4.1 Prikkels en gedrag 15-3-2023

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen in deze les?

1. Studieles uitleggen
2. Terugkijken
3. Uitleg gedrag onderzoeken
4. Aan het werk!

Wat is ook alweer gedrag?

Wat is hier de prikkel?

Prikkel

Prikkel van binnen

Prikkel van buiten

Dorst

Reclamebord

Auto die voorbij rijdt

Piep in je oor

Geur van parfum

Misselijkheid

Waarom onderzoek je gedrag?

Je onderzoekt het gedrag van een dier omdat je iets wilt weten over dat dier. De politie wil weten of een bepaalde hond geschikt is als politiehond. Daarvoor onderzoeken ze eerst het gedrag van de hond. Als dat in orde is, mag de hond aan de cursus voor politiehonden beginnen. In de dierentuin maken verzorgers ethogrammen om de dieren goed te leren kennen. Ze ontdekken dan snel of een dier zich thuis voelt, goed in de groep past en ook of hij ziek is.

Hoe onderzoek je gedrag?

Gedrag is natuurlijk heel erg groot. Dat is lastig te onderzoeken. Daarom knippen we gedrag in kleine stukjes. Deze kleine stukjes noemen we handelingen. Hierdoor kunnen we het gedrag goed bekijken.

Zometeen zie je video over chimpansees. Probeer minimaal 5 handelingen op te schrijven die de chimpansees doen. Zometeen kun je je lijstje invullen.

Hoe onderzoek je gedrag?

Deze handelingen kunnen we in een tabel zetten. Zo'n tabel noemen we een ethogram. Hieronder zie je een voorbeeld van een ethogram. 

Links zet je de handeling neer. Bij elke handeling 

bedenk je een passende afkorting. Deze komt in de

middelste rij. De omschrijving (uitleg) van de 

handeling komt rechts. 

Maak nu een ethogram van jouw 5 handelingen. 

Maak hier een foto van en lever hem in op de 

volgende dia.

Lever hier je ethogram in.

Lever hier je turfschema in

Wat is ook alweer gedrag?

Wat is hier de prikkel?

Prikkel

Prikkel van binnen

Prikkel van buiten

Dorst

Reclamebord

Auto die voorbij rijdt

Piep in je oor

Geur van parfum

Misselijkheid