5H Poezieanalyse

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Presentatie gedichtanalyse

Voordragen

Over de dichter

Mening

Analyse & Interpretatie

*Rijm?

*Strofenbouw?

*Ritme?

*Beeldspraak?

*Bekende vorm? 

*Modern of traditioneel?

Les 9 - 

Literatuurgeschiedenis - 

De Tachtigers

De Tachtigers

met Willem Kloos

De beuk erin

Denken in generaties is ook in deze tijd nog steeds een ding.

Als je iets anders wilt, is schoppen tegen de vorige groep een makkelijk begin.

De Tachtigers hebben dat 'generatieschoppen' tot een ware kunst verheven.

Het werk van Perk werd postuum uitgegeven, Perk overleed al op 22-jarige leeftijd.

Kloos heeft ervoor gezorgd dat dit nog uitgegeven werd, maar hij heeft het flink aangepast. 

In 1941 werd het uitgegeven zoals het bedoeld was.

106 sonnetten schreef hij, een enorm aantal.

Op de volgende dia een link naar een radio-uitzending waar veel verteld wordt over deze bijzondere 

sonnettenkrans,

De Taalstaat

9 april 2022

op NPO Radio 1

www.nporadio1.nl

De breuk

De Tachtigers breken met de oude poëzie, vooral met de domineedichters. Zij breken met de kunst die op de maatschappij gericht is, die moralistisch is. 

Kunst moet individueel zijn, subjectief en anti-moralistisch. 

Gebed

Genadig God, die in mijn boezem leest!

Ik vliet tot U, en wil, maar kan niet smeken.

Aanschouw mijn nood, mijn neergezonken geest,

En zie mijn oog van stille tranen leken!

Ik smeek om niets, hoe kwijnend, hoe bedroefd.

Gij ziet mij een prooi van bedwelmde zinnen:

Gij weet alleen hetgeen uw kind behoeft,

En mint het meer dan ’t ooit zichzelf kan minnen.

Geef, Vader, geef aan uw onwetend kroost

Hetgeen het zelf niet durft, niet weet te vragen!

Ik buig mij neer; ik smeek noch kruis, noch troost;

Gij, doe naar uw ontfermend welbehagen!

Ja, wond of heel; verhef, of druk mij neer:

‘k Aanbid uw wil, hoe duister in mijn ogen:

Ik offer me op, en zwijg, en wens niet meer:

‘k Berust in U, ziedaar mijn enigst pogen!

Ik zie U met kinderlijk ontzag:

Met christen-hoop, noch lauw noch ongeduldig.

Ach, leer Gij mij, hetgeen ik bidden mag!

Bid zelf in mij: zo is mijn beê onschuldig.

Bilderdijk

Romantiek

Kijk eens naar de verschillen met de Tachtigers.

Tijdschrift

Dit was de spreekbuis voor de Tachtigers, in 1885 opgericht door o.a. Van Eeden, Kloos en Verwey. 

Belangrijke publicaties in De Nieuwe Gids waren:

- 'Mei' - Herman Gorter

- 'De kleine Johannes' - Frederik van Eeden

- 'Het boek van kind en God' - Willem Kloos

- 'Sonnetten' Debuut - Henriette Roland Holst

De taal van de Tachtigers was vernieuwend.

Woordkunst stond hoog aangeschreven: neologismen en ongebruikelijke koppelingen.

Veel beeldspraak.

Visueel gericht en de natuur als bron. 

‘Ik heb ook een gedicht geschreven over de Tachtigers, die ik enorm bewonder. Wat zij met taal deden - zij het op een andere manier - is voor mij van eenzelfde orde als straattaal. Gorter vernieuwde met zijn sensitivisme de taal door nieuwe woorden toe te kennen aan klanken en kleuren.’

Ramsey Nasr. Dichter des Vaderlands 2009

Herman Gorter

Ramsey Nasr

Schrijvers en dichters

De Tachtigers waren de impressionisten van de taal. 

De weergave van het moment, het subjectieve, het individualistische 

en het anti-moralistische stond bij beide centraal. 

'Literatuur is de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie.'

Willem Kloos in een recensie over het werk van Gorter

Herman Gorter

Frederik van Eeden

Louis Couperus

Willem Kloos

Aan het werk

In twee- of drietal lees je één van de gedichten en maak je een presentatie van zeven minuten. 

Analyseer & interpreteer!

Presentaties zijn volgende week in de lessen.