4H 3_1 Een indeling van stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H3: STOFFEN EN REACTIES

Par. 3.1: Een indeling van stoffen

3.1 Een indeling van stoffen 

Leerdoelen:

• Aan de hand van de formule stoffen kunnen onderverdelen in metalen, zouten en moleculaire stoffen 
• De voorwaarden van stroomgeleiding kunnen benoemen.
• Aan de hand van de formule stoffen kunnen voorspellen en op microniveau uitleggen welke stoffen in welke fasen stroomgeleiden.

Met de formule onderverdelen 

V.b:         NO₂                           FeCO₃                               Mg

                Stikstofdioxide   Ijzer(II)carbonaat  Magnesium

3.1 Een indeling van stoffen

Geef voor elke stof aan tot welke groep ze behoren door ze naar de juiste plek te slepen.

Metaal

Zout

Moleculaire stof

Hg

C₆H₁₂O₆

NaCl

NH₃

CO₂

Na₂CO₃

Al

Fe₂O₃

IJzer kan elektrische stroom geleiden. Welk soort deeltjes zorgt voor deze stroomgeleiding?

1. atomen
2. ionen
3. vrije ionen
4. vrije elektronen

Welke oplossing gaf de hoogste stroomgeleiding in het vorige filmpje?

1. Demiwater
2. Badzout
3. Gips
4. Marmer

Pekelwater kan elektrische stroom geleiden. Welk soort deeltjes zorgt voor deze stroomgeleiding?

1. atomen
2. ionen
3. vrije ionen
4. vrije elektronen

Stroomgeleiding

Voorwaarde: de aanwezigheid van vrije geladen deeltjes 

• zouten: vrije ionen, dus een zout geleidt enkel in (l) en (aq)
  
• metalen: vrije elektronen, dus een metaal geleidt in (s) en (l)
  

stroomgeleiding, wel of niet?

geleidt altijd

geleidt nooit

geleidt als opgelost

geleidt als vloeibaar

Leg op microniveau uit waarom vast ijzer de elektrische stroom geleidt.

Vast ijzer heeft vrije geladen deeltjes in haar metaalrooster, nl. vrije elektronen, deze vrije elektronen kunnen de elektrische stroom geleiden.

Leg op microniveau uit dat kaliumbromide wel de elektrische stroom geleidt als het opgelost is, maar niet als vaste stof.

Voor stroomgeleiding zijn vrije, geladen deeltjes nodig. Kaliumbromide is een zout, dus in de vaste fase zitten de kalium-ionen en de bromide-ionen vast in het ionrooster, dus is er geen stroomgeleiding. Bij opgelost kaliumbromide kunnen de K+-ionen en de Br--ionen wel vrij bewegen en kan de elektrische stroom wel geleidt worden.

Nu aan de slag

Lees par. 3.1 en maak vragen:

4, 7, 8, 9.

Neem par. 3.2 goed door en maak vragen:

11, 14, 16, 18.

Metaalbinding: hoe werkt het?

1. Waarom is de atoomrest positief geladen?
2. Hoe werkt metaalbinding (in eigen woorden)?
3. Hoe weten we of een metaalbinding een sterke binding is?
4. Waarom geleiden metalen zo goed warmte?

Metaalrooster

• Positieve atoomresten netjes gerangschikt.
  
• Vrije (valentie-)elektronen bewegen vrij er doorheen.
• Aantrekking tussen atoomresten en vrije elektronen = metaalbinding.

Metaalbinding 

• Metaalbinding is de aantrekking tussen de losse elektronen + atoomresten

• De vrije elektronen zorgen ervoor dat metalen (s) stroom geleiden
• Metalen (l) zorgen de metaalionen  én de vrije elektronen voor geleiding

• Deze binding is vrij sterk 
• => Daarom hebben de metalen een hoog smeltpunt.
  

Metaalbinding?

1. 
2. 
3. 
4. 

Uit het feit dat metalen (behalve kwik) een hoog smeltpunt hebben, kan je afleiden dat de metaalbinding ... is.

1. sterk
2. zwak

Maak de zin af:
In een metaalrooster..

1. wisselen positieve en negatieve ionen elkaar af
2. worden positief geladen metaalionen omringd door vrijbewegende elektronen

Ionbinding

• Binding tussen ionen
• Sterk (hoog smeltpunt)
• Bros (binding kan breken)

Ionbinding

Een zout bestaat uit positieve en negatieve ionen. Deze ionen samen vormen een ionrooster. De bindingen tussen de ionen heten ionbindingen. Een ionbinding is een zeer sterke binding.

Metaalrooster & ionrooster

• Welke verschillen en overeenkomsten zie je?
• Verklaar verschil in eigenschappen: metaal is buigzaam, zout is bros.

Welke binding wordt verbroken bij de ontleding van natriumchloride (NaCl)?

1. metaalbinding
2. atoombinding
3. ionbinding
4. VanderWaalsbinding

Waarom is in het ionrooster het chloride ion groter weergegeven
dan het natriumion?

1. Het chloride ion is belangrijker.
2. Het chloride ion lost het eerste op.
3. Ze zijn even groot, verschil is zo duidelijker.
4. Het chloride ion heeft meer elektronen.

Zelf aan de slag

Neem par. 3.2 nogmaals goed door.

Zorg dat de vragen 11, 14, 16 en 18 af zijn.

Maak de volgende vragen:

13, 15, 17, 20 en 22.

Par. 3.3: Moleculaire stoffen

Nakijken en bespreken vragen 

Berekeningen

Je rekent altijd via de MOL !

MOL berekening

REKENEN AAN REACTIES