Herhaling H6

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Herhaling H6

Productiefactoren

Je hebt zaken nodig om te kunnen produceren

Je kunt dit indelen in vier productiefactoren:

Natuur

Arbeid

Kapitaal

Ondernemerschap

Productiefactor

Je krijgt beloningen van de productiefactoren

Productiefactor	Beloning	Voorbeeld
Kapitaal	Rente, huur	Het verhuren van een gebouw
Arbeid	Loon	Je werkt
Natuur	Pacht	Je leent grond uit
Ondernemerschap	Winst	Een bedrijf maakt winst.

Sleep de productiefactoren naar de juiste foto.

Kapitaal

Arbeid

Natuur

Ondernemerschap

Productiefactoren

Natuur 

Kapitaal

Arbeid

Ondernemerschap

Grond waarop producten verbouwt worden

Gebouwen en machines die nodig zijn bij het produceren van een product

Inspanning van mensen voor het produceren van producten

Het combineren van alle productiefactoren

Productiefactoren en de beloning

Om te produceren heb je productiefactoren nodig.

Iedere productiefactor heeft zijn eigen beloning.

Combineer de productiefactoren met de beloningen.

Arbeid

Kapitaal

Natuur

Ondernemerschap

Loon

Rente

Pacht

Winst

Huur

Toegevoegde waarde

Toegevoegde waarde

Toegevoegde waarde

____ +

Toegevoegde waarde

Formule toegevoegde waarde

Verkoopprijs – inkoopprijs = toegevoegde waarde

Wat is toegevoegde waarde?

1. De waarde van de verkoopprijs.
2. De waarde die een bedrijf toevoegt aan grondstoffen.
3. De waarde van de inkoopprijs.
4. De waarde van de winst.

Wat houdt een bedrijfskolom in?

1. De kosten van een bedrijf over een bepaalde periode.
2. De verschillende afdelingen binnen een bedrijf.
3. De winst die een bedrijf behaalt met een product.
4. De opeenvolgende bedrijven die nodig zijn om een product te maken.

Wat houdt kapitaal intensief in?

1. Er is veel geld nodig om het product te maken.
2. Er is veel menselijke arbeid nodig om het product te maken.
3. Het product is snel kapot.
4. Het product is duur in aanschaf.

Wat is afschrijven ?

Alles wat je gebruikt, verslijt op den duur. Dat geldt bijvoorbeeld voor je schoenen. Elk jaar heb je nieuwe nodig als je er veel op loopt.

Wat is afschrijven ?

NIEUW

 0 jaar

Aan vervanging toe

            10 jaar

Dat geldt ook voor veel dingen die bedrijven gebruiken...

Wie mogen er afschrijven ?

Waarom zou je willen afschrijven ?

Alleen bedrijven

Geen personen / consumenten

Je hebt niet altijd genoeg geld als bedrijf om bijvoorbeeld een machine in één keer aan te schaffen

Hoe bereken je een afschrijving ?

NIEUW

 0 jaar

Aan vervanging toe

            10 jaar

- Als je de bedrijfsauto in één keer koopt, betaal je         € 100.000 bij de aankoop.

- Als je de bedrijfsauto in 10 jaar mag betalen, betaal je elk jaar een deel van die € 100.000, namelijk € 10.000

Hoe bereken je een afschrijving ?

NIEUW

 0 jaar

Aan vervanging toe

            10 jaar

Als je de bedrijfsauto in 10 jaar 

mag betalen, betaal je elk jaar 

een deel van die € 100.000, 

namelijk € 10.000.

Hoe bereken je de afschrijving per jaar ?

= € 100.000 : 10 gebruiksjaren 

= € 10.000 per jaar

Afschrijven: Stel dat je een bedrijfsauto koopt voor €12.000. Deze verwacht je over een periode van 6 jaar te gebruiken. De restwaarde is 10% van de aanschafwaarde. Wat is je afschrijving per maand?

Verkoopprijs

• Inkoopprijs
  
• brutowinstmarge
  __________________ +
• Verkoopprijs
  

• De verkoopprijs is de prijs die je in de winkel betaalt zonder BTW
  

consumentenprijs berekenen

Inkoopprijs

brutowinst + (kosten+winst)

Verkoopprijs

btw  +

Consumentenprijs

Verkoopprijs: € 400
Inkoopprijs: 40% van de verkoopprijs
Hoe groot is de brutowinst?

1. € 160
2. € 267
3. € 240
4. € 286

Nettoresultaat

Omzet

Inkoopwaarde -

Brutowinst

Bedrijfskosten -

Nettoresultaat

omzet

brutowinst

nettowinst

bedrijfskosten

inkoopwaarde

In 2015 bedroeg de brutowinst € 150.000. De inkoopwaarde was € 96.000 en de totale bedrijfskosten waren € 59.500.
Wat was het nettoresultaat?

1. € -5.500
2. € 54.000
3. € 90.500
4. € 305.500

Oom Sam rekent dit weekend op een omzet van patat van
€ 825,-. De verkoopprijs van een zakje patat à 250 gram is
€ 2,20 (exclusief btw). Bereken hoeveel afzet van zakjes patat oom Sam dit weekend verwacht.

Omzet

Omzet = afzet × verkoopprijs

Omzet

Sam verkoopt in een weekend 200 patatjes. De verkoopprijs van een zakje patat à 250 gram is € 2,20 (exclusief btw).

Bereken de omzet van dit weekend.

Omzet = 200 × € 2,20 = € 440

Welke omschrijving van het begrip omzet is juist?

