TKT endodontische aandoeningen (pulpa) pop up

• BSTA Tandartsassistente
• MBO
• Studiejaar 1

POP UP Endodontische aandoeningen (pulpa)

Lesdoelen

Aan het einde van de les weten jullie wat de volgende onderwerpen inhouden:

- anatomie pulpa

- pulpa aandoeningen

-periapicale aandoeningen

- odontogene ontstekingen

Wat weet je al/nog
over de pulpa?

Literatuur

- TKT H6 paragraaf 6.1 t/m 6.3 Pulpa aandoeningen

- TKT H8 paragraaf 8.4

Anatomie pulpa

-pulpakamer

-wortelkanaal

-dak pulpakamer

-bodem pulpakamer

-wortelkanaalingang

-apex 
-furcatie

-foramen apicale

-lateraal kanaal.

Wortelkanaal

- verschil in aantal wortelkanalen per element (zie blz. 178 TKT H6)

- belangrijke cellen zijn:

1. fibroblasten: produceren tussencelstof en vezels

2. Odontoblasten: vorming van dentine (kanaaltjes van Tomes)

3. afweercellen: komen in actie bij het ontstaan van een ontsteking.

- functie tandpulpa:

* vormende functie             * sensorische functie

* voedende functie             * afweerfunctie

Pathologie pulpa en omringende parodontale weefsels

bacteriële irritatie

mechanische irritatie

thermische irritatie

chemische irritatie

Er wordt onderscheid gemaakt tussen pulpa- en periapicale aandoeningen.

Reversibele pulpitis

pijnloze reversibele pulpitis --> moeilijk op te sporen

pijnlijke reversibele pulpitis --> koude- of warmte prikkel, heftige pijn, ook snel weg 

oorzaak weg nadat diep carieus defect is verholpen.

Irreversibele pulpitis

Kan pijnloos verlopen, weinig klinische klachten

symptomen:

- heftige pijn, uitstraling langs de kaak, houdt langere tijd aan

- begint spontaan, vooral 's avonds erger

- tumor

- necrose van het weefsel

- endo noodzakelijk.

Necrotische pulpa

- gevolg van een pulpitis

- element kan na verloop van tijd verkleuren

- problemen in het periapicale gebied.

Parodontitis apicalis

* ontsteking van het weefsel van het parodontale ligament rond het apicale gebied.

* klinisch weinig klachten

* percussie gevoelig

* chronische ontsteking kan acuut worden

Apicaal abces

acuut

goed te lokaliseren

fistel (zie afb,)

nog niet door periost doorgebroken: veel druk: pijn

wel doorgebroken door periost: zwelling onder de mucosa (blz. 184 H6.3.2 TKT)

Wortelresorptie

externe wortelresorptie: element vitaal dan hoeft er geen endo gedaan te worden

interne wortelresorptie: zo snel mogelijk endo 

(zie figuur 6.10 op blz. 184 TKT)

Odontogene ontstekingen

veroorzaker: micro-organismen in en rond element

verschillende ontstekingen:

- periapicale ontsteking

- parodontitis

- alveolitis

- pericoronitis

Therapie bij odontogene ontstekingen

chronisch of acuut

doel: oorzaak ontsteking wegnemen

symptoom bestrijden door behandeling, evt. met ondersteuning van pijnstilling

als dit niet afdoende is dan chirurgische ingreep

Eenvoudige ingrepen bij odontogene onstekingen

apexresectie: chirurgische endodontie --> wortelpunt verwijdern

abcesincisie: onder anesthesie een sneetje maken in de abcesholte. pus vloeit af, goed wegzuigen i.v.m. infectieuze substantie

drainage

Geneesmiddelen gebruik bij odontogene ontstekingen

Het gebruik van geneesmiddelen is meestal niet noodzakelijk

pijnstilling indien pijn niet of maar langzaam verdwijnt

ondersteuning van antibiotica.

QUIZ

1. Welke functie heeft de tandpulpa?

1. vormende functie
2. sensorische functie
3. voedende functie
4. alle antwoorden zijn juist

2. Bij welke vorm van wortelresorptie moet er zo snel mogelijk behandeld worden?

1. interne wortelresorptie
2. externe wortelresorptie

3. Wat wordt er bedoeld met een thermische irritatie?

1. preparatie en restauratie van een gebitselement
2. de hitte die kan ontstaan door onvoldoende koeling tijdens preparatie
3. wanneer bacteriën als gevolg van cariës de pulpa bereiken
4. ten gevolge van bepaalde vulmaterialen zoals cementen of kunsthars

4. Wat betekent pericoronitis?

1. afgestorven pulpa
2. ontsteking van de pocket rond het element
3. ontsteking onder de gingiva van een doorbrekend element
4. ontsteking van de wanden van de tandkas.

??VRAGEN??