Herhaling H1

Herhaling H1

Waarom doet een dier (of mens) überhaupt iets? Motivatie en drempelwaarde

• Motivatie is de bereidheid van een dier om bepaald gedrag uit te voeren
• Motivatie kan verhoogd worden door uitwendige en inwendige prikkels
• Is de motivatie hoog genoeg, dan wordt de drempelwaarde bereikt: het gedrag wordt uitgevoerd

Gedrag is georganiseerd in gedragssystemen

(samenhangende handelingen).

Gedragssyssteem	voortplantingsgedrag
Subsystemen	vechten, nestbouw, balts, broedzorg
Gedragshandelingen	binnen de balts zoals zigzaggen, sidderen en nestingang tonen.

Balts

Balts = Gedrag dat aan de paring voorafgaat en de geneigdheid tot paring vergroot.

Sociaal gedrag

Sociaal gedrag is gedrag van soortgenoten naar elkaar. 
Mensen en dieren hebben sociaal gedrag.

Een prikkel of handeling bij sociaal gedrag heet een signaal.

natuurlijk gedrag en welzijn

onderzoek naar natuurlijk gedrag (= gedrag dat dieren in het wild vertonen) en de functie van gedrag

functie van gedrag kan zijn

- overleven van het individu

- overleven van de soort

1.2 Studie van gedrag 

Objectief

Alleen werkelijk gebeurde feiten mogen worden vermeld, zonder mening van waarnemer 

Ethologie

De studie van gedrag 

Ethogram

Beschrijving van de handelingen van een dier 

Protocol

Lijst van opeenvolgende handelingen van het dier 

Sleutelprikkel en supernormale prikkel

Prikkel die leidt tot hetzelfde gedrag --> sleutelprikkel

Sleutelprikkel die overdreven gedrag oproept --> supernormale prikkel

Kenmerken van inprenting

Bij inprenting leren dieren alleen iets in een bepaalde korte periode van hun leven. (Gevoelige periode)

Voorbeelden van inprenting:

Herkennen van moeder 

Leren van taalstructuur

Signaal = communicatie richting soortgenoten

Dieren begrijpen meestal de signalen van andere soorten niet.

Hoe vinden dieren een partner?

• Wanneer dieren een partner proberen te lokken en versieren dan noemen wij dit baltsgedrag
• Het versieren van een partner met bijvoorbeeld een dans noemen wij de balts
• Wat is de functie van de balts?

Soorten conflictgedrag

1. Oversprongsgedrag

2. Omgericht gedrag

3. Ambivalent gedrag

A. Je bent te laat voor een afspraak maar moet plassen. Je loopt eerst naar de wc, maar dan toch weer naar de deur. Je twijfelt en loopt toch weer naar de wc. 

B. Het territorium van een leeuw wordt bedreigd door een andere leeuw. De leeuw kan wegrennen of vechten maar wrijft zich tegen een boom aan. 

C. Je krijgt een preek van je ouders omdat je te laat thuis was, je stampt naar boven en knalt je kamerdeur hard dicht. 

Wat hoort bij wat

A = ambivalent gedrag

B = overspronggedrag

C = omgericht gedrag

Associatief leren

Gewenning = niet meer reageren op een prikkel

Prikkels koppelen = klassieke conditioneren

Trial and error = proefondervindelijk leren

Gebeurtenissen koppelen (vaak: beloning en straf) = operante conditionering

Herhaling

 Alle Leerprocessen op een Rijtje:

• Inprenting
• Gewenning
• Trial-and-error
• Klassiek conditionering
• Operant conditionering
• Imitatie
• Inzicht

Overeenkomsten:

• Gedrag bepaald door erfelijke factoren en leerprocessen

• Gevoelig voor sleutelprikkels en supranormale prikkels

• Territoriumgedrag, imponeergedrag, dreiggedrag

Verschillen:

• Gedrag mens sterker bepaald door leerprocessen

• Communicatie is sterk ontwikkeld

• Mens kan gedrag beoordelen aan de hand van normen / waarden

• Rolgedrag en rolpatronen veranderen

Mens en dier

Cultuur

Sociale dieren ontwikkelen binnen hun groep een cultuur. 

Wat mag wel en mag niet, wat zijn gewoontes en gebruiken, deze dingen bepalen de cultuur van de groep.