Hoofdstuk 4 observatie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Helpende plus

Wat weet je nog van de vorige les?

Lesdoelen

De student kan :

observatiegegevens verzamelen: meten van pols, temperatuur (axillair, oraal en oor), bewustzijn en ademhaling/basiskennis observeren, hartslag, temperatuur, ademhaling, bewustzijn.

Observeren

Je kijkt hoe een client zich gedraagt en hoe het met hem gaat.

werkwijzen:

beschrijvende observatie: alles wat je ziet (nadeel: subjectief)

observatieschema: tellen

beoordelingsschaal/vragenlijst (bv pijnscorelijst)

Wat kun je observeren in de zorg?

Mevrouw de Vries heeft koorts, ze heeft een lichaamstemperatuur van 38,5 graden.
Is dit objectieve of een subjectieve beschrijving?

1. Objectief
2. Subjectief
3. allebei
4. weet ik nog niet

Ik heb het vermoeden dat Erik zijn medicijnen niet inneemt.
Is dit een objectieve of subjectieve omschrijving?

1. Objectief
2. Subjectief
3. allebei
4. weet ik nog niet

Vitale functies

lichaamsfuncties om de mens in leven te houden:

• Ademhaling
• circulatie (hartslag en bloeddruk)
• temperatuur
• bewustzijn

Ademhaling

je ademt zuurstof in en kooldioxide uit via de luchtwegen;

luchtwegen: neus en mondholte, keelholte, strottenhoofd en de luchtpijp, twee hoofdbronchien, kleine bronchien, longblaasjes.

Observeren ademhaling

• snelheid meten (per minuut)
• diepte en gelijkmatigheid bekijken
• ritme (pauzes)
•  luisteren
• kijk ook naar het gelaat en huidskleur van cliënt

je observeert de ademhaling altijd zonder dat de cliënt dit weet!!

Ademfrequentie

volwassenen: 15-17

tieners: 12-20

kinderen van twee tot twaalf jaar: 20-30

zuigelingen: 30-50.

Het hart

Het hart pompt bloed rond in het lichaam

in het bloed zitten voedingsstoffen en zuurstof voor de organen en spieren

het hart

De bloedsomloop

de hartslag

waarnemen bij: 

de slaap

de hals

de pols (meestal)

de lies

tel per minuut en nooit met je eigen duim!!

tellen van de hartslag

frequentie (aantal slagen per minuut) 

ritme (tussenpozen, regelmatig/onregelmatig)

kracht (sterk?)

zoek het protocol op vilansprotocollen

Frequentie 

Het gemiddelde aantal hartslagen per minuut is bij:

baby’s: 120 - 140

kinderen: 90 - 110

volwassenen: 60 - 100.

in rust.

De bloeddruk

De bloeddruk is de kracht waarmee het bloed tegen de wand van een slagader drukt.

De bovendruk is de hoogste waarde van het bloeddruk meten

(hart trekt samen)

De onderdruk is de laagste waarde van het bloeddruk meten.

(hart ontspant)

normale bloeddruk= 120/80 mmHg

te hoog= 145/90 mmHg

bij 60+ mag de bloeddruk wat hoger zijn.

Wat doe je als je een afwijkende bloeddruk meet?

Handelingen:

Ademhaling observeren

Pols tellen

Bloeddruk meten

Eventueel:

tillift/glijzijl

Maken:

H 4.1 t/m H4.7 

Opdrachten 

1, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 12

lichaamstemperatuur

Normaal= 36 tot 37,5 graden Celsius

onderkoeling= te lage temperatuur. spieren gaan trillen, kippenvel

koorts= te hoge temperatuur: zweten, hart sneller kloppen

afwijking is vaak een infectie

koorts

37,5 = verhoging

38= koorts 

Doen:

Zoek op uit welke 3 stadia koorts bestaat

Koudestadium

Warmtestadium

Transpiratiestadium

meten van de lichaamstemperatuur

• rectaal (anus)
• tympaan (oor)
• sublinguaal/oraal (onder de tong)
• axillair (onder de oksel)
• voorhoofd

noteer altijd hoe je hebt gemeten!

welke is het meest nauwkeurig?

welke is snel?

Tympaan (oor)

nauwkeurig

minder nauwkeurig wanneer iemand

•  op het oor heeft gelegen
• veel oorsmeer heeft

Voorhoofd

de lichaamstemperatuur wordt gemeten door te meten hoeveel infraroodstraling iemand zijn voorhoofd uitstraalt

is het snelst

Rectaal

meest nauwkeurig

let op ligging cliënt 

het bewustzijn

Hoe reageert iemand?

AVPU methode:

A= Alert (bewust van omgeving en tijd)

V= verbal (reageert op aanspreken maar niet op omgeving)

P=pain (reactie alleen op pijnprikkels)

U=unresponsive (bewusteloos, reageert niet)

Handelingen:

tempratuur 

rectaal, tympaan, voorhoofd

bewustzijn observeren

en:

oefenen/aftekenen vorige handelingen

Maken:

lezen 

H4.8 t/m H4.10

opdrachten 

13, 14, 15, 16, 18, 19

welke vitale functies ken je nog?

Hoe groot is je hart?

welk onderdelen van het hart ken je?

waar meet je de hartslag?

welke temperatuur is koorts?

wat is de meest betrouwbare manier om de temperatuur te meten?

bewustzijn controleren doen we volgens welke methode?

Wat heb jij onthouden?

Hoe vond je deze les?

😒🙁😐🙂😃