4.3 proeven, ruiken, voelen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

H4.3 proeven, ruiken, voelen

Leerdoelen:

Je kunt uitleggen hoe het reukzintuig in je neus werkt.

Je kunt uitleggen hoe je smaakzintuigen werken.

Je kunt uitleggen welke zintuigen er in je huid liggen.

Je kunt uitleggen hoe je op temperatuur blijft

Ruiken is belangrijk!

• Kan ons beschermen:
  - voor gevaar, denk aan brandlucht of gaslucht
  - voor bedorven voedsel, je ruikt vaak wanneer je eten niet         goed meer is

De neus 

• Ruiken doe je met reukzintuig in je neus.
• Reukzintuig neemt waar
• Prikkel wordt impuls
• Impuls via reukzenuw naar hersenen
• Hersenen geven aan welke geur het is

Je loopt de keuken in, daar staat een appeltaart, net uit de oven. Wat is de juiste volgorde van onderstaande gebeurtenissen?

-->

-->

-->

-->

-->

-->

Er komen geurstoffen vrij uit de appeltaart

Je reukzintuig wordt geprikkeld

Je weet wat je ruikt: appeltaart

Er gaan berichten van je reukzintuig naar je hersenen

Je besluit een stukje taart te nemen

Er gaan berichten van de hersenen naar je armspieren

Proeven

Ruiken helpt bij het waarnemen van een smaak.

Bij proeven voegen je hersenen de informatie van

de smaakzintuigen en van het reukzintuig samen.

Je tong

5 smaken: zoet, zout, zuur, bitter, umami

Wat is umami?

umami = hartig

bijvoorbeeld de smaak van oude kaas

Tong

• is ruw
• op je tong liggen kleine uitsteeksels. Dit zijn smaakpapillen
• Hiertussen liggen smaakzintuigen
• Smaakstoffen prikkelen de smaakzintuigen

De huid

Alle zintuigen in de huid liggen in de lederhuid

Warmtezintuigen: prikkel = hogere temperatuur

Koudezintuigen: prikkel = lagere temperatuur

Tastzintuigen: prikkel = hoe een voorwerp voelt

Pijnzintuigen: prikkel = pijn

Wat is de eerste laag die je tegen komt in je huid?

1. Lederhuid
2. Vetweefsel
3. Opperhuid
4. Onderhuidbindweefsel

Hoeveel verschillende zintuigen liggen er in je huid?

1. 2
2. 3
3. 6
4. 4

In welke laag zitten de druk-,pijn-en tastzintuigen?

1. hoornlaag
2. lederhuid
3. kiemlaag

Op temperatuur blijven

Lichaamstemperatuur te hoog?

1. Bloedvaten worden wijder
   
2. Huid wordt rood en warm
   
3. Via de huid wordt warmte afgegeven aan de omgeving-> Je koelt af.
4. Zweetklieren maken zweet.

Lichaamstemperatuur te laag?

Bloedvaten worden nauwer

Huid wordt bleek.

Minder warmte wordt afgegeven aan de omgeving.

Je gaat rillen-> spieren gaan bewegen-> er komt warmte vrij.

Maken

Opdracht 1 t/m 13