voeding en dieet

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Diëten en dieetvoeding

Wat is een dieet? 

Een dieet = een voorgeschreven voedingswijze of voeding die om medische redenen afwijkt van ‘normale’ voeding.

Dat kan gevolgen hebben voor: 

• Hoeveelheid voedingsstoffen en energie 
• Aantal eetmomenten per dag 
• Verdeling van de voedingsstoffen over de verschillende maaltijden 
• Consistentie (of structuur) van het eten – bijvoorbeeld gemalen voeding 
• Temperatuur van het eten

Welke diëten kennen jullie?

Voedingsstof beperkend

Bepaalde voeddingstof inname wordt verlaagd

Energiebeperkt (En-)

Eiwitbeperkt (E-)

Natriumbeperkt (Na-)

Koolhydraatbeperkt (Kh-)

Voedingstof verrijkend

hoeveelheid van voedingstof wordt verhoogd

Energie-Eiwit verrijkt (En+, E+)

Voedingsvezelverrijkt (Vezel+)

Koolhydraat verrijkt (Kh+)

Energie beperkt dieet

Energiebeperkt dieet

= je beperkt de hoeveelheid energie die je per dag opneemt,

bij overgewicht.

gevolgen overgewicht:

hart- en vaatziekten, gewrichtsklachten, suikerziekte

galstenen, te hoge bloeddruk, problemen bij operaties

geestelijke en maatschappelijke problemen

Eiwitbeperkt dieet

Wanneer zou iemand een eiwitbeperkt dieet kunnen krijgen?

Eiwitbeperkt dieet (E-)

Vaak voor mensen die een stoornis hebben 

aan de nieren of lever

Dierlijke voedingsmiddelen zijn eiwitrijk

Vlees, vis, kip, melk, kaas en yoghurt

Veel voorkomende diëten 

Eiwitbeperkt dieet 

Als je problemen hebt met je nieren of lever.  

 verstoring van de waterhuishouding door eitwit tekort

Koolhydraatbeperkt dieet

Koolhydraatbeperkt dieet (KH-)

Koolhydraten zijn groot onderdeel van basisvoedsel voor de mens.

Tijdens de spijsvertering worden de koolhydraten omgezet in glucose

.

Te hoog glucosegehalte in je lichaam is ongezond.

Wie kan het advies krijgen voor een koolhydraatarm dieet?

1. Kanker patiënten
2. Diabetes 2 patiënten
3. Zwangere patiënten
4. Hartpatienten

Voedingsstoffen

Koolhydraten spelen belangrijke rol bij diabetes

De glucose in het bloed is afkomstig van de koolhydraten in de voeding.

Langzame en snelle koolhydraten

Koolhydraten zijn zetmeel, suikers en vezels

Enkelvoudige koolhydraten

Meervoudige koolhydraten

Wanneer zou iemand natriumbeperkt dieet krijgen?

Natriumbeperkt dieet

Natriumbeperkt dieet

ook wel natriumarm genoemd

wanneer?

• te hoge bloeddruk
  
• hart- en vaatziekten
  
• bepaalde leverziekten
  
• zwangerschap, wanneer te veel vocht wordt vastgehouden
  
• nierziekten

Cholesterolbeperkt

Dieet richt zich op:

- minder inname van verzadigd vet en cholesterol

- meer inname van onverzadigde (plantaardige) vetzuren

Tips bij verhoogd cholesterol

1) Vervang verzadigd door onverzadigd vet

2) Neem magere zuivelproducten

3) Matig met vlees en varieer met vis, peulvruchten, ei en noten

4) Drink zo min mogelijk ongefilterde koffie

5) Eet voldoende vezels

6) Beweeg genoeg

7) Niet roken

energie en eiwitrijk dieet

Veel voorkomende diëten

Energie- eiwitverrijkt dieet als je ondervoed bent: 

• Veel eiwitrijke producten 
• Extra vet  
• Extra koolhydraten 

Wat is het?

Het dieet bevat veel energie- en eiwitrijke producten.

De extra energie wordt geleverd door koolhydraatrijke voedingsmiddelen zoals brood, aardappelen, koek en fruit

En vetrijke producten, zoals volle melkproducten, volvette kaas, vettere soorten vlees(waren), (dieet) margarine, roomboter.

Wat houdt het dieet in?

• Het dieet bevat veel energie- en eiwitrijke producten. 
  
• De extra energie wordt geleverd door              koolhydraatrijke voedingsmiddelen zoals brood, aardappelen, koek en fruit.
• En vetrijke producten, zoals volle melkproducten, volvette kaas, vettere soorten vlees(waren), 
• (dieet) margarine, roomboter.

Drinkvoeding energie- en eiwitverrijkt

Bij decubitus, COPD, chronisch zieken, anorexia, geriatrie, pre- en postoperatief

Drinkvoeding op melk-, yoghurt- en sapbasis, soep

Ketogeen dieet 3

Normaal halen de hersenen hun energie uit koolhydraten (suikers en zetmeel). Bij het ketogeen dieet eet iemand veel vetten en weinig koolhydraten. Hierdoor verandert de manier waarop het lichaam normaal gesproken zijn energie uit voeding haalt.

Hoe het dieet precies werkt is nog onbekend, maar het kan ervoor zorgen dat er minder epileptische activiteit in de hersenen ontstaat, waardoor de aanvallen verminderen.

https://www.epilepsie.nl/over-epilepsie/pagina/102-2/ketogeen-dieet/

Zoek per dieet een product dat wel geschikt is binnen het dieet en een product dat niet geschikt is binnen het dieet

 1. Cholesterolbeperkt dieet
2. Natriumbeperkt dieet

3. Energieverrijkt dieet

Vocht

Bij een vochtbalans kan sprake zijn van een:

 positieve vochtbalans:

er wordt meer vocht opgenomen/ingenomen dan uitgescheiden, dus er wordt meer vocht ingenomen dan dat ‘eruit’ / verloren wordt. 

negatieve vochtbalans:

er wordt meer uitgescheiden dan opgenomen/ingenomen wordt, dus er gaat meer uit dan in.

Vochtbalans

Verhouding tussen totale hh vochtopname en  vochtafgifte.

MEER drinken is nodig bij;

• dorstgevoel,
• hoofdpijn
• concentratieverlies
• harde ontlasting

Vochtbalans

Positieve vochtbalans = meer vocht in dan uit

Negatieve vochtbalans = meer vocht uit dan in

Formule

Vochtbalans = hoeveelheid in - hoeveelheid uit

Sondevoeding

Sondevoeding met extra vezels (vezelverrijkt)
Sondevoeding met extra energie (energieverrijkt)
Sondevoeding met extra eiwit (eiwitverrijkt)
Sondevoeding met soja

Opdracht:

Groepje per 2,3personen.

Ziektebeeld:

Patiënt met diabetes type 2,

patiënt met dementie, patiënt met nier insufficiëntie,

patiënt met anorexia, patiënt met een grote decubitus wond, patiënt met epilepsie, patiënt met coeliakie

wat werk je uit:

* wat houd het ziektebeeld in?(kort)

* wat is belangrijk bij de patiënt met dit ziektebeeld

* wat voor dieet word aan deze patiënt gegeven?

*wat houd het dieet in?

*Waarom word het dieet aan deze patiënt gegeven?