7.1 Alles werkt samen

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

7.1 Alles werkt samen

Leerdoelen 7.1 

- Waaruit het lichaam is opgebouwd.

- Hoe verschillende weefsels samenwerken

-Wat orgaanstelsels zijn en hoe die samenwerken.

- Hoe de cellen van je lichaam aan energie komen.

-Hoe de hoeveelheid suiker in je bloed geregeld wordt.

-Wat glucagon en Insuline is en wat hun taak is.

Waaruit bestaat ons lichaam

Waaruit bestaat je lichaam?

Van klein naar groot:

• Cellen
• weefsels
• Organen
• Orgaanstelsels
• Organismen

Orgaanstelsels

• Verteringsstelsel
• Ademhalingsstelsel
• Bloedvatenstelsel
• Uitscheidingsstelsel
• Zenuwstelsel

Hoe kom je aan energie?

Door samenwerkende orgaanstelsels

Verteringsstelsel:

Voedingsstoffen (glucose)

Ademhalingsstelsel:

Zuurstof

Bloedvatenstelsel:

Vervoert glucose en zuurstof 

naar je cellen

Verbranding van glucose:

Afvalstoffen

Je lichaam moet de afvalproducten van verbranding weer kwijt. Dat kan via longen, nieren en huid.

Op de afbeelding zie je welk orgaan welke afvalstoffen afvoert.

De nieren spelen een belangrijke rol in het constant houden van het inwendig milieu. (homeostase) Daarvoor verwijderen de nieren, in samenwerking met andere uitscheidingsorganen (longen, huid, lever en zweetklieren), bepaalde stoffen uit het bloed. 

7.1 Les 1

Maken opdr 1 t/m 11 

Weet je het nog?
Wat is de goede volgorde van klein naar groot?

1. cel < weefsel < organisme < organenstelsel < orgaan
2. cel < weefsel < orgaan < organenstelsel < organisme
3. cel < orgaan < weefsel < organenstelsel < organisme
4. cel < orgaan < organenstelsel < weefsel < organisme

Zorg dat je lichaam afvalstoffen kwijtraakt

Maakt voedsel zo klein dat de voedingsstoffen in het bloed kunnen worden opgenomen

Laat alle organen werken en samenwerken

Neemt zuurstof op en geeft koolstofdioxide af

Vervoert voedingsstoffen, zuurstof en andere stoffen

Verteringsstelsel

Bloedvatenstelsel

Uitscheidingsstelsel

Zenuwstelsel

Ademhalingsstelsel

Wat is de juiste formule van de verbranding van glucose:

1. glucose + CO2 + energie --> zuurstof + water
2. glucose + zuurstof + energie --> CO2 + water
3. glucose + CO2 --> zuurstof + water + energie
4. glucose + zuurstof --> CO2 + water + energie

wordt ver-voerd naar de cellen

daardoor kun je bewegen

ademhalingsstelsel: inademen

ademhalingsstelsel: uitademen

spierstelsel

verteringsstelsel

uitscheidingsstelsel

bloedvatenstelsel

7.1 Les 2 

Leerdoelen 7.1 

- Waaruit het lichaam is opgebouwd.

- Hoe verschillende weefsels samenwerken

-Wat orgaanstelsels zijn en hoe die samenwerken.

- Hoe de cellen van je lichaam aan energie komen.

-Hoe de hoeveelheid suiker in je bloed geregeld wordt.

-Wat glucagon en Insuline is en wat hun taak is.

Regeling van het glucosegehalte

In de alvleesklier liggen de eilandjes van Langerhans. 

= groepjes cellen die de hormonen glucagon en insuline maken. 

Deze twee hormonen regelen het glucosegehalte van het bloed.

Uw lichaam gebruikt het hormoon insuline om de glucose (bloedsuiker) in uw lichaamscellen opgenomen te krijgen. Die cellen zetten de glucose vervolgens om in energie. Daardoor is het mogelijk om na te denken en te bewegen. Je lichaam is dus continue bezig om de juiste hoeveelheid glucose in het bloed te krijgen

Regeling van glucose

• Glucose is een brandstof voor cellen.
• Regeling gebeurt door 2 hormonen
• Insuline en Glucagon

Insuline

• Teveel glucose in je bloed                         -> insuline . 

