§8.3 Voedsel op aarde deel 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

   §8.3 Voedsel op aarde.

Planning

• Mededelingen
• Openingsvideo
• Aantekening + Filmpje
• Aan de slag
• Quiz met prijsje

Leerdoelen

• Wat de gevolgen zijn van globalisering voor de voedselproductie.
• Waardoor in de toekomst voedseltekorten dreigen.
• Welke maatregelen de voedseltekorten kunnen oplossen.
• Kenmerken ecologische voetafdruk

Voedsel voor een week

Voedsel voor een week

Te grote voedselafdruk 

 Voor elke wereldbewoner is 0,9 hectare beschikbaar om voedsel te verbouwen

Voedselafdruk =  Het aantal hectare dat nodig is om voedsel te verbouwen per inwoner of per land

Die van iemand uit NL? En die van iemand uit Angola?

Te grote voedselafdruk

Er is genoeg voedsel voor iedereen op de wereld, toch heeft 1 op de 9 mensen in de wereld honger.

Hoe zou dit kunnen? Zoek dit uit met je buurman/buurvrouw en schrijf een aantal dingen op die je denkt. 

1 op de 9 mensen in de wereld heeft honger

Oorzaak 1: de wereldbevolking

groeit dus meer voedsel nodig!

Oorzaak 2: Ongelijke voedselverdeling

De voedselafdruk van westerse landen is groter

 westerse landen halen veel eten uit het buitenland, en hebben dus meer eten en drinken

Oorzaak 3: Stijging welvaart

Door stijging welvaart veranderen eetgewoonten. In China en Brazilië wordt meer vlees en zuivel geconsumeerd. Er is 10 kilo graan nodig voor productie 1 kilo vlees

Dus: hoe meer vlees er wordt gegeten hoe meer grond er nodig is. En weten jullie nog voor vlees was ook veel meer water nodig. Dus een veel hogere ecologische voetafdruk door welvaartsstijging

Oorzaak 4:  duurzame energiebronnen

Rijke landen schakelen over op duurzame energiebronnen, want dat is goed voor 'milieu', maar niet voor de voedselproductie, want veel biobrandstoffen worden gemaakt van eetbare gewassen. Dus nog meer voedsel te korten. Hoe duurzaam is dat dan?

Aan de slag

Maak van §8.3 opdrachten 1 t/m 3

Hoe kun je de term 'ecologische voetafdruk' het beste omschrijven?

1. De ecologische voetafdruk zegt iets over hoeveel jij van de aarde gebruikt
2. De ecologische voetafdruk gaat over hoeveel ruimte jij inneemt
3. De ecologische voetafdruk heeft alleen te maken met het gebruik van het landoppervlak
4. De ecologische voetafdruk zegt iets over de bevolkingsdichtheid in een land

Een bevolkingsprognose is

1. een voorspelling van de groei van de bevolking
2. een overzicht van de groei van de bevolking
3. de berekende verwachte ontwikkeling van de bevolking
4. de ontwikkeling van de immigratie en emigratie in een land

Je ziet:

1. Vergrijzing
2. Ontgroening
3. Aftakeling
4. Verzuiling

Voedselcrisis =

1. ruzie over voedsel
2. teveel aan voedsel en dalende prijzen
3. allemaal fout
4. tekorten aan voedsel en stijgende prijzen

Duurzame energiebronnen zijn energiebronnen die nooit opraken.

1. Waar
2. Niet Waar

In welke fase van het demografisch transitie model zit dit land in 2016?

1. Fase 1
2. Fase 2
3. Fase 3
4. Fase 4

Bekijk de leeftijdsdiagram van dit land. Welke ontwikkeling zie je?

1. Land in ontwikkeling; veel geboorten, minder sterfgevallen
2. Een ontwikkeld land; minder/weinig geboorten, veel sterfgevallen
3. Ontwikkelingsland; veel geboorten, veel sterfte

Wat is niet een onderdeel van de ecologische voetafdruk?

1. voedsel
2. afval
3. energie
4. inkomen

Waarom is leven op aarde niet mogelijk zonder broeikaseffect?

Hoe komt het dat fossiele brandstoffen opraken?

1. Het duurt miljoenen jaren om te maken
2. Het is veel te duur
3. We kunnen ze niet meer vinden
4. Ze zijn veel te ouderwets

In welke landen hebben de grootste voetafdruk?

1. Westerse landen
2. Ontwikkelingslanden
3. Aziatische landen
4. Zuid-Amerikaanse landen

Waardoor is het vruchtbaarheidscijfer afgenomen

1. vrouwen zijn minder vruchtbaar
2. mannen zijn minder vruchtbaar
3. vrouwen krijgen eerder kinderen
4. vrouwen krijgen later kinderen

Een land waar vergrijzing hoog is zit in fase 5 van het demografisch transitiemodel

1. Goed
2. Fout

Landen met een hoge vruchtbaarheidscijfer hebben een piramide als beolkingsdiagram

1. goed
2. fout

Waar is de gemiddelde bevolkingsgroei het hoogst?

1. Australië
2. Azië
3. Zuid-Amerika
4. Afrika

Het verbouwen van de ingredienten voor bijvoorbeeld chocopasta kost                                           En het transport ervan kost                        . 

Op deze manier kun je van                                uitrekenen hoeveel ruimte daarvoor nodig is. Deze berekening heet de                                        voetafdruk. 

Als we de ruimte eerlijk over alle mensen zouden verdelen, heeft elke bewoner                         hectare beschikbaar. Het probleem is dat we nu per mens                            hecatare gebruiken! 

De aarde is te                       voor alle mensen die erop wonen.

Sleep de woorden naar de juiste plek

klein

2,8

1,7

Ecologische

producten

energie

ruimte

Herhaling Sleep elke afbeelding naar het begrip waar het bij hoort.

Broeikaseffect (algemeen)

Natuurlijk broeikaseffect

Versterkt broeikaseffect

meer verdamping

toeneming van het broeikaseffect

meer waterdamp in de atmosfeer

Natuurlijk broeikaseffect

Versterkt broeikaseffect

Te veel 

CO2

Kortgolvige lichtstralen

Langgolvige lichtstralen

2 graden warmer

Klimaatverandering

Zonder dit is het -18 graden op aarde

Zeespiegelstijging

Natuurlijke verwarming

De zon als motor

De mens als motor

De wereldbevolking neemt toe. Maar dit gaat steeds minder snel.

Gaat het hier over relatieve groei of absolute groei? En waaraan zie je dat?

1. relatieve groei, je kunt de bevolkingsgroei aflezen in miljoenen.
2. relatieve groei, je kunt de bevolkingsgroei aflezen in percentages.
3. absolute groei, je kunt de bevolkingsgroei aflezen in miljoenen.
4. absolute groei, je kunt de bevolkingsgroei aflezen in percentages.

Op welke plek in het demografisch transitiemodel horen deze bevolkingspiramides? 

Wat zijn 3 gevolgen van meer voedsel produceren?

1. regenwoud kappen, vervoeren van voedsel , meer plastic afval
2. Meer overstromingen, meer neerslag, minder ijskappen
3. regenwoud kappen, minder dieren, minder plastic afval