redekundig ontleden, periode 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

redekundig ontleden, periode 1

havo 1

Stappenplan:

1.  persoonsvorm (onderstrepen)

2. hww/zww (ze je onder de werkwoorden)

3. zinsdelen

4. werkwoordelijk gezegde (wg)

5. onderwerp (ow)

Werkwoordsvormen:

- persoonsvorm

- voltooid deelwoord 

- infinitief

Ik ga. 

Ik ga zwemmen.

Ik heb gezwommen. 

Zelfstandig werkwoord

Is er maar één per zin. 

Bij meerdere werkwoorden schuift het zww naar achteren. Het zww is dan het laatste werkwoord OF het voltooid deelwoord.

Hulpwerkwoord

'Helpt' een ander werkwoord (een voltooid deelwoord of een infinitief). 

Er kunnen meerdere hulpwerkwoorden in één zin zitten. 

Kan nooit alleen in een zin staan. 

Voorbeelden:

Ik ga zwemmen.

   hww   zww

Ik zou gezwommen hebben.

    hww        zww            hww

Ik heb gisteren gezwommen.

    hww                        zww

Bij het ontleden:

/ Ga / jij hem morgen een cadeau / geven /?

hww                                                                zww

Morgen (zal) ik samen met jou gaan fietsen.

1. hww
2. zww

Morgen zal ik samen met jou (gaan) fietsen.

1. hww
2. zww

Morgen zal ik samen met jou gaan (fietsen).

1. hww
2. zww

Snap je hoe je een hww en een zww kunt vinden?

😒🙁😐🙂😃

Zinsdelen maken (stap 3)

- Alles voor de persoonsvorm is altijd één zinsdeel.

- Alles wat je voor de persoonsvorm kunt zetten, is ook een zinsdeel. 

Voorbeeld:

Het kleine meisje met de krullen  /  heeft  / aan de hond een knuffel gegeven. 

Aan de hond / heeft/ het kleine meisje met de krullen een knuffel gegeven. 

Een knuffel / heeft / het kleine meisje met de krullen aan de hond gegeven. 

Hoeveel zinsdelen?
Ik ga naar huis.

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Hoeveel zinsdelen?
Ik zou naar huis gaan.

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Neem de zin over en zet zinsdeelstrepen:

Hoeveel mensen heb jij vandaag gezien?

Snap je hoe je zinsdelen kunt maken?

😒🙁😐🙂😃

Het werkwoordelijk gezegde

stap 4

Werkwoordelijk gezegde (wg)

Alle werkwoorden uit de zin (dus ook de persoonsvorm!)

       wg                              wg                                  wg             

Ik / ga / vanavond / zwemmen.                  Geef / je / me / een pen?

     hww                              zww                           zww

Wat is het wg?

Heb jij haar jouw telefoon gegeven?

1. Heb
2. Heb gegeven
3. Heb, telefoon
4. gegeven

Wat is het wg?

De geknuffelde hond lag in haar mand.

1. geknuffelde
2. geknuffelde, lag
3. lag
4. lag, in

Wat is het wg?

Zoek jij vanavond nog even zijn nummer op?

1. Zoek
2. Zoek, nummer
3. Zoek, nummer, op
4. Zoek, op

Wat is het wg?

Huilend van het lachen ging hij naar buiten.

1. huilend, lachen, ging
2. huilend, ging
3. ging
4. ging buiten

Wat is het wg?

Zullen we gaan fietsen?

1. Zullen, gaan
2. We, gaan, fietsen
3. Zullen, gaan, fietsen
4. Zullen, fietsen

Snap je hoe je het werkwoordelijk gezegde kunt vinden?

😒🙁😐🙂😃

Het onderwerp

stap 5

Onderwerp (ow)

Wie/ wat + gezegde?

Een zin in de gebiedende wijs heeft geen onderwerp. 

Voorbeelden:

Ik ging naar huis.                                       -->    Wie ging?   --> Ik

Samen maken wij ons huiswerk.         -->   Wie maakt?   -->   wij

Geef je me een chocolaatje?                   ->   Wie geeft?   --> je

Het meisje met roze zonnebril gaat naar huis. --> Wie gaat? -->                                                                   Het meisje met de roze zonnebril. 

  

Pak je pen.   --> gebiedende wijs (geen onderwerp)

Zinnen met 'wie':

  ow      wg 

Wie / pakt / als eerste / een boek?

            zww

Emma pakt als eerste een boek.  --> Wie pakt? --> Emma

Voorbeelden:

1. De hond van de buren / is / gisteren ontsnapt. 

2 + 3 :  De hond van de buren / is / gisteren / ontsnapt. 

                                                              hww                        zww

                            ow                            wg                           wg

4 + 5 : De hond van de buren / is / gisteren / ontsnapt.

                                                              hww                        zww 

Wat is het onderwerp?
In het boek Match speelt Jim voetbal.

Wat is het onderwerp?
Volgens de docent moeten we goed oefenen.

Wat is het onderwerp?
Sofie en Emma hebben hun boekentas op de grond gezet.

Wat is het onderwerp?
Doe even mee.

Wat is het onderwerp?
Op het Augustinianum zijn de docenten Nederlands dol op lezen.

Snap je hoe je zinnen moet ontleden t/m het onderwerp?

😒🙁😐🙂😃