Grammatica zinsdelen H1: persoonsvorm + zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Grammatica zinsdelen 

Hoofdstuk 1: persoonsvorm + zinsdelen

Doel en lesplanning

Doel: je kent drie manieren om de persoonsvorm te vinden en je kunt een zin verdelen in zinsdelen. 

Planning:

• Voorkennis ophalen - basisschool
• Uitleg persoonsvorm vinden (drie manieren)
• Uitleg zin in zinsdelen verdelen 
  
• Opdracht 2 maken en bespreken 

Wat weet je nog over
grammatica zinsdelen
van de basisschool?

Grammatica zinsdelen 

• 'Achtergrond' zinsbouw
• Makkelijker vreemde taal leren
  
  

Wij begrijpen taal door woorden in groepen bij elkaar te denken. Elke woordgroep heeft een functie (een doel). 

Mijn ouders en ik / zullen / morgen / naar de Efteling / gaan. 

Persoonsvorm - functie

Mijn ouders en ik / gaan / morgen / naar de Efteling.

• Geeft het getal (enkelvoud/meervoud) aan
• Geeft de tijd aan van een zin (tegenwoordige/verleden tijd)

Voorkennis: hoe vind je de persoonsvorm van een zin?

Persoonsvorm - hoe te vinden?

Mijn ouders en ik / gaan / morgen / naar de Efteling.

- Zin vragend maken > eerste ww vooraan, is de pv

- Zin van tijd veranderen  > ww dat verandert, is de pv 
- Zin van getal veranderen > ww dat verandert, is de pv

Ik bak pannenkoeken met een nieuwe pan.

Ik bakte pannenkoeken met een nieuwe pan.

Ik bak pannenkoeken met een nieuwe pan. 
Bak ik pannenkoeken met een nieuwe pan?

Ik bak pannenkoeken met een nieuwe pan.

Ik en mijn zusje bakken pannenkoeken met een nieuwe pan.

Zin is van tijd veranderd.

Zin is van getal veranderd.

Zin is vragend gemaakt.

Wat is de persoonsvorm in deze zin?
Op Facebook heeft Marnix meer dan 700 vrienden verzameld.

1. Heeft
2. Verzameld
3. Marnix
4. meer

Wat is de persoonsvorm in deze zin?
Wat hebben jullie dit weekend gedaan?

1. Wat
2. hebben
3. gedaan
4. jullie

Wat is de persoonsvorm in deze zin?
De helikopter is zojuist opgestegen vanaf het verlichte wegdek.

1. is
2. opgestegen
3. verlichte
4. zojuist

Zinsdelen

• Zinnen bestaan uit zinsdelen 
• Een zinsdeel is één woord of een groepje woorden die bij elkaar horen. 
  
• Voor de persoonsvorm staat maar één zinsdeel. 
• Let op: de werkwoorden staan soms apart van elkaar in een zin, maar zijn wel één zinsdeel

Hoe zou jij deze zin verdelen?
"Dit jaar ben ik op Jacob van Liesveldt begonnen."

Zin verdelen in zinsdelen 

Dit jaar / ben / ik / op Jacob van Liesveldt / begonnen.

1.  Zoek eerst de persoonsvorm en plaats daar streepjes 
2. Kijk welke woorden je voor de persoonsvorm kunt zetten (en die  in dezelfde volgorde blijven bij het 'husselen van een zin'). Plaats dan streepjes.

Zijn de zinsdeelstreepjes goed geplaatst?

Dit jaar zal / niemand / van klas 2A / doubleren.

1. Ja
2. Nee

Zijn de zinsdeelstreepjes goed geplaatst?

De meeste / leerlingen / waren / wel in / voor een grapje.

1. Ja
2. Nee

Zijn de zinsdeelstreepjes goed geplaatst?

Zetten / jullie / de afvalcontainer / op tijd / buiten?

1. Ja
2. Nee

Opdracht 2 maken 

• Maak opdracht 2  - zin 1 + 2 blz. 29 zelfstandig in je schrift 
• Neem de zin helemaal over, onderstreep de pv en plaats zinsdeelstreepjes
• 5 minuten de tijd
• Straks krijg je het antwoord te zien
• Klaar? Werken aan het huiswerk voor maandag: opdracht 2 blz. 29 afmaken (zin 3 t/m 6)

Opdracht 2 bespreken zin 1 + 2

1. Vakantie / blijkt / voor veel mensen / een bron van inspiratie.
   
   
2. Op het eerste schoolfeest / gaf / Sophie / Daan / vorige week / een kus.
   

Evaluatie van de les: leg in je eigen woorden uit wat zinsdelen zijn.

Huiswerk voor donderdag

Huiswerk voor donderdag 29 oktober
(Af)maken opdracht 2 blz. 29 

Wat neem jij mee uit deze les? Wat heb je geleerd?