YH4-TH5-BS4

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Reflexen & het autonome zenuwstelsel

Thema 5 BS4

Leerdoelen

• Je kunt de functie van reflexen en een reflexboog beschrijven
• Je kunt de werking van het autonome (vegetatieve) zenuwstelsel beschrijven

Begrippen BS4

• reflex
• reflexboog
• reactiesnelheid
• autonome zenuwstelse
• orthosympatische zenuwstelsel
• parasympatische zenuwstelsel

• innerveren
• doelwitorgaan
• dubbele innervatie

bewuste reactie

onbewuste reactie

zwaaien

knipperen met oog

ademhalen

niezen

tegen voetbal trappen

Reflexen zijn vaste (altijd hetzelfde), snelle, onbewuste reacties op bepaalde prikkels. Waarom is het belangrijk dat ze snel zijn?

prikkel

receptor

effector

schakelcel

sensorische neuron

motorische neuron

Er zijn ook reflexen waar je hersenen wel bij betrokken worden. Denk maar aan de reflex als je iets heets aanraakt. Je voelt dan pijn en zegt "au", maar dat is pas nadat je hand alweer weg is. Dit laat zien dat de reflex al voorbij is voordat je hersenen iets doorhebben. Toch is er een goede reden waarom je hersenen wel geïnformeerd worden. Waarom denk je?

Autonome zenuwstelsel

• Onwillekeurige zenuwstelsel: gaat buiten je wil om
• Verdeeld in orthosympatisch (actie!) en parasympatisch (rust en herstel)
• Alle doelwitorganen zijn verbonden met een orthosympatische zenuw en een parasympatische zenuw. Dit heet dubbele innervatie
• Dubbele innervatie zorgt voor homeostase, want elk orgaan kan worden gestimuleerd en geremd

Binas 88L

• orthosympatisch = actie. Hartslag omhoog, adrenaline omhoog, vertering omlaag
• parasympatisch = rust en herstel. Hartslag omlaag, vertering omhoog

Huiswerk

• Lees BS4 in je boek
• Maak opgave 37 tm 51 uit je boek
• Maak test jezelf BS4