Communicatie: Ruis

Ruis in de communicatie

Communicatie is een onderdeel van de module Beroepsoriëntatie

Lesinhoud

1. AWR 
2. Energizer "Communicatie in de relatie"
3. Lesdoel
4. Terugblik
5. Ruis in Communicatie
6. Huiswerk/ Aan de slag
7. Terugblik -Check Lesdoel
8. Vooruitblik - Volgende les
9. Afsluiting - Vragen?

Deel 1: 90 min (schatting qua tijd) 

1. AWR 

2. (Huis)werk - Terugblik

3. Lesdoelen

4. Vragenronde 
Hebben ze de test niet gedaan? dan nog laten doen..... 
-------------------------------------------20 min 

5. Opdracht (kort) Belbin- 15 min 

6. Theoretisch gedeelte: Belbin -15 min 
en  kernkwadrant 15 min

7. Opdrachten - ''kernkwadrant'' -15 min 

8. Lesdoelen check + Afsluiting -10 min 

Aanwezigheidsregistratie

Aanwezigheid zal door de docent geregistreerd worden. Aanwezigheid kan meerdere malen tijdens de les worden gedaan. Bij vroegtijdig verlaten van de les, zonder geldige reden, zal je op 'ongeoorloofd afwezig' staan. 

Ben je te laat? Geef dit dan door aan het einde van de les aan de docent. Dit is jouw verantwoordelijkheid. 

Over welke ruis gaat het dit de video?

Zie de volgende slide!

Vandaag gaan we het hebben over ruis in de communicatie.

Daar waar gecommuniceerd wordt ontstaat ruis - het is belangrijk dat je je hiervan bewust bent en weet hoe je ruis kunt voorkomen.

Lesdoel

Je past basiscommunicatie toe in eenvoudige praktijksituaties.

Je kunt toelichten wat we verstaan onder ruis in de communicatie.

Voorbeeld van door fluister zin:

"Communicatie is enorm belangrijk binnen de Maatschappelijke Zorg, omdat er veel miscommunicatie kan optreden tussen begeleiders en cliënten."

Het is belangrijk om te vertellen aan de studenten dat communicatie een belangrijk onderdeel is van de begeleiding van de cliënten, maar ook binnen de samenwerking met collega's is communicatie belangrijk. Daarom nemen we jullie vandaag mee in de basiscommunicatie en elke les breiden we jullie kennis hierin verder uit. Natuurlijk gaan we ook oefenen!

Zo is het nu van de les bij de studenten helder!

Theoretische gedeelte

Pak pen en papier en maak aantekeningen!

Communicatie

 =

Het overbrengen van informatie van de een naar de ander

Basisschema communicatie

Zender > boodschap > ontvanger

Verschillende aspecten tijdens de communicatie

Inhoudelijk aspect: zakelijke aspect - inhoudsniveau

Relationele aspect: betrekkingsniveau - gevoelens - relatie

Expressieve aspect: zegt iets over jou als persoon (emoties - verbaal/ non-verbaal - cultuur)

Appellerend aspect: een verzoek aan de ontvanger (direct - indirect)

Inhouds- en  betrekkingsniveau van communicatie 

Inhoudsaspect van communicatie gaat over het WAT van de communicatie, het onderwerp.

Betrekkingsaspect van de communicatie gaat het om het HOE van de communicatie (de verhouding tussen zender en ontvanger).

De communicatie zal beter verlopen naarmate de boodschap (inhoud) en de relatie (betrekking) duidelijke zijn voor beide partijen. Dat noem je ook wel congruente communicatie: dan sluiten de inhoud + betrekking op elkaar aan.

Ruis

Ruis voorkomen of beperken

Om ruis zo veel mogelijk te voorkomen is het belangrijk dat je steeds controleert of de ander echt heeft begrepen wat jij bedoelde te zeggen. Hoe kun je dit doen?

Verschillende soorten ruis

- Interne ruis: Semantische (taal) of Psychologische (verwachtingen en ideeën) ruis.

