5.5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Thema 5: waarneming, gedrag en regeling

Basisstof 5: gedrag

Vandaag

- Herhaling

- Uitleg

- Werktijd en huiswerk check

- Afsluiting

Uit welke onderdelen bestaat het centrale zenuwstelsel?

Leg uit wat de reflexboog is.

Iris is verziend, zij ziet dingen van dichtbij dus niet goed. Iris draagt hiervoor een bril met ... lenzen

1. Holle lenzen (-)
2. Holle lenzen (+)
3. Bolle lenzen (-)
4. Bolle lenzen (+)

Mathijs heeft een keelontsteking, waarom is er een kans dat hij ook een oorontsteking krijgt?

Een impuls is

1. een invloed uit de omgeving
2. een elektrisch signaaltje
3. het aansturen van de spieren
4. een zintuigcel

Wat is een zintuig?

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen wat gedrag is.

- Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald.

- Je kunt het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag.

Gedrag

Gedrag bestaat uit handelingen die samenhangen en samen een doel hebben. De verschillende handelingen volgen elkaar in een vaste volgorde op en het effect van de ene handeling leidt tot een volgende handeling. Dit noem je een gedragsketen.

prikkel

reactie op prikkel: respons

Prikkels

Je hebt verschillende soorten prikkels. Uitwendige prikkels komen van buiten af, bijvoorbeeld de geur van brood. Inwendige prikkels vinden plaats in het lichaam, bijvoorbeeld honger.

Motivatie is de bereidheid om te reageren op een prikkel, als je geen honger hebt dan zal je dus niet reageren op de prikkel geur van brood. Er vindt dan geen respons plaats.

Geef een voorbeeld van een inwendige prikkel en een voorbeeld van een uitwendige prikkel.

Aangeboren en aangeleerd

Gedrag kan aangeboren of aangeleerd zijn. 

Aangeboren gedrag hoef je niet te leren.

 Aangeleerd gedrag is gedrag dat je leert.

Geef een voorbeeld van aangeleerd gedrag.

Sociaal gedrag

Gedrag kan beïnvloed worden door soortgenoten, gedrag tussen soortgenoten noem je sociaal gedrag. De handeling van soortgenoot 1 is dan een prikkel voor soortgenoot 2. Een prikkel of een handeling bij sociaal gedrag noemen we een signaal.

Geef een voorbeeld van een signaal tussen mensen.

Gedrag van mensen

Het gedrag van mensen is anders omdat wij nadenken over ons gedrag. Wij handelen vanuit normen (gedragsregels waarvan veel mensen vinden dat je eraan moet houden) en waarden (wat jij belangrijk vindt in het leven). 

Wat is een waarde die voor jou belangrijk is?

Observatie en interpretatie 

een observatie is het waarnemen van feitelijk gedrag (iemand steekt zijn hand omhoog). Interpretatie is wat jij denkt dat dit gedrag betekent (iemand begroet je door zijn hand op te steken).

observatie: de juf steekt haar duim omhoog naar iemand. Wat is de interpretatie hiervan?

Werktijd

- Maken basisstof 5, klaar met 5? dan start je met basisstof 6.

- Samenvatting maken

- Begrippenlijst maken

- Biologie met Joost op youtube