Fysiologie spijsverteringskanaal, les 4

• Fysiologie
• MBO
• Studiejaar 4

Fysiologie

Les 4

LBM4.2 

Schooljaar: 2021-2022

Deze les

• Herhaling vorige lessen
• Uitleg lever en galblaas
  


• Tijd om te werken aan de opdracht 
• Afsluiting

Planning

Herhaling vorige lessen

https://app.quizwhizzer.com 

Uitleg lever

Ligging 

Speelt een grote rol bij homeostase 

Bloedvoorziening

• Leverslagader -> zuurstofrijk
  
• Poortader -> zuurstofarm, rijk aan voedingsstoffen
  
• Leverader -> zuurstofarm
  

Lever

• Opgebouwd uit zeshoekige leverlobjes
  
• Daartussen kleine bindweefselruimten 
  
• Op elk hoekpunt takjes leverslagader, poortader en galgang (portale driehoekjes)
• In het midden 

Lever

• Zeshoekig patroon -> levercellen (hepatocyten) 
  
• Tussen de hepatocyten bloedruimten -> sinusoïden 
  
• Sinusoïde i.p.v. bloedvat omdat de wand ontbreekt 

https://www.bioplek.org/animaties/mens_overigen/leverx.html 

Functies lever

• Een groot aantal functies! (meer dan 200, die we nu weten) 
  
• 'Chemische centrale'
  
• Levercellen zijn omnipotent -> ze kunnen alle leverfuncties uitvoeren, geen taakverdeling
  
• Voedingsstoffen moeten lever passeren (meeste vetten uitgezonderd) 

Functies lever

Suikerstofwisseling 

Eiwitstofwisseling
Vetstofwisseling 
Ontgiften
Galproductie
Opslag

Suikerstofwisseling

Bloedsuikerspiegel = glucoseconcentratie in het bloed

Normale bloedsuiker: 4-8 mmol/L (niet nuchter) 

Constant niveau glucoseconcentratie: twee antagonistische (= tegengestelde) processen: 

• glycogenese: glucose -> glycogeen 
• Glycogenolyse: glycogeen -> glucose

Eiwitstofwisseling

• Eiwitten -> aminozuren 
  
• Aminozuren komen via de poortader in de lever
  
• Nieuwe eiwitten worden gemaakt -> albumine, fibrinogeen, globulinen 
  
• Synthese enzymen die in de lever werkzaam zijn -> ASAT, ALAT
  

Eiwitstofwisseling

• Omzetting essentiële aminozuren naar niet-essentiële aminozuren -> transaminering 
• Lever kan 8 van de 20 aminozuren zelf maken 

• Overtollige aminozuren? -> glucose (gluconeogenese) 
• Aminogroepen worden verwijderd (desaminering) 
• Aminogroep -> ammoniak (giftig) -> ureum 

https://www.bioplek.org/animaties/mens_overigen/leverx.html

Vetstofwisseling

Vetstofwisseling (lipidestofwisseling)

• Aanmaak vetten 
• Afbraak vetten: vetten -> glycerol en vetzuren
• Omzetting vetzuren -> verzadigd naar onverzadigd

Cholsterolconcentratie 

Filmpje

Vetstofwisseling

Vetten niet oplosbaar in water -> vervoerd door middel van lipoproteïnen: 

• Very-low-density-lipoproteïne (VLDL) -> lever verpakt vetdeeltjes in VLDL
• Low-density-lipoproteïne (LDL) -> teveel VLDL? omgezet in LDL 
• High-density-lipoproteïne (HDL) -> overtollig cholesterol terug naar lever

LDL zorgt voor vervetting vaatwand -> hoog LDL = risico hartinfarct 

Ontgiften

Ontgiften (detoxificatie)

• Bepaalde stoffen onwerkzaam maken 
  
• Voor uitscheiding geschikt maken
  
• Desaminering: ammoniak -> ureum 
• Bilirubine -> lever koppelt bilirubine aan glucaronzuur = goed oplosbaar waarna het afgevoerd kan worden via gal
• Alcohol, drugs, geneesmiddelen -> omgezet in stoffen die in water oplosbaar zijn

Galproductie

Galproductie

• 600-800 ml per etmaal
• Lever scheid stoffen uit via gal 
  
• Stoffen die via de gal in het spijsverteringsstelsel komen, worden voor een deel via feces uit het lichaam verwijderd. 
• De rest kan via de darmwand (mede door stofwisselingsactiviteit darmbacteriën) geresorbeerd worden en komt via de poortader weer in de lever -> enterohepatische kringloop

Lever

Enterohepatische kringloop bilirubine 

• Rode bloedcellen worden afgebroken -> bilirubine komt vrij
• Bilirubine wordt gekoppeld aan glucuronzuur -> geconjugeerd bilirubine 
• Darmbacteriën zetten geconjugeerd bilirubine om in urobilinogeen
• Deel urobilinugeen wordt geoxideerd tot stercobiline -> uitscheiding 
• De rest: resorbtie door darmen -> poortader -> lever

Geelzucht

Opslag 

Opslag 

• Glycogeen -> waar alweer bij betrokken? 
• Ijzer
• Bloed 

Galwegen 

Gal: vanuit galcapillairen , via galgangen, naar leverbuis. Dan via galblaasbuis naar galblaas. 

Galblaasbuis is tevens afvoerbuis vanuit de galblaas.

Galbuis en pancreasbuis monden uit in twaalfvingerige darm.

Galwegen 

Galblaas

Peervormige zak (ongeveer 50 ml) 

Reservoir voor gal

Gal is dik en groen van kleur (wateronttrekking)

Legen galblaas: cholecystokinine wordt geproduceerd door de wand van de twaalfvingerige darm. Hormoon bereikt galblaaswand via het bloed waarna contractie tot stand komt. 

Tijd om te werken aan het filmpje

Volgende week

Vervolg lever + galwegen en galblaas