H5 Gastheer/ gastvrouw in de zorg

• Welzijn
• Voeding
• MBO
• Studiejaar 1

Gastheer/ gastvrouw in de zorg 

H5 - Dieetvoeding 

De les van vandaag 

• Kennistoets
• Leerdoelen 
  
• Wat is een dieet? 
• Soorten diëten 
• Voedingsadministratie 
• Dieetproducten, voedingssupplementen en functional foods 
• Veel voorkomende diëten  
• Opdrachten maken 
  

Wat is een menuplan?

1. Een overzicht van menu's in een periode
2. Wat de patiënt elke dag moet eten
3. Wat er elke dag besteld moet worden
4. Geen van deze antwoorden zijn juist

Hoe heet het als een menuplan na een periode wordt herhaald?

1. Het tweede menuplan
2. Menuschema
3. Menucyclus
4. Voedingsschema

Wat is het voordeel voor een kok met het werken met een menuschema?

1. Hulpmiddel om variatie aan te brengen in de menu's voor een bepaalde periode
2. Hij weet precies hoeveel groente hij moet bestellen
3. Flexibiliteit, hij kan op de dag zelf kiezen wat de gasten gaan eten
4. Het heeft geen voordelen, het zorgt voor meer werk

Wat betekent "negatieve keuze"

1. De gast geeft aan dat hij niets wil eten
2. De gast geeft aan wat hij niet lust of slecht verdraagt
3. De gast geeft aan wat hij wel lekker vindt
4. Alle antwoorden zijn juist

Leerdoelen 

• Je weet wat het begrip dieet betekent.
  
• Je kan drie veel voorkomende dieten benoemen. 
• Je weet waarop een dieetadvies aanbevelingen geeft.
  

Wat is een dieet? 

Een dieet = een voorgeschreven voedingswijze of voeding die om medische redenen afwijkt van ‘normale’ voeding.

Dat kan gevolgen hebben voor: 

• Hoeveelheid voedingsstoffen en energie 
• Aantal eetmomenten per dag 
• Verdeling van de voedingsstoffen over de verschillende maaltijden 
• Consistentie (of structuur) van het eten – bijvoorbeeld gemalen voeding 
• Temperatuur van het eten

Wat is een dieet?

Dit alles staat vermeld in een dieetadvies, opgesteld door een arts of diëtist. 

In een dieetadvies staat aanbevelingen vermeld voor:

• ontbijt
• lunch
• warme maaltijd 
• tussendoortjes 

• eten voor het slapen gaan 
  

Wat is een dieet?

Een dieet moet zo veel mogelijk aansluiten bij iemands voedingsgewoonten.  

> Daarom is een voedingsanamnese heel belangrijk.   

Voedingsanamnese = een interview of vragenlijst waardoor je informatie krijgt over wat iemand eet.  

Soorten diëten 

Voedingsstofbeperkte diëten 

 Zoals: energiebeperkt, eiwitbeperkt, natriumbeperkt, koolhydraatbeperkt 

 

Voedingsstofverrijkte diëten 

 Zoals: energie-eiwitverrijkt, voedingsvezelverrijkt, koolhydraatverrijkt 

 

Voedingsstofvrije diëten 

 Zoals: glutenvrij, lactosevrij, vetvrij 

Dieetproducten

Dieetproducten zijn voedingsmiddelen of producten die speciaal voor een specifiek dieet bedoeld zijn.   

 

Een dieetproduct heeft  een andere samenstelling dan gewone voeding.  

 

Een dieetpreparaat heeft een andere vorm en een andere samenstelling dan normale voeding. Bijvoorbeeld drinkvoeding. 

Voedingssupplementen 

Voedingssupplementen zijn:  

• dranken
• capsules
• tabletten  
• poedervormige producten die bedoeld zijn om eventuele tekorten  in de voeding aan te vullen.  

Functional foods 

Functional foods zijn voedingsmiddelen waar een bestanddeel aan toegevoegd is.  

Zoals: vitamine C, calcium, bepaalde bacteriën, vezels etc. 

Veel voorkomende diëten 

Energiebeperkt dieet  

De hoeveelheid energie in een maaltijd bereken je door het aantal kilocalorieën  (of Joules) op te tellen: 

 

Een calorie is een maat voor de hoeveelheid energie in eten. De hoeveelheid energie wordt berekend in kilocalorieën (afkorting kcal). Een kcal is dus 1000 calorieën.

Veel voorkomende diëten 

Eiwitbeperkt dieet 

Als je problemen hebt met je nieren of lever.  

Veel voorkomende diëten

Koolhydraatbeperkt dieet 

Koolhydraten vormen normaal gesproken een belangrijke energiebron. 

> Rijst, pasta, brood, maïs,  aardappels etc.  

 

• Koolhydraten worden in je lichaam omgezet in glucose. Dat levert je energie.  
• Je bloedsuikerspiegel geeft aan hoeveel glucose er in je bloed zit.   
• Bij diabetes zit er te veel glucose in je bloed.  
• Dat komt omdat het hormoon insuline de glucose niet (meer goed) kan reguleren.

> Een koolhydraatbeperkt dieet voorkomt dat je teveel koolhydraten ineens binnenkrijgt.  

Veel voorkomende diëten

Natriumbeperkt dieet 

Voor mensen met problemen met hart, lever en nieren.

Natrium is een essentieel mineraal dat voorkomt in voeding. Het kan vocht aantrekken en vasthouden in je lichaam.

( zout)

Veel voorkomende diëten

Dieet bij een verhoogd cholesterolgehalte  

Een hoog cholesterolgehalte verhoogt kans op hart- en vaatziekten. 

Voedingscholesterol zit volop in: 

• eieren, orgaanvlees, schaal- en schelpdieren. 

> Maar het effect daarvan is niet zo groot.….  

Belangrijker lijkt te zijn dat je minder verzadigde vetten binnenkrijgt.  

• Die zitten in vet vlees, vette vleeswaren, roomboter en volle melk. 

Onverzadigde vetten zijn juist wel goed (olie, noten, vette vis). Voedingsvezels ook. 

Cholesterol is een bouwstof voor cellen en hormonen. Zonder cholesterol kunnen we niet leven, maar een verhoogd cholesterolgehalte vergroot de kans op hart- en vaatziekten

Veel voorkomende diëten

Energie- eiwitverrijkt dieet als je ondervoed bent: 

• Veel eiwitrijke producten 
• Extra vet  
• Extra koolhydraten 

Opdrachten 

Maken opdrachten H5

Leerdoelen 

• Je weet dat het begrip dieet betekent. 
• Je kan drie veel voorkomende dieten benoemen.  
• Je weet waarop een dieetadvies aanbevelingen geeft.