laatste les

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

laatste les voor het tentamen

het tentamen bestaat uit 33 vragen

waar je in totaal 42 punten kunt behalen

Ben je goed voorbereid voor het tentamen?

Ja

Nee

Ik hoop het

Afzet & omzet 

Het aantal producten dat je verkocht hebt, is de afzet.

Het totaalbedrag dat je met de verkopen ontvangt, is de omzet.

Berekening omzet = afzet x verkoopprijs

Brutowinst

Het verschil tussen verkoopopbrengst (omzet) en inkoopwaarde noem je brutowinst.

Berekening:

( Omzet - Inkoopwaarde )

Nettowinst

Nettowinst = Omzet – Inkoopwaarde - Bedrijfskosten

Brutowinst - Bedrijfskosten

of

Omzet - inkoopwaarde - bedrijfskosten

Van inkoopprijs naar consumentenprijs

Inkoopprijs                                      €                      

brutowinstmarge                         €                  +

verkoopprijs excl. btw                €

btw                                                      €                  +

consumentenprijs                       €         

(= verkoopprijs incl. btw)

Voorbeeld

Voorbeeld

Inkoopprijs                                                      € 4,50

Brutowinstopslag                                           € 1,80 +

= verkoopprijs excl. btw (100%)                    € 6,30

btw (21%)                                                        € 1,32    +

= verkoopprijs incl. btw (121%)                     € 7,62

Ik verkoop 350 frikandelbroodjes voor 1,95 euro.
De inkoopwaarde per broodje is 1,10 euro.
De bedrijfskosten zijn 50 euro.
Bereken de netto winst.

Een detaillist levert een product met een inkoopprijs van
€ 7,50. De btw is 9% en de winstopslag is 25% van de inkoopprijs.
Wat is de verkoopprijs incl. btw?

Een detaillist levert een product met een verkoopprijs van
€ 7,50. De brutowinstopslag is 25% van de verkoopprijs.
Wat is de inkoopprijs?

In de winkel koop je iets voor € 27,50. Dit is inclusief 21% btw.
Wat is de verkoopprijs?

kostprijs berekenen 

( Vaste kosten   + variabele kosten )

aantal producten 

 

Kosten

Vaste kosten 

Constante kosten / Altijd / Periodiek

Variabele kosten 

Beweegt mee met aantal verkochte stuks (afzet)

Variabele kosten

Vaste kosten

Verzendkosten via Post NL

Huur van een kantoorpand

Salaris van het personeel

Inpakmateriaal

In een fabriek worden 11.500 producten in een jaar gemaakt. De loonkosten zijn € 540.000 en de overige kosten zijn
€ 380.000. Bereken de kostprijs. Laat je berekening zien.

Arbeidsproductiviteit

Arbeidsproductiviteit is de productie per werknemer in een bepaalde tijd.

Bedrijven willen het liefst een zo hoog mogelijke arbeidsproductiviteit.

Hoe hoger de arbeidsproductiviteit, hoe lager werkgelegenheid

Arbeidsproductiviteit

Wat een persoon kan produceren in een bepaalde tijd

Formule voor arbeidsproductiviteit

Productie / gewerkte tijd = arbeidsproductiviteit

Productie / aantal werknemers = arbeidsproductiviteit

    

Arbeidsproductiviteit berekenen

Arbeidsproductiviteit per periode = 

Voorbeeld:

Een kledingfabriek produceert 120.000 t-shirts per week.

Er zijn 16 werknemers die allemaal 5 dagen per week werken.

Bereken de arbeidsproductiviteit per persoon per dag.

120.000 : 16 werknemers = 7500 per week

7500 : 5 = 1500 per dag

Een scharenfabriek produceert 3.000 scharen per maand. Er zijn 25 werknemers in dienst. Bereken de arbeidsproductiviteit per maand. (Vergeet de berekening niet op te schrijven)

Verhogen arbeidsproductiviteit

• Gebruik maken van machines, computers etc
• Scholing
• Specialisatie (arbeidsverdeling)
• Betere arbeidsomstandigheden

Inkomensvormen

Verhuur van haar 2e woning;

Zakgeld van haar ouders

loon voor het werken in de Tuin

Het inkomen van Esmee bestaat uit drie soorten, 

sleep de goede inkomensvorm er achter.

bezit

Overdracht

Arbeid

Tot welke inkomensvorm behoort rente?