• Glucose-gehalte gaat omlaag.

glucagon

• Te weinig glucose in je bloed         -> glucagon.

• Glucose-gehalte gaat omhoog

De bijnieren produceren adrenaline.

• Adrenaline komt vrij bij woede, angst en schrik. Het heeft een snelle, korte werking.
• Onder invloed van adrenaline wordt glycogeen in de lever en in spieren omgezet in glucose. Hierdoor stijgt het glucosegehalte van het bloed.
• Ook versnellen de hartslag en de ademhaling door adrenaline.

7.1 Les 2 

Maken opdr 12 t/m 16 

In welk orgaan worden de hormonen gemaakt die het glucosegehalte van je bloed regelen?

1. lever
2. spieren
3. alvleesklier
4. milt

Er is naast het hormoon glucagon nog een manier waarop je glucosegehalte weer kan stijgen. Welke manier?

1. de bijnieren maken het hormoon glucine
2. de bijnieren maken het hormoon adrenaline
3. de eilandjes van Langerhans (op de alvleesklier) maken het hormoon glucine
4. de eilandjes van Langerhans (op de alvleesklier) maken het hormoon adrenaline

Wat is de overeenkomst tussen adrenaline en glucagon?

1. Ze komen allebei vrij bij stress.
2. Ze verhogen allebei de hartslag
3. Ze komen allebei vrij bij inspanning
4. Ze verhogen allebei de glucose in het bloed

Als er glucagon in het bloed komt dan:

1. Komt er extra glycogeen in het bloed
2. Wordt er glucose vrij gemaakt
3. Wordt glucose omgezet in insuline
4. Wordt glycogeen omgezet in glucose

Insuline en Glucagon zijn belangrijk voor?

1. De spijsvertering
2. De stofwisseling
3. Bloedsuiker
4. Adrenaline

7.1 Les 3 

Leerdoelen 7.1 

- Waaruit het lichaam is opgebouwd.

- Hoe verschillende weefsels samenwerken

-Wat orgaanstelsels zijn en hoe die samenwerken.

- Hoe de cellen van je lichaam aan energie komen.

-Hoe de hoeveelheid suiker in je bloed geregeld wordt.

-Wat glucagon en Insuline is en wat hun taak is.

Suikerziekte

• Sommige mensen maken weinig of geen insuline aan. Zij hebben dan suikerziekte/diabetes.

• Suikerpatiënten moeten zelf de hoeveelheid glucose in hun bloed regelen.

• Er zijn 2 soorten diabetes. Diabetes type 1  en type 2.

Diabetes

Ziekte waarbij je lichaam te weinig insuline maakt (diabetes type 1) of je lichaam niet goed reageert op insuline (diabetes type 2)

Hypo - Hyper 

• Hoge bloedsuiker bij diabetes

1. hyper 
2. te weinig insuline ingespoten 

• lage bloedsuiker bij diabetes  

1. hypo 
2. te veel insuline ingespoten (of te weinig gegeten) 

7.1 Les 3 

Maken opdr 17 en 18

Nakijken 7.1 

Rachid heeft diabetes.
Wat is een ander woord voor diabetes?

1. blaasontsteking
2. nierziekte
3. suikerziekte
4. nierziekte

Welk hormoon kan zijn werk niet goed doen bij iemand met suikerziekte?

1. glycogeen
2. insuline
3. glucagon
4. adrenaline

Wat gebeurt er als diabetes niet behandeld wordt?

1. Er komt te weinig suiker in het bloed: de cellen kunnen niet verbranden
2. Er komt wel suiker in het lichaam maar dat komt niet in het bloed terecht
3. Er komt teveel suiker in het bloed en er wordt teveel suiker verbrand
4. Er komt teveel suiker in het bloed, maar er komt geen suiker in de cellen

Diabetes 1

1. Alvleesklier maakt geen insuline aan
2. Wordt nog wel insuline gemaakt maar lichaam is ongevoelig
3. Ouderdomsdiabetes
4. Wordt alleen nog maar insuline gemaakt als ze suiker eten