Ziekte van Crohn

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1-3

Ziekte van Crohn

Wat weet je al?

Wat wil je leren?

Lesdoelen

• Uitleggen wat de ziekte van Crohn is, inclusief symptomen, oorzaken en gevolgen.
• De verschillende behandelmogelijkheden benoemen.
• Verduidelijken welke rol de verzorgende speelt in de zorg voor iemand met de ziekte van Crohn.
• Reflecteren op het belang van psychosociale ondersteuning bij deze ziekte.

Ziekte van Crohn

De ziekte van Crohn is een chronische ontstekingsziekte van de darm. Men noemt de ziekte, net als colitis ulcerosa, ook wel een inflammatory bowel disease (IBD). Bij de meeste patiënten met de ziekte van Crohn zijn de dunne darm, de dikke darm, en/of de endeldarm ontstoken. Ook kan er sprake zijn van ontstekingen in de rest van het spijsverteringskanaal. De ziekte kan voorkomen vanaf de mond tot aan de anus.

Klachten

Het klachtenverloop van de ziekte van Crohn verschilt per patiënt. Buikpijn, diarree en moeheid zijn de meest voorkomende klachten. Vaak houdt de ziekte van Crohn zich redelijk rustig (in remissie), maar de klachten kunnen ook ineens opspelen. Dit noemt men een opvlamming van de ziekte. Tijdens een opvlamming ontstaan soms ook complicaties.

Diagnose

Als de huisarts vermoedt dat je de ziekte van Crohn heeft, verwijst hij je door naar een maag-darm-leverarts (MDL-arts). Vaak gaat een periode van onzekerheid, klachten en veel onderzoek vooraf aan het stellen van de uiteindelijke diagnose van de ziekte van Crohn.

Er zijn verschillende onderzoeken mogelijk om de ziekte van Crohn mee aan te tonen. Dit wil echter niet zeggen dat deze onderzoeken bij je allemaal nodig zijn. Je arts bespreekt met je welke onderzoeken in jouw geval het meest geschikt zijn.

Bloedonderzoek

Met een bloedonderzoek wordt onderzocht of er sprake is van bloedarmoede, van een ontsteking of een slechte voedingstoestand. Heeft jouw bloed een te laag eiwitgehalte dan kan dit een aanwijzing zijn voor de ziekte van Crohn. Om meer zekerheid te krijgen is verder onderzoek noodzakelijk.

Ontlastingsonderzoek

De ontlasting wordt onderzocht om te kijken of jouw klachten te maken hebben met een infectie met bacteriën, wormen of parasieten. De ontlasting kan ook worden onderzocht op de aanwezigheid van het eiwit calprotectine. Indien dit eiwit verhoogd aanwezig is in de ontlasting, kan dit soms duiden op een chronische darmontstekin

Endoscopie

In de meeste gevallen wordt de diagnose ziekte van Crohn vervolgens gesteld door middel van een kijkonderzoek (endoscopie). Bij een endoscopie van de darm wordt de binnenkant van de darm bekeken met behulp van een endoscoop. De endoscoop is een dunne, flexibele slang die via de anus in de darm wordt geschoven. Aan het uiteinde van de slang zit een lampje en een camera. De camerabeelden van de darm worden weergegeven op een beeldscherm. Deze beelden kunnen worden bewaard.

Tijdens de endoscopie kan ook een biopt genomen worden.

Echografie

Een echografie wordt uitgevoerd om te zien of er een ontsteking is buiten de darm. Ook is te zien of de darmwand verdikt is.

CT scan

Met behulp van een CT-scan is te zien of er fistels of abcessen in de buik aanwezig zijn. Een CT-scan is een onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van röntgenstralen. Vóór de scan moet je contrastvloeistof drinken. Tijdens het onderzoek wordt je langzaam door een kokervormige scanner bewogen. De scanner maak een serie foto’s van je buikorganen. Ook van de dikke darm kan een gedetailleerde CT-scan gemaakt worden. Dit heet een CT-colonografie.

MRI scan

Met behulp van een MRI-scan kan de dunne darm onderzocht worden. Dit wordt een MRE genoemd. Vooraf aan dit onderzoek moet je contrastvloeistof drinken. Ook wordt de MRI-scan gebruikt om fistels bij de endeldarm en anus goed in beeld te brengen. Er wordt dan een MRI gemaakt van het bekken. Bij een MRI-scan wordt gebruik gemaakt van een sterk magnetisch veld. Er worden geen röntgenstralen gebruikt. Het onderzoek verloopt verder op een vergelijkbare manier als de CT-scan.

Behandeling

De oorzaak van de ziekte van Crohn is nog niet goed bekend. Een behandeling die de oorzaak definitief wegneemt, is dan ook niet mogelijk. Tot nu toe worden medicijnen ingezet om kwaliteit van leven te verbeteren en complicaties en darmoperaties te voorkomen. Daarnaast helpen ze een nieuwe opvlamming te voorkomen. Wanneer medicatie niet meer helpt, kan een operatie noodzakelijk zijn.

Casus

"Mark is een 28-jarige man met een licht verstandelijke beperking die woont in een begeleid woonproject. Hij heeft de ziekte van Crohn en ervaart regelmatig opvlammingen. Mark heeft vaak buikpijn en diarree, wat hem uitput. Hierdoor mist hij soms dagactiviteiten en heeft hij moeite om zijn dieet aan te houden. Hij voelt zich vaak gefrustreerd en onbegrepen door zijn huisgenoten."

Beantwoord deze vragen

• Welke zorgbehoeften heeft deze cliënt?

• Hoe kun je de cliënt ondersteunen bij dagelijkse activiteiten?

• Hoe bied je psychosociale ondersteuning?

Evaluatie en/of vragen?