6V - 1.1 Steden in Vlaanderen en Artesië deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

1.1 Steden in Vlaanderen en Artesië (1050-1302)

Deel 2/2

Planning

Waar zijn we?

Terugblik

Uitleg Atrecht

Video

Uitleg

Huiswerkmoment

Uitleg Guldensporenslag

Les 1	1.1	1/2
Les 2	1.1	2/2
Les 3	1.2	1/2
Les 4	1.2	2/2
Les 5	1.3	1/3
Les 6	1.3	2/3
Les 7	1.3	3/3
Les 8	Slot	-

Onderzoeksvraag

(uit syllabus)

Wat maakte de opkomst van een stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten mogelijk?

Deelvragen (uit boek)

1) In deze paragraaf leer je wat voor boeren en burgers veranderde vanaf de 11e eeuw.

2) In deze paragraaf leer je welke stedelijke dynamiek plaatsvond in Artesië.

3) In deze paragraaf leer je hoe de Vlaamse steden opkwamen.

Welk tijdvak?

Tijd van Steden en Staten

Welke twee KA's?

• De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving
• De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid

Wat weten we nog

van vorige les?

Willen jullie opdrachten bespreken?

Vragen?

Atrecht

• Tot eind 13e eeuw belangrijkste/machtigste stad van De Nederlanden
• Start stedelijke ontwikkeling (dynamiek), 3 factoren
• 1) Goede landbouwproductiviteit
• 2) Schapenhouderijen op onvruchtbare grond
• 3) Vruchtbare bodem
• Centrum lakennijverheid
• Stoffen verkocht in heel Europa
• Veel werk: wevers, kooplieden, ververs.

Handel in Atrecht

• Wegennet Romeinen nog intact
• Verbinding met jaarmarkten, laken verspreid zich over Europa
• Atrechtse kooplieden machtiger
• Organisaties in gilden
• Invloed in stadsbestuur.

Maar dan

• Eind dertiende eeuw: steden Noord-Vlaanderen en Brabant komen op. Nieuw handelscentrum?
• Brugge
• Atrecht positie kwijt (o.a. oorlogen in Italië)

Brugge

• Nieuw handelcentrum
• Gunstigere ligging dan Atrecht
• Zeeschepen komen tot Brugge
• Verbinding met de Hanze.

Verbindingen Hanze

Gilden en stadsbestuur

• Gilden krijgen invloed in stadsbestuur
• Voorheen vooral patriciërs, wat zijn dat?
• Vooraanstaande families
• Stonden ver af van lagere bevolkingsklassen (heet gemeen)
• Gewone stedelingen noem je poorters
• Ambachtslieden klagen, over wat?
• Corruptie en machtsmisbruik
• Willen inspraak en meer geld
• Waren economisch afhankelijk patriciërs, zware werkomstandigheden, zware belastingen.

Opdrachten ter verwerking

Herhaling: 8, 12

Benodigde kennis: 4, 9

Oefenen bronmateriaal: 5, 6b

Allen: lezen paragraaf en maken twee van de drie onderdelen.

Guldensporenslag (1)

• = Conflict Franse koning en graaf van Vlaanderen
• Graaf gaf trouw als leenman op, waarom?
• Franse koning ging delen Vlaanderen bezetten en nam graaf + zoon gevangen
• Tweedeling
• Patriciërs steunen Franse koning
• Ambachtslieden trouw aan graaf
• Ambachtslieden en boeren vormen een leger.

Guldensporenslag (2)

• Slag bij Kortwijk. Frans leger is sterk, Vlamingen winnen. Dit noem je de guldensporenslag
• Vlaanderen voor familie van de graaf, ambachtslieden krijgen invloed in de steden
  
• Gilden mogen regels voor werk vaststellen.

Opdrachten ter verwerking

Herhaling: 8, 12

Benodigde kennis: 4, 9

Oefenen bronmateriaal: 5, 6b

Allen: lezen paragraaf en maken twee van de drie onderdelen.

Extra filmpjes/informatie hierna

Wat weten jullie al?

Oorzaak-gevolg keten

veranderingen landbouw > verhoging productie > verkoop overschot > markten > steden>ontstaan verzorgingsgebied>

> x boeren overbodig > specialiseren > steden groter > nijverheid bloeit> handel neemt toe > internationaal > grondstoffen buitenland importeren en producten exporteren > jaarmarkten> monetaire economie ontstaat > munten en wisselbrieven betaalmiddelen