Ede.workshop_Didactische werkvormen toepassen

• LessonUp
• Year 1

Digitale didactiek is echt zo simpel?

De insteek is dat alleen de 'Beginnen met LessonUp' een knoppencursus is, waarbij de nadruk ligt op het product. Alle andere sessie zijn veel meer didactisch van aard.

Wie ben ik?

Ivo Wouters

Werkveld

Ik heb lesgegeven in primair onderwijs. In voortgezet onderwijs als docent Wereldorientatie en Burgerschap (projectonderwijs).

Mijn ervaring met Digitale didactiek?

18 jaar geleden mijn eerste digitale schoolbord. En uitdaging van leerlingen die beweren al verder te zijn...

Toch ontdek ik elke keer nieuwe dingen. Mede door collega's in het veld.

Mail me via [e-mail]

Check in!

Wat verwacht je van vandaag?

Hoe voel je je vandaag?

Wanneer ben je tevreden?

Heb je alles bij je om goed te kunnen starten?

Wat wil je leren 

in deze workshop?

Wanneer was jouw eerste keer?

Dat je met een mobiele telefoon belde?

Dat je probeerde meer dan 1000 'vrienden' te krijgen op HYVES?

Dat je probeerde te winnen van je navigatiesysteem?

Dat je tegen je horloge praatte?

Hoeveel items herken jij? Dan raad ik je leeftijd...

Luister met je ogen dicht! 

Wat hoor jij?

14

Olijf

iPhone

Fortnite

Nice one

Voor een ei

Throw a knife

Iets anders...

UITLEG

Geluid komt via je oren binnen, maar het zijn je hersenen die er een betekenis aan geven. Die betekenis hangt af van wat je vroeger hebt geleerd. Een baby zal het geluid van een deur die sluit bijvoorbeeld nog niet herkennen, terwijl jullie dit onmiddellijk zullen begrijpen.

Misschien hoor jij in dit geval één woord, of misschien hoor je ze wel allemaal. Iedereen

hoort wat bij haar of hem sneller een belletje doet rinkelen. Bovendien wordt het fragment

heel snel herhaald. Je hersenen vullen zelf aan wat moeilijk te horen is. 

Welke context hebben jouw leerlingen en leraren als het gaat om media?

Wat ga je leren?

Aan het eind van deze workshop: 

• kun je didactische inzichten en werkvormen toepassen
• kun je een les effectief opbouwen
• kun je verschillende ontwerpmogelijkheden toepassen in je les.

Structuur

Het is een open deur, maar toch goed om te benoemen. Een les is een cyclus, waarbij de opbrengst van de ene les het startpunt voor de volgende les is.

Voorkennis activeren

Interactieve instructie

Interactieve verwerking

Interactieve evaluatie

Gastheer, presentator, didacticus, pedagoog, afsluiter, coach

Dit is de basisstructuur van een gemiddelde les.

In het midden staan de zes rollen van de docent, zoals ze zijn verwoord door Martie Sloter in haar boek.

Het is tijdens deze workshop nog niet nodig om per lesfase een voorbeeld te geven. Dat is iets voor een andere workshop.

De afbeeldingen bij de verschillende lesfasen zijn te downloaden via de LU-community.

Good to know: interactief hoeft niet per se met LessonUp te zijn. Dit kan ook prima analoge interactie zijn.

Voorkennis

Verwerking

Welke werkvorm werkt bij jou al goed?

Instructie

Evaluatie

Actieve klassikale reflectie discussie, 

Ideeën: 

1. Alle woorden in een keer:

Ga over de ingezonden woorden/zinnen en sleep ze als docent naar de kant aangegeven door de leerlingen. 

2. Eerst makkelijke, dan moeilijke ervaringen. 

Laat de leerlingen erst dingen inzenden die ze makkelijk vonden, dan wat ze moeilijk vonden. Sleep de woorden/zinnen naar de juiste kant. 

