1.5 Neutraal Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1.5 Neutraal Nederland

Lesdoelen

Je kunt uitleggen;

1. Wat het begrip ‘neutraliteit’ inhoudt
   
2. Dat ondanks de neutraliteit Nederland toch op zes terreinen betrokken raakte bij de oorlog  
   
3. Welke politieke, artistieke en economische gevolgen Nederlands neutraliteit heeft gehad. 

Nederland neutraal (?)

1. Mobilisatie van het Nederlandse leger
2. Een stroomdraad aan de Nederlandse grens met België 
   --> smokkel, zwarthandel, gedeserteerde militairen
3. Een miljoen (!) Belgische vluchtelingen in Nederland
4. De haven van Rotterdam als 'Duitse luchtpijp' --> Duitse havens (Noord- en Oostzee) geblokkeerd door de Britten
5. Vanaf 1916 Rotterdamse haven geblokkeerd --> ook schaarste in Nederland (voedselbonnen)
6. Politiek asiel voor de Duitse keizer Wilhelm II vanaf 10-11-1918

Mag je als land/bedrijf verdienen aan een oorlog waar jouw land/bedrijf niet actief bij betrokken is?

1. Ja
2. Nee
3. Dat ligt aan wat voor soort bedrijf je bent
4. Geen mening

Je moet als land in een gewapend conflict altijd partij kiezen

1. Eens
2. Oneens

Nederland was neutraal tijdens de Eerste Wereldoorlog

1. Eens
2. Oneens

Hoe neutraal blijf jij ?

4 situaties
Verschillende keuzes
Wat zou jij doen?

Situatie 1

De oorlogsverklaringen vliegen over en weer. Duitsland dreigt Frankrijk via Nederland en België aan te vallen. Tegen een aanval van zowel de Centralen als Geallieerden zijn we niet bestand, maar geen keuze maken kan ook een verwoestende nederlaag betekenen. 

Wat doe je ?

A) De kant van de Geallieerden kiezen om een front te vormen tegen DL

B) De kant van de Centralen kiezen om een verwoestende inval te voorkomen

C) Afwachten en aan beide partijen nog maar eens de neutraliteit benadrukken

Situatie 2 

De dreiging van een Duitse inval lijkt altijd dichtbij. Een duur leger moet dus eigenlijk paraat blijven staan. Ondertussen heeft het land het economisch zwaar omdat de handel stilligt. Hoe verdeel je de spaarpot?

Wat doe je ?

A) Producten proberen eerlijk te verdelen door met bonnen te werken. Dat werkt een zwarte markt wel in de hand

B) Veiligheid boven alles. Een algehele mobilisatie versterkt de grenzen

C) Zowel op economie als defensie blijven besparen: er moet een buffer blijven voor een mogelijke inval

Situatie 3

Na de brute inval in België gaan veel zuiderburen op de vlucht. Ze staan al snel met duizenden voor de Nederlandse grens, maar ons landje heeft het ook al economisch zwaar. 

Wat doe je ?

A) Alle vluchtelingen zijn altijd welkom, zeker uit oorlogsgebieden. Als mensheid moeten we voor elkaar zorgen.

B) Eigen land eerst. We zorgen met prikkeldraad en versterkte grenzen dat ze niet binnen komen

C) We vangen alleen een kwetsbare groep op. Alleen met financiële hulp van geallieerden vangen we meer op.

Situatie 4

Rotterdam is als neutrale haven dé plek van Europa geworden voor handel. Het levert Nederland broodnodige winst en producten op. Maar het knooppunt is ook een paradijs voor spionnen die hier vrij kunnen bewegen. Zij brengen de neutraliteit in gevaar...

Wat doe je ?

A) De haven strenger controleren en gepakte spionnen terugsturen naar het moederland

B) De haven en nijverheid open houden, geen verantwoordelijkheid nemen voor spionage

C) Veel Nederlanders stimuleren spion te worden. Het risico weegt op tegen de informatie die je krijgt

De score! 

1. A) 5 punt                                      3. A) 5 pnt
    B) 10 punt                                         B) 10 pnt
    C) 0 punt                                           C) 0 punt 

2. . A) 0 punt                                      4. A) 5 pnt 

    B) 10 punt                                            B) 0 pnt 

    C) 5 punt                                               C) 10 pnt

0-12 Vredesduifje

Ons vredesduifje: zo neutraal mogelijk door de conflicten heen gefladderd!

13- 24 Realist

Je doet echt je best om de beste oplossing te kiezen, dat lukt de ene keer beter dan de andere..

25+ Wandelende tijdbom

Liggen je granaten al klaar?

Politieke kwesties tijdens WO I
1. Schoolstrijd

Katholieke en protestantse politieke partijen willen dat bijzonder onderwijs financiële gelijkstelling krijgt met openbaar onderwijs

Politieke kwesties tijdens WO I
2. Kiesrecht

Socialistische en sociaal-liberale politieke partijen willen algemeen kiesrecht (in ieder geval voor mannen)

Pacificatie van 1917

In 1917 werden de twee politieke kwesties opgelost:

• Schoolstrijd 
  
• Kiesrechtuitbreiding --> algemeen kiesrecht
  

Bijzondere en openbare scholen kregen voortaan evenveel geld van de overheid.

Nederland werd een parlementaire democratie met een door het volk gekozen parlement.
Zowel mannen (1917) als vrouwen (1919) mochten kiezen.  

De Vergissing van Troelstra

• November 1918
• Oproep tot socialistische revolutie door leider socialisten;
  Pieter Jelles Troelstra
• De revolutie mislukt omdat: 

1. veel mensen  Oranje-gezind zijn

2. de situatie van arbeiders verbeterd is dankzij nieuwe sociale wetten