9.3 gevolgen van onveiligheid en criminaliteit

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

§9.3 Gevolgen van onveiligheid en criminaliteit

Pagina 176

Wat zijn mogelijke gevolgen van criminaliteit

Materiële en immateriële schade

We onderscheiden twee soorten gevolgen van criminaliteit:

• Materiële gevolgen: schade en het verlies van bezittingen
  
• Immateriële gevolgen: gevoel en beleving van slachtoffers, zoals trauma en reputatieschade.
  

Smaad en laster

Smaad: iemand opzettelijk ‘slechte’ dingen zegt over een ander, met als doel dat anderen dit ter ore komt en deze persoon in een slecht daglicht wordt gesteld

Laster: het verspreiden van valse informatie over iemand, met de intentie om hun reputatie te schaden

Wie ondervinden de gevolgen van criminaliteit?

Gevolgen voor slachtoffers

• Slachtoffers kunnen via Slachtofferhulp praktische, juridische en psychologische hulp krijgen. 
• Directe slachtoffers kunnen allerlei emoties ervaren waardoor ze moeilijk kunnen functioneren 

Wat zijn de gevolgen van criminaliteit op de samenleving?

Gevolgen voor de samenleving

• Stereotypering, dit kan leiden tot etnisch profileren

Gevolgen voor de samenleving

• De samenleving ontwrichten. Bijvoorbeeld het bedreigen van de rechtsstaat.
  

Gevolgen voor de samenleving

• Foute rolmodellen: Criminele socialisatie
  

Gevolgen voor verdachten en daders

• Emotionele schade en reputatieschade bij (on)juiste beschuldiging
• Somberheid door vrijheidsbeperking
• Relaties met sociale contacten kunnen worden geschaad 

Straffen

De straf die wordt opgelegd na een strafbaar feit heeft verschillende doelen.

1. Vergelding 
2. Afschrikking
   
3. Speciale preventie - "een ernstige waarschuwing" 
4. Resocialisatie - "heropvoeden" 
5. Bescherming van de samenleving
   

Wat is het doel van vergelding?

1. Het doel van vergelding is het versterken van de band tussen dader en slachtoffer.
2. Het doel van vergelding is het voorkomen van toekomstige misdaden.
3. Het doel van vergelding is het rehabiliteren van de dader.
4. Het doel van vergelding is het rechtvaardigen van de geleden schade.

Wat is het doel van afschrikking ?

1. Criminelen ontmoedigen om misdaden te plegen
2. Criminelen straffen om wraak te nemen
3. Criminelen helpen om te re-integreren
4. Criminelen belonen voor hun gedrag

Wat is het doel van speciale preventie?

1. Het vergroten van sociale acceptatie van criminaliteit.
2. Het verhogen van strafmaat zonder begeleiding.
3. Het voorkomen van recidive door gerichte interventies.
4. Het versterken van crimineel gedrag.

Waarom is het beschermen van de samenleving een doel?

1. Om wraak te nemen op de criminelen.
2. Om de economie te stimuleren.
3. Om de veiligheid van de burgers te waarborgen.
4. Om de criminaliteit te bevorderen.

Wat is het doel van resocialisatie?

1. Het doel van resocialisatie is om criminelen te belonen.
2. Het doel van resocialisatie is om criminelen te straffen.
3. Het doel van resocialisatie is om criminelen te isoleren.
4. Het doel van resocialisatie is om criminelen te helpen re-integreren in de maatschappij.

Rol van de media

• Media spelen een rol in onze beeldvorming over veiligheid.
• Meervoudige berichten over een onderwerp, kunnen een perceptie van onveiligheid creëren.
• Beeldvorming kan invloed hebben op de kloof tussen objectieve en subjectieve veiligheid.

Rol van de media

Er zijn verschillende hypothesen over de rol van de media in de beeldvorming over criminaliteit:

 

• Cultivatiehypothese: het beeld van de werkelijkheid wordt beïnvloedt als mensen veel over een onderwerp kijken of lezen.
  

• Opinieleidershypothese: mensen nemen normen, waarden en gedragingen over van invloedrijke personen, opinieleiders.

Rol van de media

• Mediaframing hypothese: mediamakers kiezen altijd voor een bepaalde invalshoek

• Selectiviteitshypothese: het idee dat mensen graag nieuws lezen of kijken dat hun mening bevestigt (selectieve keuze) en uit berichten datgene oppikken dat aansluit bij hun referentiekader (selectieve perceptie)

www.vpro.nl

Medialogic maakt goede uitzendingen over beeldvorming. Deze aflevering gaat over onze percepties van 'een aanslag'. Kijktip!

Meten van criminaliteit

• Het meten van criminaliteit is lastig, doordat daders ongezien willen blijven. 
• Om criminaliteit te meten, kijken we onder andere naar politie- en rechtbank statistieken.
  
• Het nadeel hiervan is dat rechtbankstatistieken alleen veroordelingen in kaart brengen.

Politiestatistieken

Politiestatistieken zijn afhankelijk van aangiftebereidheid.

Dit is afhankelijk van verschillende factoren:

• Type delict, bijvoorbeeld inbraak versus huiselijk geweld
• Vertrouwen dat slachtoffers hebben in politie en justitie, bijvoorbeeld bij fietsendiefstal wordt weinig aangifte gedaan.

Zelfrapportage

Criminaliteit kan ook in beeld worden gebracht door onderzoeken die gebruiken maken van zelfreportages. Er zijn twee vormen van zelfrapportage: 

1. Slachtoffers: slachtoffers wordt gevraagd wanneer en hoe ze slachtoffer waren.
   
2. Misdrijven: wanneer en welk type misdrijf ze als dader gepleegd hebben (anoniem).

Aan de slag!

Lees pagina 178 

maak opgave: 

- 11

Huiswerk opgave:

- 12, 13, 14