W7 L1: Plessner

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom

"De mens is steeds tegelijk een lichaam [...] en een mens heeft dit lichaam als een lichaam-ding."

-Helmuth Plessner

1. Herhaling
2. Opdracht
3. Uitleg: Plessner
4. Aan de slag
5. Uitleg: Bewustzijn
6. Aan de slag 

Programma

1. Leg uit wat volgens Aristoteles de mens onderscheid van dieren.
2. Geef vervolgens een argument voor Aristoteles zijn standpunt met een voorbeeld.
3. Geef als laatste een  argument tegen Aristoteles zijn standpunt met een voorbeeld.

Herhaling

8. Ik kan verschillende opvattingen over het onderscheid tussen mens en dier weergeven, herkennen, toepassen en bekritiseren.

Dat betekent:

• Ik kan Aristoteles onderscheid tussen mens en dier uitleggen, toepassen en bekritiseren

• Ik kan Plessners onderscheid tussen mens en dier met de begrippen ‘centriciteit en ‘excentriciteit’ uitleggen, toepassen en bekritiseren.

9. Ik kan een eigen, onderbouwde positie innemen als antwoord op de vraag naar het onderscheid tussen mens en dier. 

Leerdoelen

Denk voor jezelf over de volgende vragen en schrijf op:

1. Wat was de laatste keer dat je je ergens voor schaamde of trots op was? Hoe voelde dat?
2. Wat wil je later doen in het leven? Hoe moet je zijn om dat te bereiken?

Jezelf

Samen met je buur:

1. Kijk naar je antwoorden. Denk je dat dieren dezelfde gevoelens kunnen hebben?
2. Wat moet je over jezelf weten om je te kunnen schamen en plannen te hebben voor de toekomst?

Jezelf

Helmuth Plessner

• Duits filosoof (1892-1985)
• Belangrijk denker in de wijsgerige antropologie
• Belangrijk tegenstander van de Nazi's in Duitsland
• "De mens is steeds tegelijk een lichaam [...] en een mens heeft dit lichaam als een lichaam-ding."

• Ik kan Plessners onderscheid tussen mens en dier met de begrippen ‘centriciteit en ‘excentriciteit’ uitleggen, toepassen en bekritiseren.

Volgens Plessner zijn mensen anders dan dieren omdat we zelfbewustzijn hebben.

• Welk bewijs zou hiervoor kunnen zijn?
• Wat kunnen mensen dat dieren niet kunnen door dit zelfbewustzijn?

• Ik kan Plessners onderscheid tussen mens en dier met de begrippen ‘centriciteit en ‘excentriciteit’ uitleggen, toepassen en bekritiseren.

Lees paragraaf 1.4.2

1. Leg met een voorbeeld uit wat Plessner bedoelt met centriciteit
2. Leg met een voorbeeld uit wat Plessner bedoelt met excentriciteit
3. Beargumenteer of (sommige) dieren wel of geen zelfbewustzijn hebben.

Aan de slag

Volgens Plessner zijn mensen anders dan dieren omdat we zelfbewustzijn hebben.

• Welk bewijs zou hiervoor kunnen zijn?
• Wat kunnen mensen dat dieren niet kunnen door dit zelfbewustzijn?

• Ik kan Plessners onderscheid tussen mens en dier met de begrippen ‘centriciteit en ‘excentriciteit’ uitleggen, toepassen en bekritiseren.

Intentioneel bewustzijn: Bewustzijn van de omgeving.

• Ik kan Plessners onderscheid tussen mens en dier met de begrippen ‘centriciteit en ‘excentriciteit’ uitleggen, toepassen en bekritiseren.

Reflexief bewustzijn: Bewustzijn van zelf in de omgeving.

Intentioneel bewustzijn: Bewustzijn van de omgeving.

• Ik kan Plessners onderscheid tussen mens en dier met de begrippen ‘centriciteit en ‘excentriciteit’ uitleggen, toepassen en bekritiseren.

Reflexief bewustzijn: Bewustzijn van zelf in de omgeving.

Centriciteit:

Een dier is een lichaam en bekijkt de wereld alleen vanuit zichzelf

Excentriciteit:

Een mens is én heeft een lichaam en kan zichzelf vanbuiten bekijken.

Bewijs voor Plessner:

Bewijs tegen Plessner:

Plessner zou dit gedrag kunnen verklaren als instinct.

Een olifant voelt zich verdrietig als een familielid doodgaat, maar kan hier niet op reflecteren en weet niet waarom.

Het probleem is natuurlijk dat we niet in het hoofd van dieren kunnen kijken.

Leg voor de volgende drie filosofen uit wat volgens hun het verschil tussen mensen en dieren is:

-Descartes

-Aristoteles

-Plessner

 

Leg vervolgens uit of dit verschil gradueel of fundamenteel is.

Geef als laatste je eigen, onderbouwde, mening over één van de filosofen.

Eindopdracht:

8. Ik kan verschillende opvattingen over het onderscheid tussen mens en dier weergeven, herkennen, toepassen en bekritiseren.

Dat betekent:

• Ik kan Aristoteles onderscheid tussen mens en dier uitleggen, toepassen en bekritiseren

• Ik kan Plessners onderscheid tussen mens en dier met de begrippen ‘centriciteit en ‘excentriciteit’ uitleggen, toepassen en bekritiseren.

9. Ik kan een eigen, onderbouwde positie innemen als antwoord op de vraag naar het onderscheid tussen mens en dier. 

Leerdoelen