LKT A en V

• Maatschappijleer
• HBO
• Studiejaar 2

Arbeid

Het verrichten van taken die nut hebben voor de mensen die ze uitvoeren, voor hun naasten alsmede voor de maatschappij als geheel.

Drie opbrengsten van arbeid

• Materiële opbrengst
• Psychische opbrengst
• Sociale opbrengst

Sisyfusarbeid is nutteloze arbeid. 

Wetten

• Kinderwetje van Houten -> kinderarbeid beperken.
• Arbeidswet 1919 ->  'achturenwet'  
• 1960 -> Vijfdagenwerkweek
• 1982 -> Invoering ATV

Begrippen

• Substitutie -> Vervangen van werkplaatsen door robots en machines. 
• Participatiegraad -> Het percentage van de gehele populatie (werkend/werkloos) dat direct beschikbaar is voor arbeid
• Verborgen werklozen -> Huisvrouwen en Nederlanders met een migratieachtergrond die graag willen werken als er maar een passend aanbod was.

Het paradox van de arbeidssatisfactie

De normatieve verwachting dat je tevreden bent met je werk, wat tot uiting komt in hoge tevredenheidsscores. Tegelijkertijd kun je je arbeid doel- en zinloos vinden en je je er een stuk moeilijker mee identificeren. 

Arbeidsethiek vs. -ethos

• Arbeidsethos -> De betekenis die arbeid voor het leven van mensen. (Heeft werk een centrale plek in de levens van mensen). 
• Arbeidsethiek -> De normen omtrent de plicht tot arbeiden. (wie wel kan werken, maar niet werkt is een profiteur). 

ARBO

Het begrip welzijn op het werk deed zijn intrede in de arbeidswetgeving, in Nederland vanaf 1980 (de arbeidsomstandighedenwet (ARBO)

Verwereldlijking van arbeid

Onder invloed van allerlei maatschappelijke ontwikkelingen, zoals verwetenschappelijking, ontkerkelijking en emancipatie van vrouwen en jongeren, is er een verwereldlijking van de arbeid aan het optreden.

Vermaatschappelijking v. arbeid

• Er kwam ruimtelijke scheiding tussen wonen en werken
• De tijdssoevereiniteit werd verloren en de overheid ging zich ook bemoeien met de invulling van vrije tijd
• Disciplinering van de werkende bevolking in de privé tijd werd steeds normaler. (Dronken naar werk)

Arbeidsdeling & verdeling

• Arbeidsverdeling: Ieder heeft zijn verantwoordelijkheid (binnen het bedrijf) 
• Arbeidsdeling: Ieder heeft zijn taak (aan de lopende band)

Onderbenutting vs. Overbenutting

Onderbenutting - Wordt ook wel overscholing genoemd, dat is het werken onder het niveau van je kunnen en kennen. Overbenutting - Taken toewijzen aan een werknemer die hier voor niet getraind is.

Adam Smith

• Kern van waarde-vorming in de maatschappij
• Splitsen en verdelen van arbeid
• Arbeidsverdeling is machtsverdeling - Mensen zijn ongelijk afhankelijk van elkaar
• De onzichtbare hand

Babbage principe

- Een arbeidsproces dat vergaand is gesplitst, leidt tot vermindering van de loonkosten en tot goedkoper produceren. 

- Een gefragmenteerd productieproces maakt het gemakkelijker individuele arbeiders te disciplineren en zo orde en tucht te handhaven. 

- Door arbeidsverdeling gaat met arbeidsbeheersing door de arbeiders tegen. 

De Saint Simon

• Legde verband tussen de arbeidsverdeling en de sociale ongelijkheid in de samenleving. Hij had het over de strijd tussen de feodalen (adel, geestelijkheid en militairen) en de industriëlen (arbeiders). Hij zei dat de laatste groep zou winnen geholpen door de derde klasse die van de 'geleerde', de savants. (De technici en ingenieurs). Het woord industrialisme is van hem afkomstig, het betekent nijverheid.

Marx

• Gebruikt de theorieën van Smith in zijn boeken. De arbeidsdeling is bij Marx de uitdrukking van heerschappij van de ene klasse over de andere. De voortschrijdende arbeidsverdeling heeft een desintegrerend effect in de maatschappij en tast de sociale cohesie aan.
• Commodificering - Arbeid wordt koopwaar.

Friedrich Engels

oorsprong van de arbeidsverdeling in de arbeidsdeling

• Er zijn biologische verschillen tussen mannen en vrouwen. 
• Er zijn grote verschillen in aanleg en in talenten tussen mensen en in de wijze waarop zij die gebruiken.
• Er zijn verschillen in technologische en economische ontwikkelingen.
• Credentialisme - diploma's geven geloofwaardigheid.

Als ik op zoek ben naar werk, ben ik dan vraag naar arbeid of aanbod van arbeid?

1. Vraag naar arbeid
2. Aanbod van arbeid

Polen die hier in de herfst asperges komen plukken, zitten 's zomers zonder werk.

1. Frictiewerkloosheid
2. Seizoenswerkloosheid
3. Conjuncturele werkloosheid
4. Structurele werkloosheid

Door de coronacrisis zijn heel veel banen in de horeca verdwenen.

1. Frictiewerkloosheid
2. Seizoenswerkloosheid
3. Conjuncturele werkloosheid
4. Structurele werkloosheid

Janneke is na haar zwangerschap op zoek naar een baan, maar komt niet gelijk aan de bak.

1. Frictiewerkloosheid
2. Seizoenswerkloosheid
3. Conjuncturele werkloosheid
4. Structurele werkloosheid