Hfd3-les1

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Deze les

Terugblik

Uitleg nieuwe stof

Aan de slag met het huiswerk

     Tot nu toe

     Tot nu toe

• Geld moet rollen
• Omgaan met geld
• Nu start Hoofdstuk 3
• Hoe werken markten?

Economie

Markt

?

Markt

Concrete markt

Deze kun je bezoeken (weekmarkt, winkel)

Abstracte markt

Het geheel van alle vraag en aanbod naar een bepaald product (bijvoorbeeld de telefoonmarkt)

€

Betalingsbereidheid

Niet alles is voor iedereen evenveel waard, wat een persoon voor een product of dienst wil betalen noemen we zijn of haar betalingsbereidheid.

Van Betalingsbereidheid naar Surplus

Stel de prijs van een mars blijkt € 0,25 zou je dan je betalingsbereidheid aanpassen?

Zou het eerlijk voelen als ik de iedereen zijn betalingsbereidheid zou laten betalen?

Consumentensurplus 

Het consumentensurplus is het verschil tussen de betalingsbereidheid en de marktprijs.

Verschuiving van de vraaglijn

• Betekenis van deze vraaglijn?
• Bij elke prijs is de vraag groter geworden.
• Oorzaken van grotere vraag?
• hoger inkomen
• concurrentie is duurder geworden
• goede reclame

• Kortom: er is iets veranderd in 1 van de overige omstandigheden die vraag bepalend is.
  

Verschuiving vraaglijn

Stel dat de vraaglijn evenwijdig naar links verschuift. 

Wat kan hiervan de oorzaak geweest zijn? 

Voorbeelden: daling inkomen, goedkoper worden substitutiegoed, duurder worden complementair goed, daling aantal consumenten, verandering externe factor waardoor vraag daalt.

Vraagfactoren

Behalve de prijs, wordt de individuele vraag naar een product beïnvloed door:
- budget (inkomen)

- voorkeuren
- aanwezigheid & prijs van substitutiegoederen
- aanwezigheid & prijs van complementaire goederen

Substitutiegoederen

Substitutiegoederen zijn goederen die elkaar in het gebruik kunnen vervangen.  

 

 Enkele voorbeelden van substitutiegoederen: 

• in plaats van de auto te gebruiken, kun je ook de trein nemen. 
• koffie drinken, kun je vervangen door thee drinken. 
• om een kaars aan te steken kun je een aansteker gebruiken, maar ook een lucifer.

Complementaire goederen

Complementaire goederen zijn goederen die elkaar in het gebruik aanvullen. 

 

Bijvoorbeeld:  

koffie en koffiemelk 

auto en benzine 

patat en mayonaise 

tandpasta en een tandenborstel

Leerdoelen deze les:

• ik weet wat een concrete markt is
• ik weet wat een abstracte markt is
• ik weet wat betalingsbereidheid inhoudt
• ik weet wat het consumentensurplus is
• ik kan een vraaglijn tekenen

• ik kan een vraagfunctie opstellen 
• ik kan met een vraagfunctie rekenen
• ik weet wanneer een vraagfunctie verschuift
• ik ken de vraagfactoren
• ik kan rekenen met de prijselasticiteit
• ik kan de prijselasticiteit verklaren

De vraaglijn

Hiernaast  q_{v =} -10 p + 50 

Snijpunt p-as: q_v = 0

0 = -10 x p + 50     

10 x p = 50

p = 50 / 10 = 5

Snijpunt q-as: p = 0 

q_v = 10 x 0 + 50 = 50

Huiswerk volgende les

Doornemen paragraaf 3.1

Maken de opdrachten van deze paragraaf (muv opdracht 4) Verder hoef je de tekenopdrachten niet te maken

Heb je vragen over het huiswerk: kijk deze les nog eens terug (met extra uitleg en filmpjes), nog meer vragen: mail mevrouw Deen

Als de vraag naar een product stijgt...

1. ... verschuift de vraaglijn naar rechts
2. ... verschuift de vraaglijn naar links
3. ... De vraaglijn verschuift omhoog
4. ...De vraaglijn verschuift omlaag

Waarom gaat de vraaglijn altijd omlaag?

1. Hoe hoger de prijs, hoe hoger de vraag
2. Hoe hoger de prijs, hoe lager de vraag
3. Omdat de vraaglijn omhoog gaat
4. Omdat er altijd evenwicht is.

In plaats van koffie kun je ook thee drinken. Dit is een voorbeeld van substitutiegoederen

1. Waar
2. Niet waar

Een auto en benzine zijn voorbeelden van complementaire goederen

1. Waar
2. Niet waar

Complementaire goederen

Substitutie goederen

koffie thee

schoen veter

auto

fiets

afwasmiddel afwasborstel

frikandel kroket

racket shuttle