

Welk probleem wordt hier geschetst?



Slide 31 - Slide

Waarom mogen overheden het product (commodity) 'woonruimte' niet volledig vrij laten op de markt van vraag en aanbod, zoals dit wel gebeurt bij bijvoorbeeld het product goud?
A
vragers en aanbieders van woonruimte kunnen elkaar moeilijk vinden
B
woonruimte is moeilijk te verplaatsen
C
woonruimte is een mensenrecht
D
vraag en aanbod van woonruimte fluctueert te veel

Slide 32 - Quiz

Institutionele beleggers (3)
Documentaire 'Push'

1:02:29 - 1:09:41

- Waarom is de vastgoedmarkt ook interessant voor de georganiseerde misdaad?
- Wat is het economische argument van Milton Friedman om de woningmarkt volledig vrij te laten?


Slide 33 - Slide

Waarom is de vastgoedmarkt interessant voor de georganiseerde misdaad?
A
Daarmee kunnen ze nog veel meer geld verdienen
B
Daarmee kunnen ze huurders uitbuiten
C
Ze kunnen de woonruimte goed gebruiken om cocaïne te verstoppen
D
Daarmee kunnen ze zwart geld wit wassen

Slide 34 - Quiz

Wat is het economische argument van Milton Friedman om de woningmarkt volledig vrij te laten?
A
een spel is pas leuk als er winnaars en verliezers zijn
B
iedereen zal profiteren omdat de economische welvaart eerlijk verdeel wordt
C
hierdoor zal de wereld een leukere plek worden
D
de winnaars, verliezers en overheid zullen er uiteindelijk allemaal op vooruit gaan

Slide 35 - Quiz

beleid ECB: versterkend effect op de vraag naar vastgoed

Slide 36 - Slide

Beleid Europese Centrale Bank
Doelstelling ECB: prijsstabiliteit in de Eurozone (inflatie 2%)

2 instrumenten om deze doelstelling te halen:
- rente
- kwantitatieve verruiming 

Slide 37 - Slide

Als de inflatie te laag is zal de ECB ingrijpen door de rente te...
A
verlagen
B
verhogen

Slide 38 - Quiz

In deze periode kon de ECB de rente niet verder laten dalen.
Ging daarom over op het direct beïnvloeden van de geldhoeveelheid:
kwantitatieve verruiming

Slide 39 - Slide

Slide 40 - Slide

Slide 41 - Slide

Wat gebeurde er vooral?
financiële instellingen gebruikten het geld om meer te beleggen, dus ook nog meer vraag naar vastgoed

Slide 42 - Slide

regulering en regelgeving op de woningmarkt ... werkt dat?
vanaf 6:18

Slide 43 - Slide

'Een geldmonster slokt onze huizen op'
Lees het artikel

Daarna krijg je met je groepje nog aan laatste
opdracht
timer
15:00

Slide 44 - Slide

opdracht
Beargumenteer een oplossing voor het woningtekort in Nederland
Je noemt dus de oplossing
maar komt met argumenten
en bestrijdt tegenargumenten

Vanuit het standpunt van 
Gertjan Bakker: groepje 1,2,3
Piet Eichholtz: groepje 4,5,6

Slide 45 - Slide