MMA3 - 6.3 Afval

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Paragraaf 6.3 Afval

Benodigheden

- Schrift

- Pen, potlood

LessonUp: 

JA!

Telefoons later

Leerdoelen 6.3 - Afval -

• Kun je uitleggen welke 3 groepen afval er zijn?
  
• Kun je uitleggen welke soorten vervuiling er zijn van water en hoe drinkwater gemaakt wordt.
  
• Kun je uitleggen hoe afvalstoffen in de lucht komen en wat de gevolgen zijn?
  
• Kun je het broeikaseffect uitleggen aan de hand van een plaatje?
  
• Kun je uitleggen wanneer de koolstofkringloop verstoord is?
  
• Kun je uitleggen wat de 2 gevolgen zijn van opwarming van de aarde?
  

Soorten afval

Huishoudelijk afval:

• Composteren
• Recycling
• Hergebruik
  
• Verbranden
• Storten
• Grof vuil
• Klein chemisch afval

Recycling/hergebruik

Recycling:

- Glas

- Blik

- Plastic

- Papier

- Gft -> Compost

hergebruik als iets anders

Recyclen van papier

Bron 2

Drinkwater

Drinkwater uit de kraan

In de EU moeten landen voldoen aan strenge eisen

• Kraanwater in de EU is geschikt als drinkwater

Sommige landen geen strenge eisen

• Kunnen dan micro-organismen inzitten

• Hiervan kun je ziek worden
• Deze landen beter flessen water kopen
  

Bron 5

Versterkt broeikaseffect

Koolstofkringloop

Bron 10

Bron 9

Bron 12 Bron 13

Zure regen

Zure regen

Stikstofoxide verbindingen komen vrij bij de verbranding van fossiele brandstoffen.

Reageren in de atmosfeer met water -> vormt HNO3 = zuur

-> zure regen.

Effecten zure regen

Gewasbeschermingsmiddelen

• (tijdelijk) effectief 
• milieuschade
• gezondheid

Maatregelen gewasbeschermingsmiddelen

biologisch afbreekbaar

selectieve werking

werken zoveel mogelijk alleen op plaagorganismen

blijven niet lang in bodem

Waar hoort welk afval?

Nuttige toepassing

Verbranden

Storten

Wie heeft er gelijk? 

Limei en Lieke bespreken op welke manier drinkwater wordt gemaakt.

Lieke zegt: Drinkwater wordt gemaakt uit oppervlaktewater. Aan dit water worden bacteriën toegevoegd om het te reinigen.

Limei zegt: Drinkwater wordt gemaakt uit grondwater. Dit wordt gefilterd en gezeefd en daarna wordt het behandeld met ultraviolette straling.

1. alleen Lieke heeft gelijk
2. alleen Limei heeft gelijk
3. beide hebben gelijk
4. beide hebben ongelijk

Is de energiebron van fossiele afkomst of niet?

Fossiele brandstof

Niet fossiele brandstof

aardgas

aardolie

steenkool

houtskool

hout

kernenergie

wind

Wie heeft er gelijk? 

Over fossiele brandstoffen worden enkele uitspraken gedaan.

Stavia zegt: “Bij de verbranding van fossiele brandstoffen komt stikstofoxide vrij. Hierdoor wordt het op aarde steeds warmer.”

Marlinde zegt: “De afvalgassen die bij de verbranding vrijkomen, kunnen op warme windstille dagen zorgen voor smog.”

1. alleen Stavia heeft gelijk
2. alleen Marlinde heeft gelijk
3. beide hebben gelijk
4. beide hebben ongelijk

Verschillende stoffen spelen een rol bij de verzuring. Bekijk de afbeelding hiernaast. Welke stoffen moeten ingevuld worden op plaats 1 en welke op plaats 5? 

1. 1: Zwaveldioxide en stikstofoxide 5: Ammoniak
2. 1: Zwaveldioxide en salpeterzuur 5: Ammoniak
3. 1: Zwavelzuur en salpeterzuur 5: Stikstofoxide
4. 1: Zwavelzuur en ammoniak 5: Stikstofoxide

Welke van de volgende verschijnselen zijn de oorzaak van het versterkte broeikaseffect? Let op: meerdere antwoorden zijn juist. 

De hoeveelheid koolstofdioxide in de lucht stijgt.

Het waterpeil van de Noordzee is gestegen.

In Nederland regent het steeds vaker.

Steeds meer mensen op aarde gebruiken energie.

1

2

4

3

Wat wil zeggen:
selectieve gewasbeschermingsmiddelen

1. alle organismen gaan dood
2. alle plaagorganismen gaan dood
3. Alleen insecten gaan dood, vogels niet

Biologisch afbreekbare gewasbeschermingsmiddelen

1. breken biologische plagen af
2. breken alle insecten af
3. worden afgebroken door de schimmels en bacteriën
4. blijven in het milieu en zijn niet af te breken

zure regen wordt veroorzaakt door: (meerdere goed)

1. koolstofdioxide
2. zwaveldioxide
3. stikstofoxiden
4. CFK (in spuitbus en koelkast)