Les 2 havo 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Deze les:

- Boekkeuze periode 2
- Uitleg theorie Leesvaardigheid blok 2

- Nakijken startopdracht 1

- Nakijken woordenschat opdrachten 1 t/m 4

- Maken opdracht 3, p. 92-93 (moet volgende les af zijn)

Theorie lezen blok 2: p. 131-149

Deel 1: Verbanden tussen tekstdelen - tekststructuur

(p. 131-134)

Hoe verbind je alinea's met elkaar?

1.

2.

3.

4.

Theorie lezen blok 2

Hoe verbind je alinea's met elkaar?

1. Herhaling van woorden of woordgroepen

2. Signaalwoorden

3. Signaalzinnen

4. Overgangszinnen met een verwijzend woord

1. Herhaling van woorden of woordgroepen

'Overlappers';
Woorden / woordgroepen / synoniemen uit de vorige alinea herhaal je aan het begin van de nieuwe alinea.

Voorbeeld:
Een bestaand misverstand is dat Fries ook een dialect is, maar dat is zeker niet waar. Het Fries is een echte taal.
         Dialecten zijn varianten van het Nederlands die in een bepaald gebied worden gesproken, bijvoorbeeld het Gronings of het Limburgs.

2. Met signaalwoorden

Signaalwoorden zijn woorden of woordgroepen die alinea's verbinden. Het signaalwoord geeft aan om wat voor soort verband het gaat.
Voorbeeld:
Corona betekent voor veel beroepsgroepen dat zij zichzelf opnieuw moeten uitvinden.
      Zo staat de horeca voor de uitdaging klanten te behouden terwijl zij geen gasten mogen ontvangen, waardoor een michelinsterrenmaaltijd thuis laten bezorgen plots mogelijk is.
Zo = toelichtend verband

3. Met signaalzinnen

Een alinea kan een aankondigende of terugblikkende signaalzin bevatten. Aankondigend (vaak laatste zin alinea) terugblikkend (vaak eerste zin van een alinea). Een combinatie is ook mogelijk. Voorbeelden:

1. Ik zal later in deze tekst een veelgehoord tegenargument nog uitleggen en weerleggen.
2. Ik heb eerder al een aantal belangrijke voordelen genoemd van minder vliegverkeer.
3. De oplossing die ik hiervoor al noemde, zal ik later nog toelichten.

4. Overgangszinnen met een verwijzend woord

Verwijswoorden: Deze - die - dit - dat - zulke - dergelijke

Overgangszinnen: samenvattende zinnen aan het begin of einde van de alinea.

Voorbeeld:
Maar mensen hebben er wel vaak meer moeite mee om tegen hun intuïtie in te gaan dan tegen wat ze weten dat waar is, denkt Rissen.
         Dit is niet alleen op het gebied van bijgeloof zo, maar bijvoorbeeld ook bij zelfbeheersing en morele oordelen.

Overzicht signaalwoorden en verbanden, p. 132-133

1. Tegenstellend verband
2. Opsommend verband
3. Oorzakelijk verband
4. Redengevend verband
5. Uitleggend/toelichtend verband

6. Concluderend verband
7. Samenvattend verband
8. Voorwaardelijk verband
9. Vergelijkend verband

10. Doel-middel verband

11. Chronologisch verband

Nakijken startopdracht 1, p. 90-91

Nakijken woordenschatopdrachten 1 t/m 4, p. 86-89

Aan de slag

Maak nu opdracht 3 van Lezen blok 2, p. 93-94.

Af? Dan mag je lezen in je leesboek!