Fasen van gedragsverandering

• Agogiek Algemeen
• MBO
• Studiejaar 3

Fasen van gedrags-verandering

Wat maak gedragsverandering lastig?

1. Er is al een gewoonte of gedraging  die werkt

2. Beïnvloeding vanuit de omgeving

3. Mensen vinden verlies verschrikkelijk

Fasen van gedrags-verandering

1. Het voorstadium

2. De overweging

3. De beslissing

4. De actie

5. Het volhouden

Het voorstadium

De cliënt is zich nog niet bewust van zijn belemmeringen. Hij erkent niet dat hij met zijn gedrag schade aanricht bij zichzelf of bij anderen. Daardoor is hij niet gemotiveerd om te werken aan gedragsverandering

De overweging

De cliënt staat open om over zijn belemmeringen te praten. Hij overweegt daar iets aan te gaan doen. Hij staat open voor informatie, bijvoorbeeld over het probleem of over ander gedrag.

De beslissing

De cliënt neemt een besluit om zijn gedrag te veranderen 

Hij maakt concrete plannen

Hij neem zich voor om daar binnekort mee te beginnen

De actie

De cliënt gaat over tot actie. Hij probeert het oude gedrag los te laten en oefent met het nieuwe gedrag. Het nieuwe gedrag kan hij in het begin nog niet meteen beheersen. Hierover kan de cliënt onzeker worden. Sommige plekken kunnen verleidelijk zijn, maar hij moet leren om hiermee om te gaan.

Het volhouden

De cliënt is vertrouwd met het nieuwe gedrag. Hij heeft het opgenomen in zijn dagelijks leven. Het is onderdeel geworden van zijn nieuwe persoonlijkheid. Ook bij tegenslagen kan het nieuwe gedrag volgehouden worden. 

In welke fase van gedragsverandering zit Renee?

In welke fase van gedragsverandering zit Romano?

Glans

De letters GLANS staan voor:

Gezondheid en gemak

Lichamelijk en leuke bezigheden

Affectie

Netwerken uitbouwen

Sterke punten ontdekken

Grip

Zelf vasthouden aan veranderingen

Grip op jouw welbevinden krijgen en behouden

Versterken van de eigen regie

!! Vormen van methodieken

1) Methodieken gericht op het versterken van sociaal netwerk

2) Methodieken gericht op het bevorderen van maatschappelijke participatie

3) Methodieken gericht op gedragsverandering

Methodieken gericht op versterken van sociaal netwerk

1. Herstelgroep
2. Vriendendiensten
3. Maatjesprojecten
4. oplossingsgericht werken

Maatschappelijke participatie?

Methodieken gericht op bevorderen van maatschappelijke participatie

1. Wijk en Psychiatrie
2. Crisiskaart
3. Werken met levensverhalen

!! Methodieken gericht op gedragsverandering

Als een gedragsverandering bij de cliënt gewenst is, kun je gebruikmaken van leertheoretische principes. 

De principes zijn altijd te gebruiken als je gedrag wilt aanleren, afleren of versterken. Naast de leertheoretische principes kun je gebruikmaken van motiverende gespreksvoering.

Gedragsverandering, welke methodieken komen bij je op?

!! Leertheoritische methodiek - gedragsmatige aanpak

Leren van gedrag staat centraal

Elke gedrag heeft een bepaald gevolg dit bepaald of het gedrag vaker optreedt of juist minder vaak. 

Elk gedrag komt ergens vandaan. Ook ongewenst gedrag. Onderzoek goed waar dit gedrag vandaan kan komen

Voorbeeld

Welke conclusie maakt het kind?

Ongewenst gedrag bij een client

Als een cliënt een bepaald (on)gewenst gedrag vertoont, is er kennelijk iets wat zijn gedrag versterkt. Waarschijnlijk wordt de cliënt op de een of andere manier beloond voor dit gedrag. Het begrip beloning moet je breed zien.

!! Ongewenst gedrag veranderen?

Daarbij gelden de volgende regels: 

- Zorg dat nieuw gewenst gedrag positieve gevolgen krijgt, zodat de cliënt dit gedrag vaker vertoont. Denk hierbij een een beloningssysteem

- Zorg dat gewenst gedrag dat een cliënt niet vaak vertoont, positieve gevolgen krijgt, zodat de cliënt ook dit gedrag vaker vertoont. Benoem dus het gewenste gedrag. 

- Zorg dat ongewenst gedrag negatieve (of geen) gevolgen heeft voor de cliënt, zodat dit gedrag afneemt. Negeer het ongewenste gedrag

Waarom is gedrag veranderen zo moeilijk?

Positieve en negatieve gevolgen

Ga eens in tweetallen een voorbeeld bedenken bij positieve gevolgen en negatieve gevolgen bij het aanleren van nieuwe gedrag

!! Ongewenst gedrag veranderen

Positief - Versterken of belonen

Negatief - Straffen ( feedback geven), of iets leuks afpakken

Negeren - Als een client maar om aandacht blijft vragen

Casus - Tim 

Tim (27jaar) heeft een licht verstandelijke beperking en woont op een woongroep. Tijdens het gezamenlijk eetmoment wil Tim graag in de aandacht staan. Uit je eerdere observaties heb je gezien dat hierdoor andere bewoners niet hun verhaal kwijt kunnen en maar stil zitten te eten. In een teamvergadering hebben jullie besloten dat Tim hierin zijn gedrag moet gaan veranderen. Aan jullie is gevraagd om met een voorstel te komen. 

Hoe ga je dit aanpakken?

Casus - Karin

Edith is agogisch medewerker GGZ. Ze begeleidt Karin bij haar herstel. Karin heeft veel moeite om uit bed te komen. Op de dagen dat ze vrijwilligerswerk doet, is het extra belangrijk dat ze dat wél doet. Edith bespreekt met Karin wat haar kan helpen op tijd uit bed te komen. 

Wat gaan jullie inzetten?