Technological Knowledge betreft kennis over (onderwijsleer)technologie. Je kent bijvoorbeeld diverse toepassingen (tools) en weet hoe deze werken. 

ConteXtual Knowledge betreft de kennis over de context waarin je lesgeeft. 

Je hebt kennis van technologische toepassingen die zich specifiek lenen voor geschiedenisonderwijs. 

Content Knowlegde betreft je vakinhoudelijk kennis.

Pedagogical Knowlegde betreft kennis over algemene didactiek (in het Engels wordt er geen onderscheid gemaakt tussen pedagogiek en didactiek. In deze context staat pedagogical voor didactiek). 

Technological Pedagogical Knowlegde betreft kennis over hoe je technologie zo kunt inzetten dat het de didactiek ondersteunt of versterkt. 

Leerdoel

Wat moet je kunnen en kennen?

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier het Romeinse Rijk zich ontwikkelde van stadstaat tot enorm wereldrijk, en hoe dit rijk door de eeuwen heen werd bestuurd.

Hoe zou je een doel nu met ICT kunnen verrijken?

Een goed leerdoel bevat actieve werkwoorden. Dus niet: je weet, je begrijpt e.d.. Dit zijn passieve werkwoord, die geen activiteit van de leerlingen vragen. 

Wel goed zijn: je kunt herkennen en uitleggen, je kunt toepassen e.d.

Het leerdoel is essentieel om in een les, klassikaal, te benoemen. Eventueel voor te laten lezen door een aantal leerlingen. Een les is geen film waarbij je de plot niet mag vertellen: de leerlingen moeten weten waar ze aan toe zijn.

Woordweb

Interactief

voorkennis activeren

Bij alle lesfasen laat je een voorbeeld zien dat redelijk standaard is.

Het woordweb in LessonUp wordt meestal op een 'klassieke' manier ingezet: de leerlingen voeren woorden in. Daar is niets mis mee, maar er is meer mogelijk.

Vervolgens ga je een stapje verder, en laat je zien wat óók mogelijk is.

Het is goed om hier uit te leggen dat je de reacties van de leerlingen kunt verplaatsen om zo categorieën aan te brengen. Dit staat hier beschreven.

Een verdere variant hierop zie je in slide 19

Wat gebeurde 

erna?

Wat gebeurde 

ervoor?

Bij deze werkvorm activeer je de voorkennis van de leerling aan de hand van een afbeelding én, in de meeste gevallen, op basis van de voorgaande les.

De manier van voorkennis activeren is dus veel minder generiek en spitst zich toe op een specifiek onderdeel uit de voorgaande les(sen). 

We hebben deze werkvorm beschreven in de

padlet.com

Kennisoverdracht

Interactieve instructie 

Bij alle lesfasen laat je een voorbeeld zien dat redelijk standaard is.

Bij de lesfase is dat de klassieke Powerpoint-slide, inclusief bulletpoints en veel informatie. Daar is niets mis mee, maar het kan ook op een andere manier.

Hoe zit je erbij?

😒🙁😐🙂😃

Snijdende, kruisende, evenwijdige lijnen

• snijdende lijnen: lijnen in hetzelfde vlak die elkaar snijden

• evenwijdige lijnen: lijnen in hetzelfde vlak die evenwijdig lopen en  dus altijd dezelfde afstand van elkaar houden

• kruisende lijnen: lijnen die niet in hetzelfde vlak liggen en niet evenwijdig zijn en elkaar niet snijden 

Zandzakken waren gevuld met aarde en modder, en waren bedoeld om de soldaten te beschermen

In het begin van de oorlog waren de rantsoenen nog wel redelijk, maar naarmate de oorlog langer duurde, was er ook steeds minder (goed) eten.

Als de soldaten niet hoefden te vechten, speelden ze bijvoorbeeld met kaarten.

Behalve de vijand hadden de soldaten veel last van ongedierte, zoals ratten en vlooien. Sommige soldaten kwamen de tijd tussen de gevechten door met het doden van ratten.

