Paragraaf 6.2: zuren en zure oplossingen cl. 1

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Programma

Eerste uur 

• Uitleg over zuren + oefenvragen 
• weektaak 

Tweede uur 

• Oefenvragen + herhaling 
• groepsopdracht 
• weektaak en afsluiting 

6.2 Zuren en zure oplossingen

Zuren en zure oplossingen 

Wat is een zuur? 

• Een zuur is een deeltje dat één of meer H⁺ ionen kan afstaan (H⁺ donor)
  
• Zure oplossingen bevatten altijd H⁺ ionen
  
• Tabel op p. 134 uit je hoofd kennen! (+ zoutzuur)

Zuren oplossen in water 

Sommige zuren gedragen zich ongeveer als moleculaire stof, andere als zout 

Gedragen zich als zout bij oplossen in water:

• salpeterzuur 
• zwavelzuur 
• waterstofchloride

  

Oplossing wordt dan dus weergegeven in 'losse' ionen, dus bijv.: oplossing van zwavelzuur is: 

2H⁺ (aq) + SO₄ ^2- (aq)

Gedragen zich als moleculaire stof:

Alle andere zuren  

Zuren 

Geef de vergelijking van  het oplossen van waterstofchloride in water

Zuren 

Geef de vergelijking van het oplossen van waterstofchloride in water

HCl (g) --> H⁺ (aq) + Cl^- (aq)

Hoe noem je deze oplossing?

Zuren 

Geef de vergelijking van het oplossen van waterstofchloride in water

HCl (g) --> H⁺ (aq) + Cl^- (aq)

Hoe noem je deze oplossing?

zoutzuur (is dus: H⁺ (aq) + Cl^- (aq))

Geef de vergelijking van het oplossen van azijnzuur in water 

Geef de vergelijking van het oplossen van azijnzuur in water 

CH₃COOH (l) --> CH₃COOH (aq)

Een oplossing van azijnzuur schrijf je dus als:

CH₃COOH (aq) 

Geef de vergelijking van het oplossen van salpeterzuur in water.

Alkaanzuren (par. 6.2)

...een aparte categorie zuren

Alkaanzuren

• Speciale ‘categorie’ zuren, afgeleid van alkanen
  
• Te herkennen aan –COOH groep (zuurgroep of carboxylgroep).
  
• Deze groep zit altijd aan een uiteinde van een molecuul
  
• Algemene formule: C_nH_2n+1COOH
  

Voorbeeld 

Teken de structuurformule van ethaanzuur

Teken de structuurformule van butaanzuur

antwoord vraag

Aan de slag!

Maak de volgende opgaven:

par. 6.1: 10, 14, 15, 16

par 6.2:  18 t/m 21 en 24 t/m 26

Tweede lesuur

Herhaling koolstofchemie

Ethaan

Eth = 2 C

-aan = enkele bindingen tussen C's

Binas 66CD

Ethaanzuur

zuur = COOH-groep

Molecuulformule ethaanzuur = CH3COOH

Geef de naam van het molecuul.

Zuren

• Een zuur is een deeltje wat één of meerdere H+ ionen kan afstaan.
• Ook wel een H+ donor genoemd.
• Hoe meer H+ in oplossing, hoe zuurder de oplossing (dus hoe lager de pH).
• Een alkaanzuur kan de H+ van de zuurgroep afstaan.

Bij zwavelzuur, salpeterzuur en waterstofchloride hetzelfde, 

dus oplossen/ionisatie van waterstofchloride:

HCl -> H⁺ + Cl^-

Bij alle andere zuren (vb. ethaanzuur)

oplossen:

CH₃COOH (l) -> CH₃COOH (aq)

ionisatie:

CH₃COOH (l) -> H⁺ (aq) + CH₃COO^- (aq)

Ionisatie vs oplossen in water 

Geef de vergelijking van de ionisatie van mierenzuur. Gebruik Binas 66A.

Antwoord

(mierenzuur=methaanzuur)

HCOOH --> H⁺ + HCOO^-

Leg uit welke oplossing een lagere pH zal hebben: een 1,0 M HCl oplossing of een 1,0 M
oplossing

H​2​​SO​4​​

Antwoord

De H₂SO₄ oplossing zal een lagere pH hebben, omdat deze meer H⁺ ionen af kan staan dan HCl

Aan de slag 

Groepsopdracht

In groepjes 

Luidop denkend

Drie groepsrollen:

• Voorzitter: degene die luidop voorleest en iedereen scherp houdt 
• denker: degene die luidop nadenkt en zijn/haar associaties deelt (associatie=waar denk je aan bij deze opgave)
• Schrijver: schrijft mee met alles wat er gezegd wordt   

Klaar? maak je weektaak af