- Externe ruis (telefoon, drukke ruimte)

Referentiekader

Verschillende referentiekaders zorgen vaak ook voor problemen of ruis. Het referentiekader is het geheel van waarden en normen, overtuigingen en verwachtingen die de zender en de ontvanger hebben. 

Zie hoofdstuk 1.4 voor meer uitleg.

Interne ruis:

Semantische ruis en psychologische ruis. Semantische ruis is een verstoring in de communicatie doordat je de taal van de ander niet begrijpt.

Psychologische ruis is een verstoring in de communicatie door verwachtingen en ideeën die je hebt over de ander.

Check het plaatje hiernaast:

- Wat heeft dit te maken met het begrip ''referentiekader''? 
- Wat heeft dit te maken met ruis?

- Hoe zou je de ruis kunnen voorkomen?

Let op! Je hebt allemaal een ander referentiekader. Een andere vertrekpunt in een gesprek. Je hebt bijvoorbeeld andere normen, waarden, overtuigingen, meningen,

kennis - in communicatie kan dit ruis veroorzaken. 

We gaan in de komende lessen kijken hoe je actief, open kan communiceren met daarbij oog voor mogelijke valkuilen in de communicatie.

Referentiekader - kijken volgens je eigen verwachtingen/ideeën/overtuigingen 

Lees het verhaal van het eiland voor. 
Verdeel de klas in groepjes of in tweetallen (afhankelijk van wat jij denkt dat werkt voor de groepsdynamiek) eventueel kun je het ook individueel laten doen.  

Belangrijk dat je vermeld dat je maar een keer het verhaal voorleest. (af en toe herhalen kan geen kwaad) de studenten zullen dus goed moeten luisteren. 

Veel studenten/groepjes zullen een totaal ander eiland tekenen. 
Goed om hierbij stil te staan bij de begrippen: 
Luisteren, ruis maar ook dat eenieder anders dingen kan opvatten. goed om zich daar bewust van te zijn tijdens bijv. gesprekken met clienten 

Communicatie - Valkuilen

Veel voorkomende valkuilen binnen de communicatie: 
- Diagnosticeren 
- Het halo-effect 
- Het horn-effect 
- Foutief interpreteren
- Moraliseren 

- Het hebben van een vooroordeel 
- Uitgaan van een stereotype 
Opdracht: zoek in het boek Boom communicatie en gedrag H2 - 2.5 de betekenis op van de bovenstaande begrippen en noteer dit in je eigen woorden! 

Metacommunicatie

is communicatie over de communicatie.

Stel de communicatie tussen jou en een cliënt verloopt niet goed - er is sprake van RUIS - dan kijk je vanuit een helicopterview naar wat er nu eigenlijk is gebeurt tijdens de communicatie- om vervolgens de ruis/ miscommunicatie bespreekbaar te maken.

Doe dit op een goede manier door jezelf altijd 3 vragen te stellen: 

Is de reactie (die ik wil geven) waar? Is het aardig? Is het nodig?

Huiswerk/ Aan de slag

Boek Boom: Communicatie en Gedrag

Lees nog eens door: Thema 1 Communicatie en 2.5 Veel voorkomende valkuilen

Maak: Verwerkingsopdracht 6 "Ruis?"

Terugblik - Check Lesdoel

Beantwoord voor jezelf de volgende vragen:

- Hoe ontstaat ruis in de communicatie?

- Wat is metacommunicatie?

- Welke valkuilen zijn er als het gaat om communiceren?

- Wat weet jij nu van non-verbale communicatie? (les 1)

- Wat is congruent communiceren? (les 1)

- Kun jij de term afstand en nabijheid uitleggen? (les 1)

Vooruitblik

Volgende week gaan we het volgende thema behandelen:

Actief Luisteren

Vragen?

Maak de opdrachten van deze les thuis verder af!

Bedankt voor jullie aandacht!