Honden hielden de soldaten niet alleen gezelschap, ze bezorgden ook boodschappen tussen de verschillende loopgraven.

Soldaten konden vaak alleen maar overdag slapen, omdat 's nacht een goed moment was om de loopgraven van de vijanden te bespioneren. 

Met een periscoop konden de soldaten de vijand bekijken, zonder grote risico's te nemen. Een periscoop werkt met spiegels.

Er zijn duizenden brieven en dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven. Dit zijn tegenwoordig belangrijke en waardevolle bronnen.

Voor de veiligheid van de soldaten waren de loopgraven in zigzag-vorm.

Tussen de Noordzee en de Zwitserse grens (Westfront) wordt 40.000km aan loopgraven aangelegd.

360˚ video van een loopgraaf

Tijdens de video kun je alle kanten opkijken! Probeer het maar eens uit!

Op wacht staan was één van de belangrijkste taken die je kon krijgen. Op het in slaap vallen tijdens de wacht stonden zeer zware straffen.

Behalve vechten en wacht houden, waren er nog genoeg andere vervelende klusjes in een loopgraaf, zoals zandzaken bijvullen, prikkeldraad repareren of het leegmaken van de latrines (wc's)

Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland.

Deze slide is wellicht al bekend bij een aantal deelnemers. Dat is helemaal niet erg.

Deze slide laat perfect zien op welke manier je ook kennis kunt overdragen, waarbij je niet alleen combinatie maakt door verschillende manieren van kennisoverdracht te gebruiken (afbeeldingen, hotspots, e.d.) en de tekstdichtheid vermindert, maar ook perfect differentieert.

Die kun je demonstreren door hier gebruik te maken van de optie ‘Toon bij leerlingen’. Alle leerlingen kunnen nu in hun eigen tempo de stof doornemen.

00:20

Hoe heet deze man waarnaar je vanochtend 1 uur hebt geluisterd?

1. Jan van Ast
2. Micheal van Oosten
3. Michel van Ast
4. Michel van Oosten

00:24

Welke toepassing gaat hij als voorbeeld geven?

Voorspellen als werkvorm:

1. Mentimeter
2. Kahoot
3. Ik ben niet zo goed in voorspellen...
4. Padlet

Verwerking

Interactief toepassen van kennis en vaardigheden

Bij alle lesfasen laat je een voorbeeld zien dat redelijk standaard is.

Bij de lesfase is dat de quiz- en open vaag. 

Maar verwerking kan om zoveel manieren, zoals: het ganzenbord of ‘bedenk een vraag met als antwoord.’

Wie is deze man?

1. Pablo Picasso
2. Rembrandt van Rijn
3. Piet Mondriaan
4. Vincent van Gogh

Waarom zijn bijen en andere insecten belangrijk?

De Franse Revolutie

1. Een oneerlijke verdeling

Eerst dit...

...dan dit!

Artiesten

Perioden

Genres

Albums

Heb jij al eens een digitale toets afgenomen?

Ja, ik toets altijd digitaal

Ja, een paar keer

Ja, maar dat beviel niet

Nee, maar ik wil het weleens proberen

Nee, en ik ben het ook niet van plan

Nee

En.. hoe ging dat?

110

Van de bergen naar de zee

Start

Vraag: 

Welk type verwering zal hier het meest voorkomen?

Vraag: Gletsjers nemen verweringsmateriaal mee. Dit schuurt vervolgens samen met de gletsjer een dal uit. Welk vorm heeft het dal van een gletsjer?

Vraag: Hoe wordt het sediment genoemd wat achterblijft aan de zijkant, onderkant en aan het eind van de gletsjer?

Vraag: 

Hoe kunnen we zien dat we hier te maken hebben met jong gebergte?

Vraag: 

Leg uit hoe de Alpen ontstaan zijn? Leg dit uit in minimaal drie stappen!

