§6.1 t/m 6.4 herhaling

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Herhaling HFD 6

Samenwerken en onderhandelen

CAO

• is een overeenkomst tussen werkgevers-organisaties en werknemersorganisaties.
  
• staan de afspraken die gelden voor alle werknemers werknemers in een groot bedrijf of een hele bedrijfstak
  

* Afspraken in een individuele arbeidsovereenkomst mogen niet strijdig zijn met de cao.
* Afspraken in de CAO moeten voldoen aan de wet.

Samenwerken: cao's

Werkgeverorganisaties en werknemersorganiesaties  onderhandelen over cao's

Een cao is een afspraak tussen werkgevers en vakbonden.

maar de overheid moet er wel mee akkoord gaan. Dit doet de  minister van Sociale zaken en Werkgelegenheid.

Wat staat er NIET in een arbeidsovereenkomst?

1. werktijden
2. loon
3. pensioen-afspraken
4. vakantiedagen

vakbond

Komt op voor de belangen van werknemers en onderhandelt met werkgevers over de CAO en voorwaarden.

Belangen van werknemers

Goede arbeidsomstandigheden

Goede arbeidsvoorwaarden

Inspraak

Belangen van werkgevers

• Lage lonen, weinig belasting
• Goed opgeleide werknemers
• Weinig regels vanuit de overheid

Prisoners' dilemma

• Je bent gevangen in een situatie waarin jouw uitkomst mede afhankelijk is van het handelen van de ander
• Speltheorie: geen overleg mogelijk
• Wat je doet?
• Je zet op een rij wat de ander kan doen en hoe jij er het best op kunt reageren
  

Een prijzenoorlog houdt in het kort in:

1. Bedrijven verhogen steeds de prijzen
2. Bedrijven verlagen steeds de prijzen
3. Prijzen stijgen meer dan inflatie
4. Landen beperken import goedkope producten

Een voorbeeld van een collectief goed is:

1. Autosnelweg
2. Bibliotheek
3. Concert van Simply Red
4. Dijk

een collectief goed is bijvoorbeeld:

1. een auto
2. onderwijs
3. defensie
4. een museum

De overheid neemt maatregelen om negatieve externe effecten terug te dringen door ..

1. Het verhogen van accijnzen
2. Het verhogen van de hondenbelasting
3. Het verlagen van de overheidsuitgaven
4. Het verlagen van de schulden

quasi-collectieve goederen zijn individuele goederen

1. juist
2. onjuist

collectieve goederen zijn niet rivaliserend

1. juist
2. onjuist

het lawaai van een overvliegend vliegtuig is een negatief extern effect

1. juist
2. onjuist

de maatschappelijke kosten van een hamburger zijn hoger dan de kostprijs

1. juist
2. onjuist

negatieve externe effecten zitten in de prijs van een product

1. juist
2. onjuist

er is een tekort aan leraren wiskunde. hierdoor stijgt hun loon

1. juist
2. onjuist

Waarom collectieve goederen?

• algemeen belang (bijv. veiligheid)
  
• kwaliteit bewaken (bijv. rechtspraak)
  
• betaalbaar houden (bijv. onderwijs)
  
• niet individueel te leveren en te betalen                 (bijv. politie)

Maken

rekenopgave blz 180, 181

Herhalingsopgave blz 176, 177