1. inkomen uit arbeid
2. inkomen uit overdrachten
3. loon in natura
4. inkomen uit bezit

wat is de inkomensvorm van AOW? (algemene oudersdomswet)

1. arbeid
2. bezit
3. overdracht

Onder welke inkomensvorm valt zakgeld?

1. arbeid.
2. bezit.
3. overdracht.

Stijging of daling in procenten

(nieuw - oud) : oud x 100%

Je inkomen stijgt van € 1.250 naar € 1.310 per maand. Wat is de verandering in procenten?

1. -4,6%
2. 4,6%
3. -4,8%
4. 4,8%

Hoeveel procent is de verandering van een prijs van € 4,25 naar € 6,35?

1. + 33,1%
2. + 49,4%
3. - 33,1%
4. - 49,4%

De dieselprijs per liter is in een week tijd gestegen van € 1,32 naar € 1,40. Hoeveel euro is de dieselprijs gestegen?

Bereken de toename in procenten. Rond af op één decimaal.

1. 5,3%
2. 7,8%
3. 6,1%
4. 8,4%

Indexcijfer

nieuw getal : getal basisjaar x 100

Het indexcijfer voor de prijs van een fiets is in 2024 112. De waarde van de fiets is € 2.099,- In 2020 was het indexcijfer 108. Wat was de waarde van de fiets toen?

Jaar	% verandering t.o.v. 2018	Indexcijfer
2020(basisjaar)	0
2021	- 3%
2022	+3%
2023	+4%

Bereken de indexcijfers en zet deze op de juiste plek

97

104

100

103

Lorenzcurve

De Lorenzcurve geeft inkomensongelijkheid aan.

Lorenzcurve

horizontale as:  hoeveel procent van de totale bevolking. 
verticale as: het deel van het totale inkomen dat  wordt verdiend door de bevolking.

Aflezen:

Hoeveel procent van de inkomens wordt verdiend door de top 20% van de mensen met de hoogste inkomen? 
100% - 58,5% =  41,5%

Lorenzcurve: hoeveel % van de inkomsten gaat naar 50% van de bevolking?

1. Ongeveer 10%
2. Ongeveer 50%
3. Ongeveer 90%
4. Ongeveer 60%

Lorenzcurve is bedoeld als middel om:

1. duidelijk te maken hoe oneerlijk verschillende salarissen zijn
2. aan te geven hoe inkomsten zijn verdeeld over de bedrijven
3. aan te geven hoe het vermogen is verdeelt door de overheid in een land
4. aan te geven hoe inkomsten of vermogen is verdeeld over bevolking in een land

Hoe verder de curve van de diagonaal afligt, hoe schever het inkomen is verdeeld.

1. Waar
2. Niet waar
3. kan je niet zeggen
4. Die diagonaal heeft geen betekenis

De Lorenzcurve geeft een beeld van de hoogte van de inkomens

1. Juist
2. Onjuist

Gebruik de grafiek hiernaast. Kijk naar de lijn die de ongelijke inkomensverdeling weergeeft. Hoeveel procent van het nationaal inkomen wordt verdiend door de rijkste 30% van de bevolking?

Marktvorm

Er zijn verschillende marktvormen.

• Hoeveel aanbieders zijn er?
• Hoeveel vragers zijn er?
• Zijn de producten verschillend of hetzelfde?

Marktvorm:

Hoeveel macht heeft de producent.

Hoeveel macht heeft de consument.

Monopolistische concurrentie

• Veel aanbieders
• Veel vragers
• Heterogeen product

Voorbeeld: 

Auto's, kleding, restaurants in een grote stad 

Welke marktvorm?

1. Volkomen concurrentie
2. Monopolistische concurrentie
3. Oligopolie
4. Monopolie

Welke marktvorm?

1. Volkomen concurrentie
2. Monopolistische concurrentie
3. Oligopolie
4. Monopolie

Welke marktvorm?

1. Volkomen concurrentie
2. Monopolistische concurrentie
3. Oligopolie
4. Monopolie

Welke marktvorm?

1. Volkomen concurrentie
2. Monopolistische concurrentie
3. Oligopolie
4. Monopolie