1 mavo - hoofdstuk 5

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Wat is geen zelfstandig naamwoord?

1. Analyse
2. Citroen
3. Luisteren
4. Liefde

Welk woord hoort er niet bij?

1. laptoptas
2. Etentje
3. kassamedewerker
4. quizvraag

Welk woord hoort er niet bij?

1. Onduidelijk
2. Onnatuurlijk
3. Geïnteresseerd
4. Oneerlijk

Welk woord hoort er niet bij?

1. Telefoonkabel
2. Telefoonhoesje
3. Telefoontje
4. Telefoonscherm

Welk woord hoort er niet bij?

1. Tastbaar
2. Eetbaar
3. Fantasieloos
4. Appelboom

Welke 2 woorden zijn samenstellingen?
dierentuin - koffiekop - desinteresse - milieu - voetballen - applausje - manage

Samenstelling         Afleiding

Kassamedewerker                                       Onduidelijk

Motorhelm                                                       Ongezond                       

Halsketting                                                      Desinteresse

Telefoonhoesje                                              Vervangbaar

Vakantierooster                                             Kansloos

Vaccinatieplicht                                            Remigratie                              

Samenstellingen

Samenstellingen bestaan uit twee woorden die ook los van elkaar een eigen betekenis hebben. (Vaak zijn het twee zelfstandige naamwoorden.) 

In het Nederlands schrijf je samenstellingen aan elkaar!

Handzeep                      Hand soap

Afleidingen

Afleidingen zijn woorden meteen voorvoegsel of achtervoegsel.

Soms kan je het woord beter begrijpen door de betekenis van het voorvoegsel of achtervoegsel.

Wat betekent 'on'
voorbeeld: onduidelijk

1. Wel
2. Niet
3. Met
4. Zonder

Wat betekent 'her'
voorbeeld: herexamen

1. opnieuw
2. mislukt
3. eerste poging
4. inhaal

Want betekent het woord 'anti'?
Voorbeeld: antibacterieel

1. Voor
2. Met
3. Tegen
4. Niet

'Wan' als voorvoegsel betekent 'verkeerd' of 'zonder'. Bedenk een woord met het voorvoegsel 'wan'

Afleidingen

Woorden als 'hongerig' of 'rugtasje' hebben ook een achtervoegsel. Van welke woorden stammen deze woorden?

Hongerig staat in het woordenboek onder: honger

Rugtasje onder 'rugtas'. Dat is dus het 'grondwoord'

Schematisch is een afleiding van...

1. Schema
2. Schemaatje
3. Schema's
4. Organiseren

Eetbaar heeft een

1. Voorvoegsel
2. Achtervoegsel

Illegaliteit is een afleiding van...

1. Crimineel
2. Illegalen
3. Legaal
4. Illegaal

De aanvangstijd van de wedstrijd is 15.00 uur

1. Aanvangstijd = achtervoegsel
2. Aanvangstijd = voorvoegsel
3. Aanvangstijd = gewoon woord
4. Aanvangstijd = samenstelling

Verzin zoveel mogelijk woorden met het achtervoegsel 'loos'

Wat is de belangrijke theorie die je vandaag hebt geleerd. Leg uit/noem begrippen.

Woordbetekenis raden

Samenstellingen en afleidingen helpen je vaak om de betekenis van moeilijke woorden te raden. 

Maakwerk: Magister- Nieuw Nederlands

Startopdracht, opdracht 1, 2, 3 en 4.

Woordenschat hoofdstuk 5

Les 2

Welk woord is een samenstelling?

1. bioscoop
2. bioscoopkaartje
3. Oneindig
4. Stiekem

Samenstellingen

1. bestaan uit 2 of meer woorden
2. Eindigen op 'je' of 'tje'
3. Zijn werkwoorden
4. Beginnen met on

Maak zelf een samenstelling met daarin het woord 'school'

Welke samenstelling bestaat uit de meeste woorden?

1. Rugzak
2. Rugzaktoerist
3. Lichtgewichtrugzak
4. Hogesnelheidstrein

Afleidingen

Bij 'afleidingen' worden er letters aan een woord toegevoegd, die je los meestal niet gebruikt.

Voorvoegsels: hergebruik, ongeduldig, wanhopig,

Achtervoegsels: wekelijks, schuimpje, hongerig

Welke afleiding heeft een achtervoegsel?

1. Onbezorgd
2. Ontvluchten
3. Heropenen
4. Geluidloos

Het woord 'scheidkundige' is afgeleid van?

1. Scheikunde
2. Scheiden
3. Scheikundig persoon
4. Scheid

Typ een woord dat is afgeleid van 'vriend'

Huiswerk 

Magister - Nieuw Nederlands - hoofdstuk 5

Woordenschat (oranje balk)

Opdrachten staan klaar: 5 tot en met 11

Presentatiegroepje mag voorbereiden voor maandag (zachtjes)

Via Magister - Plot 26 - vind je het politiedossier. 

Wie - Wat gebeurd? - Waarom (motief)