Theorieles blok 1.6 - les 1

• tandartsassistent
• MBO
• Studiejaar 1

Theorieles Specifiek

Blok 1.6 - les 1

Deze les

• Eindopdracht
• Leerdoelen
  
• Voorkennis
• Theorie
• Vragen
• Zelfstandig werken

Eindopdracht

Toets over blok 1.5 en 1.6

Leerdoelen les 1

Aan het eind van deze les kun je: 

• De anatomie en fysiologie van de tandpulpa benoemen
  
• Uitleggen wat de redenen zijn om een endodontische behandeling uit te voeren
  
• De verschillende endodontische instrumenten benoemen en je kunt vertellen wat hun functie is
  
• Aan de hand van pijnklachten een voorlopige diagnose stellen om welke vorm van pulpitis het gaat
  
• Voorlichting en advies geven over de endodontische behandeling

Voorkennis testen

00:20

Hoe noem je zo'n rubberen lapje?

00:44

Hoe heet deze vloeistof?

1. Calciumhydroxide
2. Natriumhypochloriet
3. Natriumperboraat
4. Calcicur

00:50

Hoe noem je het opvulmateriaal waarmee de kanaaltjes gevuld worden?

Endodontologie 

Ziekten ‘endodontium’ voorkomen of behandelen met behoud van het element

Behoud is belangrijk!

Anatomie en fysiologie van de pulpa

Pulpaholte

Pulpaholte = pulpakamer en wortelkanaal

Gevuld met pulpaweefsel: cellen, bindweefsel, 

af- en aanvoerende bloedvaten, lymfevaten 

en zenuwvezels

Pulpabodem = zie d

Wortelkanaal

Het deel van de pulpaholte in de wortel van het gebitselement (b)

Vertakkingen: laterale kanalen (h en j)

Foramen apicale = hoofdingang (g)

• Toegang van lymfe, bloed en zenuwen
• Afvoer van lymfe en bloed
  

Cellen in de tandpulpa

• Fibroblasten: produceren tussencelstof en vezels
• Odontoblasten: vormen dentine (kanaaltjes van Tomes)
• Afweercellen: (macrofagen) opruimers: afweer
• Pulpasteentjes: verkalkte pulpacellen (oudere mensen)

Functie van de pulpa

• Dentinevormend: vormen vezels en dentine
• Voedend: geleverd door aanvoerende bloedvaten
• Sensorisch: pijn en temperatuur
• Afweer: door macrofagen, en vorming irritatiedentine

Leeftijd pulpa

• Hoe jonger hoe breder: nog niet afgevormd
  
• Hoe ouder hoe smaller: verkalking

De behandeling

Gedeeltelijk of geheel verwijderen van de pulpa

Redenen voor een endo:

• Pijn: infectie door cariës profunda, irritatie vulmateriaal
  
• Exponatie van de pulpa: trauma, prepareren caviteit
  
• Restauratieve redenen: plaatsen wortelstift, overkappingsprothese
  

Tijdens een endo wordt de pulpa geopend met een free-end boor (of safe-end boor). Deze heeft een niet slijpende kop. Waarvoor dient dat?

1. Om de pulpakamer te openen zonder dat je teveel dentine weghaalt
2. Daarmee kunnen de diepgelegen kanaalingangen verbreed worden
3. Hiermee wordt voorkomen dat de wanden en de bodem van de pulpa beschadigen
4. Hiermee kan de zenuw gemakkelijk verwijderd worden uit het kanaal

Welk instrument hoort bij de volgende beschrijving:
Hardmetalen boor met lange schacht die het mogelijk maakt om de diepgelegen kanaalingangen te verbreden.

1. Free-end boor
2. Gates Glidden Drill
3. Extirpatienaald
4. Handvijl

Nadat de pulpa geopend is en de kanaaltjes opgespoord zijn, worden de kanaaltjes geirrigeerd (gespoeld). Waarvoor dient dit?

1. Om een thermisch trauma te voorkomen
2. Om de kanaaltjes te reinigen
3. Om losse resten uit het kanaal weg te spoelen
4. Om te desinfecteren

Na de eerste fase van de endo, wordt een noodvulling gelegd. Van welk materiaal is die vulling?

1. Cavit
2. Composiet
3. Compomeer
4. Durelon

1

2

3

4

5

6

7

Cofferdam plaatsen

Extirperen

Element en pulpakamer openen, kanaaltjes opsporen met rechte sonde, kanaaltjes verbreden met gates glidden drills

Vijlen en irrigeren met NaOCl

Lengte bepalen

Noodvulling aanbrengen

Kanalen drogen met paperpoints en evt. calciumhydroxide (Ca(OH)2) aanbrengen

Pas ná het openen wordt een cofferdam geplaatst. Zou de cofferdam al voor het openen aangebracht worden, dan kan de tandarts de as-richting van het gebitselement niet goed meer beoordelen. En dat is noodzakelijk om in te schatten waar de kanaalingangen zich bevinden.

Aantal behandelingen

Meestal twee

1e zitting “endostart”: extirpatie pulpa, lengte bepalen, vijlen, irrigeren, evt. insluiten medicament en noodrestauratie

2e zitting “afmaken endo”: verder schoonmaken, vullen van de wortelkanalen en definitieve restauratie

Evaluatie leerdoelen

Je kunt nu

• De anatomie en fysiologie van de tandpulpa benoemen
  
• Uitleggen wat de redenen zijn om een endodontische behandeling uit te voeren
  
• De verschillende endodontische instrumenten benoemen en je kunt vertellen wat hun functie is
  
• Aan de hand van pijnklachten een voorlopige diagnose stellen om welke vorm van pulpitis het gaat
  
• Voorlichting en advies geven over de endodontische behandeling

Slot

Maak de volgende opdracht:

Opdrachtenkaart 1.6, theorieles 1