Tandheelkunde endo les 1

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Tandheelkunde

Endodontologie

Periode 5

Les 2

Programma

Lesweek 1: Introductieweek.

Lesweek 2: De pulpa, het wortelkanaal, functies, taak van de pulpa.

Lesweek 3: Peri-apicale aandoening en diagnose.

Lesweek 4: Endodontische behandeling: droogleggen en reinigen.

Lesweek 5: Endodontische behandeling: preparatie van het wortelkanaal.

Lesweek 6: Endodontische behandeling: apicale reiniging en afsluiten.

Lesweek 7: Bijzondere endodontische behandelingen.

Lesweek 8: Herhaling lesstof en voorbereiding toets.

Lesweek 9: Toets.

Leerdoelen van deze les

• Je kan het begrip endodontologie uitleggen.
• Je kent de anatomie van de pulpa.
• Je kunt de functies van de pulpa benoemen.

Toets

Wanneer: in lesweek 9.

Hoe: theorietoets op It's learning.

Wat: meerkeuze en open vragen.

Waar denk je aan bij endodontologie?

Endodontologie

• Weke kern gebitselement.
• Bestaat uit de tandpulpa, uitlopers van de odontoblasten in de dentinetubuli en de parodontale weefsels verbonden met de tandpulpa rondom de wortelpunt.
• Endodontium/pulpa.
• Doel endodontologie: ziekten voorkomen of behandelen zodat het gebitselement kan blijven functioneren.

Pulpaholte

• Het binnenste, holle gedeelte van een gebitselement.
• In een normale situatie zit hier pulpaweefsel in. 
• Pulpaholte wordt onderverdeeld in de pulpakamer en het wortelkanaal.

Waaruit bestaat pulpaweefsel?

1. Cellen, bindweefsel, bloedvaten, lymfevaten, zenuwvezels.
2. Glazuur, dentine, zenuwvezels.
3. Cariës, zenuvezels, apicale zwarting.
4. Foramen apicale, pulpahoorn, zenuwvezels.

Opdracht

• De pulpa.
• Zet de juiste omschrijving bij de juiste letter.
• Opdracht wordt uitgedeeld door de docent.

Anatomie en fysiologie tandpulpa

a: pulpakamer

b: wortelkanaal

c: dak van de pulpakamer

d: bodem van de pulpakamer

e: pulpahoorn

f: wortelkanaalingang

g: apex

h: furcatie

i: foramen apicale

j: lateraal kanaal

Pulpakamer

• Bevindt zich in de kroon van de tand of kies.
• Heeft een dak en een bodem.
• Loopt uit richting de knobbels: pulpahoorn. 

Wat kun je vertellen over het wortelkanaal?

Wortelkanaal

• Zit in de wortel van de tand of kies.
• Is ovaal/rond/buisvormig.
• Is bovenaan breder dan onderaan.
• Kan aftakkingen (lateraal kanaal) en bochten hebben.
• Onderin is er een hele kleine opening: foramen apicale.
• Door het foramen apicale komt een lymfevat, bloedvat en een zenuwstreng het element in.
• Wortelpunt = apex. 

Iedere tand of kies heeft evenveel wortelkanalen.

1. waar
2. niet waar

Opdracht

• Aantal wortelkanalen.
• Vul in bij elk element hoeveel wortels en hoeveel wortelkanalen deze heeft.
• De docent deelt de opdracht uit.

Belangrijkste cellen tandpulpa

• Fibroblasten: komen in de gehele pulpaholte voor en produceren tussencelstof en vezels.
• Odontoblasten: liggen in een laagje tegen het dentine. De uitlopers noem je kanaaltjes van Tomes. Vormen nieuw dentine.
• Afweercellen: ook wel macrofagen genoemd. Liggen tegen de bloedvaten. Komen in actie wanneer een ontsteking ontstaat. Zijn onderdeel van het afweersysteem.

Afwijking in de pulpacellen

• Soms kunnen pulpacellen verkalken.
• Deze vormen dan een groepje harde cellen.
• Die noem je pulpasteentjes of dentikels. 

Bij welke patiënten worden vaker verkalkte pulpacellen aangetroffen?

1. Bij kinderen.
2. Bij jongeren tussen de 12 en 18 jaar.
3. Bij patiënten met een beugel.
4. Bij oudere patiënten.

Wat is ook alweer het foramen apicale?

Foramen apicale

• Minescule opening onderin het wortelkanaal (de apex).
• Aan- en afvoer van bloedvaatjes, lymfevaatjes en zenuwstreng voor de tand of kies.

Hoeveel functies heeft de pulpa?

1. 1
2. 2
3. 4
4. 5

Functies pulpa

• Vormende functie: de pulpacellen vormen vezels en nieuw dentine.
• Voedende functie: de pulpa bestaat uit levend weefsel wat gevoed moet worden. Dat doen de aanvoerende bloedvaten.
• Sensorische functie: het voelen van pijn en temperatuur.
• Afweerfunctie: bij een ontsteking zorgen de afweercellen en de lymfecellen voor afweer. 

Stel: je bijt op iets hards. Welke functie van de pulpa zorgt er dan voor dat jij dat voelt en niet doorbijt?

Leeftijd en de pulpa

• Hoe jonger je bent, hoe wijder de pulpa.
• Bij doorbraak van een blijvend element is de pulpa nog niet afgevormd, dus onderaan nog open.
• Hoe ouder je bent, hoe meer afzetting odontoblasten/dentinevorming en verkalking. 
• Het smaller worden of helemaal dichtslibben van het wortelkanaal  noem je: oblitereren. 

Huiswerk

• Lezen: Tandheelkundige kennis voor tandartsassistenten, hoofdstuk 6.1 t/m 6.2.3 (blz. 176 t/m 179.
• Maak uit deze tekst 5 vragen van wat jij lastige theorie vindt. (maak ze zelf en niet via AI!!!) 
• Lever deze vragen in op It's Learning.
• Inleveren uiterlijk vrijdag 6 september.

Tot slot

• Wat hebben we geleerd? Zijn de lesdoelen behaald?
• Hebben jullie vragen?

Wat vond je van deze les?

Ik wist het allemaal al.

Leerzaam maar moeilijk.

Veel informatie.

Sluit goed aan bij de praktijklessen/BPV.

Ik begrijp er nog steeds niets van.

Leuk, gezellig en interessant