1. De opbrengst van de inkopen
2. De opbrengst van de verkopen
3. De winst na aftrek van de bedrijfskosten
4. De winst voor aftrek van de bedrijfskosten

Oom Sam rekent dit weekend op een omzet van patat van
€ 825,-. De verkoopprijs van een zakje patat à 250 gram is
€ 2,20 (exclusief btw). Bereken hoeveel afzet van zakjes patat oom Sam dit weekend verwacht.

Nettoresultaat

In 2015 bedroeg de brutowinst € 150.000. De inkoopwaarde was € 96.000 en de totale bedrijfskosten waren € 59.500. Bereken in één decimaal het nettowinstpercentage van de omzet in 2015.

Verkoopprijs is € 105. BTW is 21%
Hoe bereken je de verkoopprijs met BTW (consumentenprijs)?

1. 100 : 105 x 21
2. 105 : 100 x 21
3. 105: 21 x 100

Nettowinst

Brutowinst

Consumentenprijs

Omzet

afzet x verkoopprijs

Omzet - inkoopwaarde

Brutowinst - bedrijfskosten

Verkoopprijs + btw

Horen de onderstaande voorbeelden bij vraag of aanbod?

Vraag

Aanbod

Je koopt op het internet schoenen

Een huis wordt te koop gezet

Je gaat naar de winkel voor brood

Juist

Onjuist

Als aanbod stijgt daalt de prijs

Als de vraag stijgt dan daalt de prijs

Als de prijs stijgt komen er meer aanbieders

Sleep naar de juiste definitie

Vraagoverschot

Aanbodoverschot

Er is meer aanbod dan vraag

Er is meer vraag dan aanbod

PRODUCTIECAPACITEIT 

De maximale hoeveelheid die een bedrijf kan produceren

Dit hangt af van: 

• Het aantal mensen dat in het bedrijf werkt
• Het aantal uren dat zij werken
• De hoeveelheid kapitaalgoederen

Het is zonde wanneer je met je bedrijf de productiecapaciteit niet 100% benut!! Want (begrijpen!!): anders heb je WEL de vaste kosten (bijvoorbeeld huur, personeel en/of machines (afschrijving) er niet altijd gebruik van wordt gemaakt...

De productiecapaciteit wordt bepaald door ...

1. de arbeidsproductiviteit
2. het aantal mensen dat in een bedrijf werkt
3. de kapitaalgoederen die worden gebruikt
4. de snelheid van werken

Arbeidsproductiviteit berekenen:

 Formule arbeidsproductiviteit per uur =

 Totale productie (in stuks) : Totaal aantal gewerkt uren

 Formule arbeidsproductiviteit per werknemer:

 Totale productie (in stuks) : Totaal aantal werknemers

Arbeidsproductiviteit, berekening

Arbeidsproductiviteit=

productie per persoon in een bepaalde tijd

Arbeidsproductiviteit kan (een bedrijf laten) toenemen door (begrijpen waarom!): 

• nieuwe technologie
  
• goede arbeidsverdeling 
  
• scholing 
  
• prestatieloon
  
• betere arbeidsomstandigheden/werksfeer
  

Nadeel: afraffelen van het werk? (Slechtere kwaliteit)

Betere arbeiders= meer/ snellere productie

Elke arbeider doet (alleen maar) wat die beste kan. Nadeel?: saai?

Snellere machines. Hiermee kunnen zelfde (of minder?) arbeiders meer maken

Meer plezier= betere prestatiesmeer/ snellere productie

Arbeidsproductiviteit neemt toe door goede scholing.

1. juist
2. onjuist

De winkels zijn in december elke avond open. Wordt hierdoor de arbeidsproductiviteit groter?

1. ja
2. nee

Wat is NIET van invloed op de arbeidsproductiviteit?

1. scholing
2. arbeidsvoorwaarden
3. arbeidsverdeling
4. productiefactoren

Oefensom par. 2

 Van Fictief B.V. dat handelt in mobiele telefoons zijn de volgende gegevens over het jaar 2005 bekend:

• De afzet bedroeg 1800 stuks.
  
• De verkoopprijs bedroeg €225,00.
  
• De inkoopprijs bedroeg €130,00.
  
• De bedrijfskosten bedroegen €175.000

1. Berken de bruto en de nettowinst van Fictief B.V.

Een bedrijf produceert 30.000 frikadellen. Er werken 25 mensen in de fabriek en 5 op kantoor. Bereken de arbeidsproductiviteit per werknemer.

1. 1.200
2. 750
3. 1.000
4. 6.000

Vaste en variabele kosten

 Vaste kosten

 veranderen niet als je  meer of minder gaat produceren

 Variabele kosten

 veranderen wel als je meer of minder gaat  

 produceren

kostprijs berekenen 

De kostprijs = de prijs waarvoor je 1 product kan produceren

 Vaste kosten + variabele kosten 

aantal producten 

 

Een fietsenfabriek produceert 120.000 fietsen. De vaste kosten zijn €7,2 mn en de variabele kosten zijn €240 per fiets.

Berekening kostprijs (= prijs voor het maken van 1 fiets) 

7,2 mn + 28,8mn (120.000x240)= 36mn

36mn:120.000= €300

Maatschappelijke opbrengsten

Maatschappelijke opbrengsten = alle voordelen die de samenleving heeft van een hogere productie bij bedrijven

=Meer welvaart!
(meer behoeften bevredigen)

Maatschappelijke opbrengst = meer banen

Maatschappelijke kosten

Maatschappelijke kosten = alle nadelen die de samenleving heeft van een hogere productie bij bedrijven

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Maatschappelijk verantwoord ondernemen = bedrijven houden bij productie rekening met de gevolgen voor mensen en milieu