Vraag: 

Wat betekent firn?

Vraag: 

Rivieren zorgen voor erosie. De kracht van schurend verweringsmateriaal en water is enorm. Complete dalen ontstaan door de kracht. Welk type dal ontstaat er?

Vraag: 

Rivieren indelen. Op basis van een lengteprofiel ontstaan er drie delen. Welke delen zijn dat? 

Vraag: 

Er zijn 3 soorten rivieren. Welke soorten zijn er?

Vraag: 

Hoe wordt de monding van een rivier genoemd, zoals je hier rechts ziet?

Aan de linkerkant zie je een estuarium!

Vraag: 

Zien we hier een afbraakkust of een aanslibbingskust?

Vraag: 

Wat betekent erosie?

Vraag: 

Leg in minimaal 3 stappen uit hoe dit is ontstaan wat je in de afbeelding ziet?

Vraag: 

Hier zien we een buiten- en binnenbocht van een rivier. Waar vindt sedimentatie plaats, binnen- of buitenbocht?

Vraag: 

Hoe ontstaat een hoefijzermeer? In dit beeld is er bijna 1 te zien.

Vraag: 

Wat is sedimentatie?

Vraag: 

Er bestaat chemische verwering en mechanische verwering. Mechanische verwering is onder andere door temperatuurverschillen. Leg uit hoe temperatuurverschillen verwering werkt.

Vraag: 

Hoe ziet oud gebergte eruit? Geef minimaal 2 kenmerken!

Vraag: 

De Alpen zijn ontstaan door krachten binnen de aarde. Hoe worden deze krachten genoemd?

Speluitleg

Hoe werkt dit spel?

• kies een pion.
• draai met het rad en zet de stappen zoals op het rad staat
• volg de richting van de raketten
• kom je bij een rode raket, kies 1 van de vraagtekens en beantwoord deze. Fout? Sla dan een beurt over. Goed de beurt gaat naar de ander, maar je mag daarna wel door. 
• een gele raket is een beurt wachten
• oranje raket, niks aan de hand
• wie als eerst bij 1 van de bekers komt en goed beantwoord wint het spel.

Vraag: 

Leg uit hoe een kustduin ontstaat?

Vraag: 

Wat is de reden dat er veel sedimentatie is in de benedenloop van de rivier?

Evalueren

Interactief terugblikken: 

op het eindresultaat, maar 

vooral op het 'leren leren'

Bij alle lesfasen laat je een voorbeeld zien dat redelijk standaard is.

Deze lesfasen komt er tijdens les vaak bekaaid vanaf. Als er al wordt geëvalueerd…

Meestal wordt er gevraagd: “Zijn er nog vragen?”. Waarna het ernstig stil blijft. 

Omdat dit een belangrijk onderwerp op scholen is, en terecht, is het goed om een aantal interactieve voorbeelden de revue te laten passeren:

- Exit Ticket

- Spinner als exit ticket

- 60 second Post-it

Over welke 2 dingen zou je nog meer willen weten

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

Evalueren 2.0

Wat heb je deze les geleerd? 

Schrijf zoveel mogelijk op.

Wat heb je deze les geleerd? 

Schrijf zoveel mogelijk op.

Voorkennis activeren

Interactieve instructie

Interactieve verwerking

Interactieve evaluatie

Gastheer, presentator, didacticus, pedagoog, afsluiter, coach

Dit is de basisstructuur van een gemiddelde les.

In het midden staan de zes rollen van de docent, zoals ze zijn verwoord door Martie Sloter in haar boek.

Het is tijdens deze workshop nog niet nodig om per lesfase een voorbeeld te geven. Dat is iets voor een andere workshop.

De afbeeldingen bij de verschillende lesfasen zijn te downloaden via de LU-community.

Good to know: interactief hoeft niet per se met LessonUp te zijn. Dit kan ook prima analoge interactie zijn.

Wat neem je mee uit deze sessie?