Duits: voltooid deelwoord

• Duits
• MBO
• Studiejaar 1

Hallo ihr Lieben

Programm:

In deze les leer je iets over het voltooide deelwoord.

Ziel: 

Aan het eind van deze les:

- weet je wat een voltooid deelwoord is

- weet je hoe je een standaard voltooid deelwoord moet vervoegen

- weet je welke uitzonderingen er zijn en hoe je deze moet vervoegen

Kun je een voorbeeld geven van een voltooid deelwoord?

Een voltooid deelwoord gebruik je wanneer je iets in het verleden gedaan en afgemaakt/ afgerond hebt:

het is al gebeurd.

Deze vorm kun je o.a. gebruiken wanneer je verantwoording wilt afleggen.

Een standaard Duits voltooid deelwoord vorm je met de volgende componenten:

- persoonlijk voornaamwoord (ich, du, er, es, wir, sie, Sie)

- vorm van haben of sein (passend bij de persoon)

- van het hele werkwoord - en afhalen (stam houd je over)

- voor de stam GE- plakken

- achter de stam - T plakken

Dat ziet er zo uit:

Ik heb een broodje bij de Jumbo gekocht.

Kopen = kaufen

Pers.vnw.= ik = ich

Haben/ sein= habe (hoort bij ich)

Kaufen: EN eraf

Kauf= stam

Ge- ervoor

Gekauf

-T erachter

Gekauft

Ich habe ein Brötchen gekauft beim Jumbo.

Du ... viel ... (lernen).

Martin ... Nudeln ... (kochen).

Er zijn een aantal uitzonderingsgroepen die regelmatig voorkomen. 

1: werkwoorden die na het weghalen van EN op een D/T/M/N eindigen krijgen meestal een extra E voor de eind T. Dat spreekt makkelijker.

Reden

Red

Gered ( officieel een t erachter, maar dan krijg je geredt)

GeredET

  

Du ... diese Frage richtig ... (antworten).

2: werkwoorden waarbij de klemtoon verderop in het woord ligt.

Die krijgen GEEN GE ervoor, maar alleen een T erachter.

Installieren= ich habe installiert

Reparieren= ich habe repartiert

Bestellen= ich habe bestellt

Besuchen= ich habe besucht

Frau Eldik ... Deutsch ... (studieren).

3: Onregelmatige werkwoorden.
Deze zijn lastig, omdat ze dus op hun eigen manier vervoegd worden. Je moet ze dus echt leren om ze te weten.

Werkwoorden die in het Nederlands onregelmatig zijn in de verleden tijd, zijn dat in het Duits vaak ook. Wanneer je zo’n voltooid deelwoord tegenkomt, buig hem dan qua vertaling een beetje naar het Nederlands. Er zijn er veel van deze variant; in je schema staan die werkwoorden die je van deze variant moet kennen.

Ich ... diese Sommer in Italien ... (sein).

4: Scheidbare werkwoorden.

Scheidbare werkwoorden bestaan uit een voorvoegsel en een werkwoord. Bijvoorbeeld:

Abholen

Anrufen

Ausschlafen

Einstellen

Het zwart gedrukte woorddeel is het voorvoegsel.

Om dit werkwoord te gebruiken in een zin, moet je het uit elkaar trekken. Het voorvoegsel komt doorgaans achteraan de zin te staan. Het werkwoord zelf wordt alleen vervoegd (op de manier die past bij de werkwoordsoort).

Bijvoorbeeld: einkaufen (inkopen).

Ich kaufe ein.

Bij een voltooid deelwoord plaats je normaliter ge- voor het woord en een -t achter het woord.

Ge-einkauf-t

Dit gaat bij de scheidbare werkwoorden niet op!

Je haalt eerst het voorvoegsel van het werkwoord af. Vervolgens plaats je  ge- voor het werkwoord en een -t erachter. Het voorvoegsel plak je vervolgens weer aan het begin van het voltooid deelwoord.

Ein-ge-kauf-t

Let op: scheidbare werkwoorden kunnen ook uit andere soorten werkwoorden bestaan. Bekijk dus altijd in welke categorie het werkwoord thuishoort alvorens je gaat vervoegen.

Ausgehen= ausgegangen
(gehen is onregelmatig).

Einschalten= eingeschaltet
(schalten is een werkwoord met een bindvocaal).

Die Studenten ... das alte Buch für ein neues Buch ... (umtauschen).

Even checken...

Jullie krijgen zo een aantal zinnen te zien.

Deze zinnen staan in de tegenwoordige tijd.

Aan jullie de taak om deze zinnen in de voltooide tijd te zetten.

Je mag gebruik maken van je schema.

Ich mache eine Ausbildung.

Petra arbeitet dieses Wochenende in einem Imbiss.

Frau Müller telefoniert mit einem Kunde.

Elsa frühstückt mit Muesli.

Ich fülle dieses Anmeldeformular aus.

Die Azubis gehen wegen Covid nicht aus.

Ich werde 35 Jahre alt.

Peter ist krank und bleibt zu Hause.