YH4-TH5-BS4

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Reflexen & het autonome zenuwstelsel

BS4

leerdoelen

• Je kunt de functie van een reflex en een reflexboog beschrijven
• Je kunt de werking van het autonome zenuwstelsel beschrijven

Begrippen BS4

• reflex
• reflexboog
• reactiesnelheid
• autonome zenuwstelse
• orthosympatische zenuwstelsel
• parasympatische zenuwstelsel

• innerveren
• doelwitorgaan
• dubbele innervatie

bewuste reactie

onbewuste reactie

zwaaien

knipperen met oog

ademhalen

niezen

tegen voetbal trappen

Reflexen zijn vaste (altijd hetzelfde), snelle, onbewuste reacties op bepaalde prikkels. Waarom is het belangrijk dat ze snel zijn?

Reflexen zijn vaste (altijd hetzelfde), snelle, onbewuste reacties op bepaalde prikkels. Waarom zijn ze altijd hetzelfde? (Hint: denk na over welke delen van je zenuwstelsel wel en niet betrokken zijn)

prikkel

receptor

effector

schakelcel

sensorische neuron

motorische neuron

Er zijn ook reflexen waar je hersenen wel bij betrokken worden. Denk maar aan de reflex als je iets heets aanraakt. Je voelt dan pijn en zegt "au", maar dat is pas nadat je hand alweer weg is. Dit laat zien dat de reflex al voorbij is voordat je hersenen iets doorhebben. Toch is er een goede reden waarom je hersenen wel geïnformeerd worden. Waarom denk je?

Autonome zenuwstelsel

• Onwillekeurige zenuwstelsel: gaat buiten je wil om
• Verdeeld in orthosympatisch (actie!) en parasympatisch (rust en herstel)
• Alle doelwitorganen zijn verbonden met een orthosympatische zenuw en een parasympatische zenuw. Dit heet dubbele innervatie
• Dubbele innervatie zorgt voor homeostase, want elk orgaan kan worden gestimuleerd en geremd

Binas 88L

• orthosympatisch = actie. Hartslag omhoog, adrenaline omhoog, vertering omlaag
• parasympatisch = rust en herstel. Hartslag omlaag, vertering omhoog

Huiswerk

• Lees blz. 31 t/m 34
• Maak opgave 29, 30, 32, 33 en 34 uit je boek
• Beantwoord alle vragen uit deze LessonUp