H3 Taalverzorging les 1 - Ambiguïteit

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Leerdoelen Taalverzorging 5

1. Ik weet wat ambiguïteit is.

2. Ik kan met behulp van mijn kennis over zinsdelen uitleggen waarom een zin ambigu is.

3. Ik kan uitleggen welke twee verschillende betekenissen een zin heeft die ambigu is.

Wat gaat er mis op het plaatje van Fokke en Sukke?

Leerdoelen Taalverzorging 5

1. Ik weet wat ambiguïteit is.

2. Ik kan met behulp van mijn kennis over zinsdelen uitleggen waarom een zin ambigu is.

3. Ik kan uitleggen welke twee verschillende betekenissen een zin heeft die ambigu is.

Ambiguïteit

Ambigue = dubbelzinnig 

(op meerdere manieren op te vatten door bijvoorbeeld):

1) gebruik van homoniem (woord met meerdere betekenissen)

2) woordgroep met meerdere betekenissen

3) Redekundig ontleden

4) onduidelijke verwijzing

1. homoniem (woord met meerdere betekenissen)

De taxichauffeur zette zijn klanten af.

Hier kan afzetten betekenen 'afleveren', maar ook 'te veel laten betalen'.

2. Woordgroep (met meerdere betekenissen)

Jeroen bekijkt de nieuwste tekening van zijn zoon. Dat kan betekenen:

• De nieuwste tekening waarvan zijn zoon de eigenaar is (zijn bezit).
• De nieuwste tekening waarop zijn zoon staat afgebeeld.
• De nieuwste tekening die zijn zoon gemaakt heeft.

3. Ontleden (op verschillende manieren ontleden met verschillende betekenissen)

Ferdinand groette de man met de pet.

Twee mogelijkheden:

De man met de pet= lijdend voorwerp

anders gezegd: De man met de pet wordt gegroet door Ferdinand.

De man= lijdend voorwerp

met de pet= bijwoordelijke bepaling

Anders gezegd: Met de pet groette Ferdinand de man.

4. Onduidelijke verwijzing

Peter ging op vakantie met een oud-collega en zijn vrouw.

             Het is niet duidelijk om wiens vrouw het gaat.

Kees sloeg Hans bij de bank, waarna hij wegliep.

            Wie is hij?

            Om welke bank gaat het?

Aan de slag

Bestudeer blz. 5 en 6

Maak opdr. 1, 2 en 3