3kgt les 27 en 28

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

 les 17 januari 2022

Planning

Herhaling Les 27

Instructie woordspeling en beeldspraak (Les 28)

Maken vraag 1 t/m 6 (Les 28)

Afsluiting

Herhaling

Les 27 - de functie van een alinea

Functie van een alinea

Elke alinea, of een groepje alinea's samen, heeft binnen de tekst een functie. De schrijver heeft er een bedoeling mee. Door signaalwoorden te herkennen in een alinea, zal je de functie van de alinea sneller herkennen.

Wat is de functie van de inleiding?

De schrijver..

1. geeft een reden waarom hij de tekst schrijft
2. geeft een samenvatting van het probleem waarover de tekst gaat.
3. geeft zijn mening over de kwaliteiten van koks van nu.
4. geeft een voorbeeld bij het onderwerp van de tekst.

De kern van een tekst bestaat uit een aantal alinea's die met elkaar te maken hebben.
Er zijn verschillende tekstverbanden mogelijk, bijvoorbeeld opsomming. Noem er nog twee.

Het slot van een tekst kan verschillende functies hebben, bijvoorbeeld een advies geven.
Noem nog twee functies die het slot van een tekst kan hebben.

Instructie 

Les 28- woordspeling en beeldspraak

Woordspeling

Met een woordspeling probeert de schrijver op het verkeerde been te zetten en te laten nadenken. Hij wil er meestal een humoristisch effect mee bereiken. 

Voorbeelden

Word bokser; meer kans op slagen.

Uitleg

Betekenis 1: letterlijk kans op lichamelijk letsel (geslagen worden)

Betekenis 2: figuurlijk kans op goede carrièrevooruitzichten

Uitleg

Iemand van kant maken.

Letterlijke betekenis: kant is een soort stof.

Figuurlijke betekenis: iemand dood maken

Beeldspraak

Bij beeldspraak vergelijkt de schrijver de werkelijkheid met een 'beeld', iets wat hem aan die werkelijkheid doet denken.

Daarmee makt hij zijn tekst mooier, sterker, duidelijker, opvallender of grappiger.

Voorbeelden

1. Je kamer lijkt wel een zwijnenstal.
Je kamer is een rommel 

2. Jij voelt je hier als een vis in het water, of niet?
Jij bent helemaal op je plek hier; je voelt je goed

Tip

Je kunt de beeldspraak vaak herkennen aan de woorden die aan het beeld voorafgaan: 'als'; 'alsof'; 'net' of 'van' of door werkwoorden 'lijken' of 'zijn'.

Bedenk met je buurman of buurvrouw een voorbeeld van een woordspeling of beeldspraak. Zet erbij of het een woordspeling of beeldspraak is.

Aan de slag

Maak les 28: vraag 1 t/m 6.

Gebruik de uitleg in het vak Belangrijk als je er even niet uitkomt. 

Je kunt daarna verder met 7 t/m 12.

Zegt de ene kaars tegen de andere: Zullen we vanavond uitgaan?

1. woordspeling
2. beeldspraak

Het is hier een zwijnenstal.

1. Woordspeling
2. Beeldspraak

Hij heeft een hart van goud.

1. woordspeling
2. beeldspraak

De cursus lassen voor beginners is afgelast.

1. Woordspeling
2. Beeldspraak

De oude brandweerman maakte een uitgebluste indruk.

1. Woordspeling
2. Beeldspraak

Zijn buik lijkt wel een luchtballon.

1. Woordspeling
2. Beeldspraak

1. Woordspeling
2. Beeldspraak

Welke woordspeling of beeldspraak gebruik jij wel eens?