18.5 Bewegen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Tas van tafel

Laptop pakken en opstarten

Binas pakken

Gespierdheid

• Tieners willen tegenwoordig graag heel gespierd zijn

Leerdoelen:

Leg uit hoe het komt dat bodybuilders veel meer spiermassa hebben dan marathonlopers terwijl ze allebei heel veel trainen
Hiervoor moet je de onderdelen van de verschillende soorten spieren kennen 

BRON: BINAS 88A, K en §18.5

Succescriteria

• je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen: dwarsgestreept en glad spierweefsel, spiercellen = spiervezels, actine en myosine, motorische eenheid, spierspanning
  
  
• je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen
  
  
• je kunt de (examen)vragen over dit onderwerp goed (bijna foutloos) maken
  

spierweefsel

dwarsgestreept

- skeletspieren

- animale zenuwstelsel

- kort en snel bewegen

glad

- spieren die niet aan botten vastzitten (vaak bij organen)

- autonome zenuwstelsel

- traag maar langdurig

spierweefsel

Spieren kunnen alleen samentrekken (korter en dikker)

Skeletspieren zitten met pezen vast aan botten

Hartspierweefsel is een combi van de beste eigenschappen van beiden

Deze spieren raken snel vermoeid

1. Glad spierweefsel
2. Dwarsgestreept spierweefsel
3. Hartspierweefsel

Welk spierweefsel staat niet onder aansturing van de hersenstam?

1. Dwarsgestreept spierweefsel
2. Glad spierweefsel
3. Hartspierweefsel

Noteer de nummers van de spieren die glad spierweefsel zijn:
1) buikspier
2) wand van een slagader
3) oogspieren
4) wand van de linkerboezem

Hoe zitten spieren vast aan je skelet? (R)

spier

spierbundel

spiervezel

spierfibril (=myofibril)

BINAS 90 C

Spier

Spierschede

Spiervezel

Pees

Spierbundel

Sensorische-

zenuwcel

a) wat moet er gedissimileerd worden om ATP te krijgen in de spieren?
b) in welk organel gebeurt dit?

BINAS 90C

geef antwoord op de vorige vraag

In welke positie van het sarcomeer kan de meeste kracht geleverd worden?

Motorische eenheid

Motorische eenheid is de motorische neuronen + het aantal spiervezels dat wordt aangestuurd door dat neuron

Axon v/e motorische neuron prikkelt de motorische eindplaat van een spier (contactpunt)

Hierdoor worden de spiervezels geprikkeld om samen te trekken (actine en myosine schuiven in elkaar)

Alles of niets (te weinig impulsen = geen contractie)

Spierspanning

Des te minder spiervezels aan één motorische eenheid, des te preciezer de beweging die je kunt maken

Spierspanning - een aantal motorische eenheden zijn altijd gespannen, hierdoor blijf je in evenwicht/ gaat je gezicht niet hangen

Barack en Donald voeren een discussie over de hoeveelheid spiervezels betrokken bij één motorische eenheid.

Barack zegt: in je vingers zijn minder spiervezels betrokken per motorische eenheid dan in je tenen
Donald zegt: de prikkeldrempels van alle motorische eenheden zijn gelijk

Wie heeft/hebben het juist?

1. Barack = Juist Donald = Juist
2. Barack = Juist Donald = Onjuist
3. Barack = Onjuist Donald = Juist
4. Barack = Onjuist Donald = Onjuist

Noteer of de volgende stellingen juist of onjuist zijn.
1. In een spier die zich gedeeltelijk samentrekt, zijn alle spiervezels gedeeltelijk samengetrokken.
2. Een spiervezel die ontspannen is, verbruikt geen energie.
3. Een motorische eenheid heeft als geheel een prikkeldrempel.

Krachttraining

Krachttraining zorgt voor meer actine en myosine binnen een spiervezel (niet meer spiervezels dus!)

Hierdoor kan de spier krachtiger samentrekken en wordt het dus groter.

Door duurtraining neemt het aantal bloedvaten in de spieren toe. Leg uit hoe dit zorgt voor een beter duurvermogen (oorzaak/gevolg-vraag 2p)

Wat zullen verschillen zijn in de diëten van een bodybuilder en van een marathonrenner?

Huiswerk

Vragen 18.5