Klas 4 spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Een trema gebruik je...

• om te voorkomen dat twee klinkers in een woord samen worden uitgesproken: calorieën, geïrriteerd, poriën, zoöloog;
• in leenwoorden: fröbelen, patiënt, überhaupt (umlaut). 

Let op: in samenstellingen geen trema maar een koppelteken!

Gala-avond (anders 'laav'), bio-industrie ('oin'), wc-bril ('wcb').

Een apostrof om uitspraakproblemen te voorkomen gebruik je...

• als je een 's' schrijft achter woorden die eindigen op -a, -i, -o, -u en -y: Nico's tas, paria's, jury's. MAAR: cadeaus, jockeys;
• als weglatingsteken: 's avonds (des avonds), Thomas' pet;
• in meervouden en afleidingen van afkortingen: cd'tje, wc's;
• in verkleinwoorden op -y: pony'tje. MAAR: cowboytje.

De kroon van Beatrix is met andere woorden...

1. Beatrixs troon
2. Beatrix's troon
3. Beatrix' troon
4. Beatri'x troon

Het meervoud van 'hyena'...

1. hyenas
2. hyena's
3. hyenaas
4. hyenazzz

Iemand op het vwo is een...

1. VWOer
2. vwo-er
3. VWO-er
4. vwo'er

Het verkleinwoord van 'jockey'

1. jockeytje
2. jockey'tje
3. jockey-tje
4. jockytje

Telwoorden met of zonder -n?

1. Telwoorden zoals enkele, weinige en vele worden sowieso zonder -n geschreven als het om dieren of dingen gaat.
2. Dergelijke telwoorden worden zelfstandig gebruikt als je achter het telwoord geen zelfstandig naamwoord kan invullen. Zelfstandig gebruik krijgt een -n als het om mensen gaat.
3. Telwoorden als tientallen en duizenden krijgen altijd -n.

Zelfstandig gebruikte bijvoeglijk naamwoorden...

• eindigen in het enkelvoud op -e en het meervoud op -en:         'Als gepensioneerde kan jij je inzetten voor ouderen.'
• eindigen meestal op -e als ze dingen of zaken aanduiden, maar niet in stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden: 'We vonden twee gouden en drie zilveren.

Zijn Mark en Natasja de enige/enigen met verstand van kunst?

1. enige
2. enigen

De leerlingen van klas 4 zijn vandaag met vele/velen.

1. vele
2. velen

Zure / Zuren vindt de gepensioneerde / gepensioneerden vies.

1. Zure / gepensioneerde
2. Zuren / gepensioneerde
3. Zure / gepensioneerden
4. Zuren / gepensioneerden

Hoe schrijf je 3.000.000.000.000 in letters?

1. drie miljard
2. driemiljard
3. drie biljoen
4. driemiljoen

Hoe schrijf je huis + deur + bel + knopje ?

1. huisdeurbel knopje
2. huisdeur bel knopje
3. huis deurbel knopje
4. huisdeurbelknopje

Harpspelen of harp spelen?

1. harpspelen
2. harp spelen

Programma voor vandaag

• Lessonup over het liggend streepje en weglatingsstreepje
• Zelf oefenen met spelling

Het liggend streepje

Als er niet genoeg ruimte is op een pagina, kan een woord worden afgebroken met een liggend streepje. Doe dit altijd na een lettergreep!

• boe-ken; of-fer; la-de
• Let op: konin-ginnenpage

Handhaaf bij samenstellingen de oorspronkelijke woorden:

• slacht-offer; week-dieren

Wat is de juiste spelling?

1. oud-chef-kok
2. oud chefkok
3. oud-chef kok
4. oud chef kok

... wordt tijdens carnaval Oeteldonk.

1. Hertogenbosch
2. s-Hertogenbosch
3. 's-Hertogenbosch
4. 's Hertogenbosch

Een + sta + in + de + weg schrijf je als...

1. Een sta-indeweg
2. Een sta-in-deweg
3. Eenstaindeweg
4. Een sta-in-de-weg

Weglatingsteken

Je kan delen van woorden weglaten met een weglatingsteken. Daarvoor zijn twee regels:

1. Het weggelaten deel moet een woorddeel zijn.
2. De behouden (andere) delen moeten gelijkwaardig zijn.

Bij het eerste woord: voor- en achterhoofd; drie- en vierkant.

Bij het tweede woord: carnavalsfeest en -optocht.

Voordelen en nadelen zijn samengetrokken?

1. Voordelen en -delen
2. Voor- en nadelen
3. Voordelen en na-
4. -delen en nadelen

Bakfietsen en elektrische fietsen zijn samengetrokken?

1. Bakfietsen en elektrische fietsen
2. Bak- en elektrische fietsen
3. Dit klopt niet.
4. -fietsen en elektrische fietsen.

Boekenkast en klerenkast zijn samengetrokken?

1. -kast en klerenkast
2. Boeken- en klerenkast
3. Dit klopt niet.
4. Boekenkast en kleren-

Maak de opdrachten

Oefen opdrachten naar keuze. Zorg ervoor dat je bij de kleinste twijfel over een woord direct opzoekt wat de regel is.

Gebruik betrouwbare sites, zoals: OnzeTaal.nl